The effects of dispositional anger, effortful control and maternal responsiveness on Turkish preschoolers` emotion regulation

Abstract

Bu çalışmanın amacı, okul öncesi dönemde mizaç özelliklerinin ve ebeveyn davranışlarının, Türk çocuklarının duygu düzenleme becerilerine etkisini incelemektir. Bu çalışmada özellikle hedeflenen, çocukların öfke/kızgınlık eğilimlerinin, kendini denetleme becerilerinin, anne duyarlılığının ve bu değişkenlerin birbirleriyle etkileşimlerinin, çocukların duygu düzenleme becerileri ve duygu düzenleme güçlüklerine etkisini araştırmaktır. Araştırmaya 3-6 yaşlarında 118 çocuk ile anneleri ve anaokulu öğretmenleri katılmıştır. Çocukların öfke/kızgınlık eğilimleri ve kendini denetleme becerileri davranış bataryalarıyla ölçülmüş, anne duyarlılığı ise anne-çocuk etkileşimleriyle laboratuar ortamında gözlenmiştir. Çocukların duygu düzenleme becerileri ve duygu düzenleme güçlükleri ise anaokulu öğretmenleri tarafından Duygu Düzenleme Ölçeği ile değerlendirilmiştir. Hiyerarşik regresyon bulguları, bağımsız değişkenler arasından sadece anne duyarlılığının, çocuğun duygu düzenleme güçlüğünü yordadığını ortaya koymuştur. Beklenenin aksine, bağımsız değişkenler arası ikili etkileşimler, duygu düzenleme becerisi ve duygu düzenleme güçlüğünü yordamamıştır. Batı'daki bulgulardan farklı olarak, kendini denetleme becerisinin öfke/kızgınlık duygusunu düzenlemedeki olumlu etkisi ortaya konulamamıştır. Bunun yanısıra bulgular, kendini denetleme becerisinin anne duyarlılığı ile duygu düzenleme becerisi arasındaki ilişkide aracı rolünü desteklememiş, anne duyarlılığının kendini denetleme becerisi ve duygu düzenleme güçlüğünü yordadığı ortak-etken modelini desteklemiştir. Çalışmanın literature en önemli katkılarından biri, duyarlılık, kabullenme ve işbirliği gibi olumlu ebeveyn davranışlarının önemine dikkat çekmesidir. Ayrıca bu çalışma, ebeveynlere yönelik müdahale programları hazırlanırken, çocukların duygu düzenleme güçlüklerini önlemede ya da azaltmada yardımcı olacak ve kendini denetleme becerilerini geliştirecek stratejilere önem verilmesi gerektiğine işaret etmektedir.

The aim of this study was to investigate the effects of child temperamental characteristics and parenting on Turkish preschoolers? emotion regulation functioning. Specifically, the joint and multiplicative effects of dispositional anger, effortful control and maternal responsiveness were examined in relation to children?s emotion regulation outcomes. The sample consisted of 118 children between the ages of three to six, their mothers and preschool teachers. Children?s dispositional characteristics and maternal responsiveness were assessed in a laboratory session. Dispositional anger and effortful control were measured through behavioral batteries and maternal responsiveness was observed through mother-child interactions. Children?s emotion regulation functioning was measured through teacher-rated Emotion Regulation Checklist. The hierarchical regression analyses revealed that among three predictors, only maternal responsiveness contributed to the prediction of emotion lability, the scale of the ERC that taps emotion dysregulation. Contrary to expectations, none of the two-way interactions between dispositional anger, effortful control and maternal responsiveness significantly predicted the outcomes. Different from US findings, emotion regulatory effect of effortful control for dispositional anger was not supported. The results of mediational analyses did not reveal a mediating role for effortful control but rather a common-cause model where maternal responsiveness promoted effortful control and buffered against emotion dysregulation. Overall, the present study sheds light on the importance of not only promoting supportive parenting practices such as sensitivity, acceptance and cooperation but also designing interventions that teach parents strategies to reduce or prevent emotion regulatory problems and promote children?s attentional and behavioral control.