Representation of cultural heritage in textbooks: examination of the ıllustrations in the 4th and 5th grade social studies textbooks (1974-2009) in Turkey

Abstract

Bu çalışma, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından Sosyal Bilgiler ders kitaplarında kültürel miras konusunun ve kültürel miras öğerlerinin nasıl sunulduğunu araştırmayı amaçlamaktadır. Bu bağlamda, bu tez öncelikle kültürel miras öğelerinin Anadolu medeniyetleri ve Türk milletinin geçmişi konusundaki rolünü, kullanılan kültürel miras öğelerinin türlerini, ve kültürel miras kavramının zaman içindeki değişimini tartışmaktadır.Araştırmanın örneklemini, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından 1974-2009 yılları arasında basılmış 4. ve 5. sınıf Sosyal Bilgiler ders kitapları oluşturmaktadır. Fakat, 4. ve 5. sınıf Sosyal Bilgiler müfredatının 2004 yılındaki eğitim reformu nedeni ile 6. ve 7. sınıflara kadar yayılmış olmasından dolayı, 2005 yılında basılmış olan 6. ve 7. sınıf Sosyal Bilgiler ders kitapları da örnekleme dahil edilmiştir. İçerik analizi ders kitaplarında kullanılan görsellerin içeriğini, sayısını ve dağılımını belirlemekte kullanılmışken, görsel ve metin ilişkisi örnekler üzerinden ayrıntılı bir şekilde tartılışarak incelenmiştir.Sonuç olarak, kültürel miras öğelerinin, özellikle de tarihi ve arkeolojik yapıların, Sosyal Bilgiler ders kitaplarının vazgeçilmez unsurları olduğu saptanmıştır. Çoğunluğu Osmanlı ve Selçuklu dönemine ait olan bu yapılar, Türk milletinin meziyetlerini kanıtlamak amacıyla da kullanılmıştır. Ayrıca, eski kitaplarda vurgulanan kültürel mirası ?milli bir görev? olarak koruma fikri, son dönemlerde yerini daha çok dünya mirası fikrine bırakmıştır.

This study explores the Turkish Ministry of Education?s representation of the cultural heritage theme and cultural heritage items in Social Studies textbooks. In this regard, this thesis particularly discusses the role of cultural heritage items in the representation of Anatolian civilizations and the Turkish past, the types of the cultural heritage items that are represented, and the change in the cultural heritage notion over time.4th and 5th grade Social Studies textbooks published by the Turkish Ministry of Education in 1974-2009 provide the main sample for this study. The 6th and 7th grade Social Studies textbooks published in 2005 are also included, since the former 4th and 5th grade Social Studies curriculum was expanded to 6th and 7th grades after the education reform in 2004. Content analysis documents the quantity and allocation of illustrations in the textbooks, and in-depth qualitative analysis is conducted to interpret the illustration-text relation.The thesis shows that cultural heritage items, particularly the historic and archaeological monuments, are indispensable components of the Social Studies textbooks? content. They were often represented to prove the Turkish nation?s superiority, and the majority of them belong to the Ottoman and the Seljuk periods. In addition, while earlier textbooks emphasized the protection of cultural heritage as a ?national duty?, in recent textbooks this view is replaced with the world heritage notion.