Gated communities and non - places: The case of Koç University and Sarıyer

Abstract

Bu çalışmanın temel amacı Koç Üniversitesi ve çevresindeki mahalle Sarıyerarasındaki ilişkiyi etnografik bir araştırma yoluyla tarif etmek ve bölgedeki toplumsalkutuplaşma dengelerinin kampüs kurulduktan sonra nasıl değiştiğini incelemektir.Araştırma Koç Üniversitesi'nin ulus ötesi kapitalist sınıfın Türkiye ayağı tarafındanuygulamaya konulmuş bir kurumsal yurttaşlık projesi olduğunu iddia etmektedir. Herne kadar kurumsal yurttaşlık projeleri şirketler ve toplum arasında yakınlık kurmaksöylemiyle öne çıkmış olsalar da Koç Üniversitesi dışlayıcı özelliklere sahip bir`kapalı topluluk` olarak gelişmiştir.Koç Üniversitesi ve Sarıyer arasında üç temel bağlantı noktası vardır ve bu bağlantınoktalarının tümü faydacıl amaçlarla ortaya çıkmıştır. Koç Üniversitesi Sarıyer'dekiekonomik akışı hızlandırmıştır. Koç Üniversitesi öğrencileri belli ihtiyaçlarınıkarşılamak için Sarıyer'e uğrarlar. Aynı zamanda Sarıyer Koç Üniversitesi için bir işgücü kaynağıdır. Fakat iki alan arasındaki sosyal ilişkiler Koç Gönüllüleri tarafındandüzenlenen toplumsal yardım projeleriyle sınırlıdır. Koç Üniversitesi ve Sarıyerarasındaki bağlantı noktaları eşitsiz bir ilişkiye neden olmakta ve Koç'un üstünkonumda olduğu bir güç ilişkisi kurgulamaktadır. Sonuç olarak Koç Üniversitesi'nindışlayıcı yapısı Sarıyer'i bir `yok-yer`, yani deneyimlenmek yerine içinden geçilenbir alan olarak, yeniden yaratmakta, dolayısıyla bu durum bölgede varolan toplumsalkutuplaşmayı norm haline getirmektedirSon 30 yıl içinde neoliberal küreselleşme Türkiye'de yeni mekansal ve sınıfsalformların ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Bu çalışma küreselleşmenin toplumuhangi yollardan değiştirdiğine ve metropolde ne gibi kutuplaşmalara yol açtığına dairsorulara ve sınıf, eşitsizlik ve alan dinamiklerinin yeniden tanımlanmasına ilişkintartışmalara katkıda bulunmayı hedeflemektedir. Araştırma aynı zamanda yükseköğrenim kurumlarına yönelik bir özeleştiridir.Anahtar Sözcükler:Üniversite Kampüsü, Kurumsal Yurttaşlık, Kapalı Topluluk, Yok-yer, ToplumsalKutuplaşma, Kentsel Dönüşüm

This study initially aims to delineate the interaction between Koç University and itsperipheral neighborhood Sarıyer through ethnographic research, and to find out howpatterns of social polarization have been affected in the area since the construction ofthe campus. The establishment of Koç University can be perceived as an act ofcorporate citizenship implemented by a Turkish component of the transnationalcapitalist class. By referring to the literature on corporate citizenship, I show that thisconcept is driven by a discourse which dictates a proximal relationship betweenbusiness and society, and yet, Koç University, which can be considered to be amaterialization of this concept, is a gated community, an exclusive space that is notpermeable to people who live very close by.The main nodes of communication between the university and the neighborhood areutilitarian. Koç University has quickened Sarıyer's economic pulse: Koç studentsfrequent the neighborhood and take care of their immediate needs in it, while peoplefrom Sarıyer come to the campus for wage labor. Social interaction is very limited asthe only social link between the two areas is the community outreach programs thatare organized by Koç Volunteers. These links between Sarıyer and Koç do notespouse an equal relationship, but rather formulate power-ridden interactions whichare skewed in favor of Koç University. Consequently, Koç University's gatednessleads to the reproduction of Sarıyer as a `non-place`, a space that is designed to bebypassed rather than experienced, and I argue that this may be threatening as it turnsad hoc patterns of social polarization in the area into an accepted norm rather thansomething to militate against.Within the past 30 years neoliberal globalization has engendered new class formationsand spatial structures in Turkey. This study seeks to touch upon the various ways thatthis globalization transforms society, eventually giving birth to new forms ofpolarization in the metropolis, and to answer questions about the renegotiation ofspace, class and inequality in the wake of urban neoliberal restructuring. At the sametime, it is a self-criticism directed to institutions of higher education.Keywords:University Campus, Corporate Citizenship, Gated Community, Non-Place, SocialPolarization, Urban Transformation