İkil kimlikler, ikil tarihler, tek devletlilik: Birleşik Kıbrıs için vatandaşlık formülasyonlarının tartışması

Abstract

Çalışma, Annan Planları'na gelen tarihsel süreci Osmanlı döneminden başlayarakkimlik ve vatandaşlık eksenlerinde irdelemektedir. Bu irdeleme sonucunda adada, kendiiçlerinde evirilmelere tabi olsalar da aralarındaki sınırı muhafaza eden iki kültürel kimlikgrubu baskın olarak görülmüştür. Bu kimlikler Kıbrıs Rum/Helen ve Kıbrıs Türkkimlikleridir. Dil, din, gelenek ve öz-tanımlamalar bu ikili kimlik yapısının korunmasındakitemel unsurlardır.Annan Planları, Belçika ve sviçre anayasal yapıları örnek alınarak yeniden birleşmişbir Kıbrıs için federal yapılar ve güç paylaşımı gibi konularda teferruatlı tarifler içermektedir.Ancak söz konusu birleşmenin halklar üzerindeki etkisi ve Birleşik Kıbrıs'ın sürdürülebilirliğigibi hususlar, planların amacının temel çerçeveyi çizmek olması nedeniyle ihmal edilmiştir.Birleşik Kıbrıs'ta etkileşimleri asgari seviyede bulunan iki kimlik grubunun tek vehomojen bir kültürel kimlik, Kıbrıslılık, bünyesinde eritilmesi yeni kurulacak devletinsürdürülebilirliği için gerekli olmamakla birlikte, bu yeniden inşa sürecinin tamamlanmaihtimali de bir hayli düşüktür. Ayrıca, kültürel hakların özgürce ifa edilmeleri temel bir hak veihtiyaçtır. Dolayısıyla, yeni kurulacak devlet kültürel içeriklerin korunması ve yenidenüretilmesine olanak verecek biçimde tasarlanmalıdır. Ancak, kurulacak devlet kimi temeldeğerlerin paylaşılmasına ve halklar arası konsensüs ve toleransa dayalı karar vermemekanizmalarına da ihtiyaç duyacaktır. Bu sebeplerle Kıbrıs vatandaşlığı birlikteliğiyadsımayan bir farklılık üzerine bina edilmelidir.Anahtar Kelimeler: Vatandaşlık, Kimlik, Kıbrıs, Annan PlanlarıDanışman: Prof. Dr. Ahmet çduygu Tarih: 10.08.2006Enstitü Müdürü: Prof. Dr. Yaman Arkun Tarih: 10.08.2006

AbstractThe study, scrutinizes the historical process towards the Annan Plans on the axesof identity and citizenship beginning from the Ottoman administration. This scrutiny hasindicated that two cultural identity groups have preserved the border between them whileevolving in time. These identities are Greek/Hellen Cypriotness and Turkish Cypriotness.Language, religion, customs, and self-definitions are the main elements in thepreservation of this dual identity structure.The Annan Plans involve very detailed descriptions about the issues like federalstructures and power-sharing for a re-integrated Cyprus by modeling Belgian and Swissconstitutional structures. However, the issues such as the impact of the re-integration onthe communities and sustainability of a united Cyprus have been neglected, because thepurpose of the plans was to draw up the main framework.The dissolution of the two identity groups, having minimal relations, to create aunique and homogeneous cultural identity, Cypriotness, does not seem as a basicnecessity for the sustainability of the new state. The probability of the completion of thisreconstruction process is also very low. Moreover, the free practice of cultural rights is abasic right and necessity. Therefore, the aimed state must be designed in a way that it willfacilitate the preservation of cultural contents and cultural reproduction. However, the re-integrated state would also need the sharing of some basic values and tolerant andconsensual decision-making process mechanisms. For these reasons, the Cypriotcitizenship must be constructed on a diversity which does not contradict with unity.Key Words: Citizenship, Identity, Cyprus, Annan PlansAdvisor: Prof. Dr. Ahmet çduygu Date: 10.08.2006Director: Prof. Dr. Yaman Arkun Date: 10.08.2006