Towards a more effective EU conflict prevention policy: Lessons from Bosnia and Kosovo

Abstract

ÖzetGeçtiğimiz yıllar içerisinde, önemli bir uluslararası ve bölgesel organizasyon olan AvrupaBirliği çatışmaların önlenmesi alanındaki faaliyetlerini yoğunlaştırmaya başladı. Bu anlamda,Avrupa Birliği Dış ve Güvenlik Politikası çerçevesinde özellikle 1990'ların başından itibaren,çatışmaların çevrelerini de etkileme özelliği ve yarattığı insani sorunlar nedeniyle, AvrupaBirliği çatışmaların önlenmesi alanındaki etkinliğini arttırma amacıyla çalışmalarınıhızlandırdı.Çatışmaların önlenmesinin artan önemi göz önünde bulundurulduğunda, bu çalışmaAvrupa Birliği'nin çatışma önleme alanında nasıl daha etkili olabileceğini sorgulamaktadır.Bu amaçla, çalışma öncelikle Bosna çatışması öncesi ve sonrasında alınan derslere bakmış vedaha sonra da bu derslerin Kosova çatışmasında uygulanıp uygulanmadığını araştırmıştır. İkiçatışmanın da detaylı incelemesi sonucunda, çatışmalar çıkmadan önceki dönemde AvrupaBirliği'nin etkinliğini engelleyen en önemli faktörlerin ?tutarlı bir yaklaşım oluşturamama? ,?çatışmaların kötüleştiğine dair alınan sinyallere çabuk yanıt verememe? ve ?sivil niteliklienstrümanların askeri enstrümanlarla destekleyememe? olduğu görülmektedir. AvrupaBirliği'nin çatışmalar sona erdikten sonraki süreçte ise çatışmaların kendilerini tekrarlamasınıengellemedeki en önemli faktörün çatışan tarafları uzun dönemde de olsa üye olarak kabuledebileceğinin açıkça ifade etmesi olduğu görülmektedir. Bununla birlikte, Avrupa Birliği'ninçatışma sonrası süreçte temel amacının çatışan tarafların demokratikleşmesi olmasına karşın,yukarıdan-aşağı demokratikleşme anlayışı tabandan-tavana demokratikleşme anlayışınınönüne geçmiştir.

AbstractIn the intergovernmental framework of the Common Foreign and Security Policy,especially starting from the early 1990s the EU has worked for increasing itseffectiveness in the field of conflict prevention both in civilian and military terms due tothe widespread nature and humanitarian costs of violent conflicts.This study scrutinizes the very question of how the EU can be more effective inthe field of conflict prevention by comparing the EU contribution to Bosnia and Kosovocases in pre- and post-conflict stages in order to find out whether the lessons drawn fromBosnia were applied to Kosovo. A close examination of the EU conflict preventionefforts in pre- and post-conflict stages of Bosnia and Kosovo points out to the necessityof improving EU conflict prevention capacity to increase its effectiveness. Consideringthe pre-conflict prevention activities of the EU, acute problems in terms of effectivenesswere ?lack of a consistent approach towards the prevention of both conflicts?, ?asignificant warning- response gap? and ?lack of military backing of civilian instruments?.When it comes to post-conflict prevention activities, both cases showed that the EUmembership aspiration has become the most important driving force in terms ofdemocratizing both Bosnia and Kosovo. However, both cases also indicated thatneglecting the importance of ?local ownership? of the democratization process has beenone of the most important obstacles in terms of effectiveness of the EU post-conflictprevention activities.