P.V Golubovskiy ve eseri: Peçenegi, Torki i Polovtsi do Naşestviya Tatar (Moğol istilasına kadar Peçenekler, Uzlar ve Kuman-Kıpçaklar) (Tercüme-tahlil)

Abstract

Çalışmamızda Golubovskiy'in hayatı ve eserlerinden bahsedilerek, tercümemize konu olan kitabında anlatılan Türk boyları Peçenekler, Uzlar ve Kuman-Kıpçakların Güney Rusya bozkırlarındaki tarihlerine kısa bir giriş yapılmış, ardından gerekli yerlerde dipnot ile açıklamalar konularak eser tercüme edilmiştir. Bir akademisyen ve tarihçi olan Golubovskiy, tercümemize konu eserinde, yaşadığı dönemde bir yenilik olarak, tarih biliminde arkeolojik verilerden de faydalanarak bunları kullanmıştır. Eser, Güney Rusya bozkırlarının coğrafi özelliklerinin detaylı anlatımı ile başlamaktadır. Devam eden bölümlerde Bizans, Arap ve Rus Yıllıklarında verilen bilgiler ışığında, IX. yüzyıldan itibaren Güney Rusya bozkırlarına gelmeye başlayan ve XIII. yüzyıldaki Moğol istilasına kadar bölgeyi kendilerine yurt edinmiş olan Türk boyları Peçenekler, Uzlar ve Kumanların kökenleri araştırılmakta ve bu boyların Türkistan Bozkırlarından geldikleri, dillerine, gelenek-görenekleri ve akrabalıklarına dayanılarak da hepsinin Oğuz boyunun kollarından türedikleri sonucuna varılmaktadır. Tarih sırasına göre önce Peçeneklerin göçleri, sonra Uzların gelmesi ve son olarak da Kuman-Kıpçak boylarının Güney Rusya bozkırlarını doldurması ve bunların bölgedeki Rus knezlikleri ile ilişkileri anlatılmaktadır. Bu knezlikler, bozkırlıların devamlı saldırı ve akınlarına maruz kalmakla beraber, kendi iç mücadelelerinde ve dış seferlerinde onların kuvvetlerinden ücretli asker ya da kurdukları akrabalık bağları sayesinde müttefik kuvvetler olarak yararlanmaktan da geri durmamışlardır. Yine tarihi kaynakların ışığında, bu boyların yaşayışları, siyasi düzenleri, savaş taktikleri ve inanç sistemleri incelenmiştir. Son olarak Moğol kuvvetleri ile Kalka savaşına giden olaylar ve Rus müttefikleri ile birlikte hezimete uğrayan Kuman-Kıpçak boylarından kalanların bir kısmının bölgede Ruslar arasında asimile olması, diğer kısmının da Macaristan'a göç ederek nihaî olarak Güney Rusya Bozkırlarından silinmesi anlatılmıştır.

Our study begins with P. V. Golubovsky's biography, his list of other works, followed by a short history of Pechenegs, Oguz and Cumans in the South Russian steppes. The book has been translated with footnotes in the necessary places.The author, being an academician and historian who has also had an interest in archeology and usedthis in his studies, begins his work with explaining geographical features, flora and fauna of the South Russian Steppes before the influx of nomads. In the following chapters, the author explains in the light of Byzantium, Arab and Russian Church Chronicals, the origins of Turkish Tribes; Pechenegs, Oguzes and Cumans which occupied and lived in the South Russian Steppes from the IXth Century till the invasion of Mongols in XIIIth Century. He concludes that all these tribes came from the Central Asian steppes and they were all originated from Oguz Turks, since their languages and traditions were closely related. Then, the relations of these tribes with the Russian Principalities are explained. The Russian Principalities which had borders to the steppe had close relations with these nomads especially with Cumans and while benefiting from their mercenary services, had to endure their raids into the Russian land at the same time. The nomads' way of life and their political systems, traditions, war strategies and religions have also been explained and the author concludes the subject with the Kalka war and aftermath the Mongol invasion of South Russian Steppes and remaining Cumans' migrationto Hungary.