Etkin piyasa hipotezinin doğrusal olmayan yöntemlerle test edilmesi: Borsa İstanbul üzerine uygulama

Abstract

Piyasa etkinliği sermaye piyasalarının işlevselliği açısından çok önem taşımaktadır. Bu hipotez ortaya çıktığından beri finans dünyasında en çok tartışılan ve araştırılan konulardan birisi olmuştur. Piyasa etkinliğinin doğrusal olmayan yöntemlerle incelendiği bu çalışmada ilk önce Etkin Piyasa Hipotezi kavramı, formları, ilgili testler ve yapılan eleştiriler incelenmiştir. Daha sonra doğrusal olmayan yöntemler ve model kurma yöntemleri anlatılmıştır.Çalışmada koşullu ortalamadan doğrusal olmayan yöntemlerden STAR, koşullu varyansta doğrusal olmayan yöntemlerden ARCH modelleri, otoregresif model ve rassal süreç ile 2004 – 2014 yılı getirileri modellenmiştir. Her model ile 2015 yılının 12 dönemi tahmin edilmiştir. Tahminlenen değerler ile gerçekleşmiş değerler karşılaştırılmış, LSTAR modelinin gerçekleşmiş değerleri diğer modellerden ve rassal süreçten daha iyi tahmin ettiği öngörü performans kriterleri ile tespit edilmiştir.Öngörü performans kriterleri karşılaştırıldığında doğrusal olmayan LSTAR modelin ve bir kaç kriterde ARCH(2) modelinin gelecek dönem getirilerini rassal süreçten daha iyi tahmin ettiği için Borsa İstanbulun zayıf formda etkin olmadığı, doğrusal olmayan modellerin piyasayı öngörebildiği sonucuna varılmıştır.

Market efficiency is of high importance in terms of functionality of capital markets. This hypothesis has been widely discussed topic in finance world since it has been developed. This study is examining market efficiency with nonlinear methods, starting with explaining Efficient Market Hypothesis cöncept, its forms, related tests and its critiques. Then dissertation explains nonlinear time series analysis methods and model estimation procedures.In the study 2004 – 2014 period returns are modelled with STAR – a nonlinear method stemming from conditional mean, ARCH – a nonlinear method stemming from conditional variance, autoregressive method and random walk. Each model forecasts 2015 year 12 period returns. Forecasted returns are compared with actual returns. Forecast performance measures finds out that LSTAR models actual returns better than other linear and nonlinear methods including random walk. Comparing forecast performance metrics, LSTAR model in all criteria, ARCH(2) in few criteria outperform random walk in terms of forecasting future returns. In this sense, nonlinear models are successful in predicting market returns, implying that Borsa Istanbul is not weak form efficient.