To which Eurasia does Turkey belong? A comparative analysis of Turkish Eurasianist geopolitical discourses

Abstract

Bu çalışma Türkiye'de milliyetçi, sosyalist ve İslamcı jeopolitik gelenek üzerinden şekillenen biri Kemalist diğeri ise Osmanlıcı olmak üzere iki tane öne çıkan Avrasyacı söylem olduğu iddiasındadır. Dolayısıyla bu tez bu üç jeopolitik gelenek ve iki jeopolitik söylemi kollektif hafıza ve eleştirel jeopolitik teorilerinin yardımı ile karşılaştırmalı olarak analiz etmek amacındadır. Bu üç geleneği temsil eden üç süreli yayının (milliyetçi Türk Yurdu, sosyalist Teori ve İslamcı Türkiye Günlüğü) 1990- 2010 yılları arasında yayınlanmış sayılarına uygulanan içerik analizi aracılığı ile şu üç temel soruya cevap aranmıştır: birincisi, bu üç jeopolitik söylemi birbirinden ayıran faktörler nelerdir? İkincisi, yakın dönemde milliyetçi ve sosyalist grupların görüşlerinin birbirlerine yakınlaşıp ulusalcı adı verilen duruş altında birleşirlerken İslamcı grubun bu iki gruba karşı yeni bir fikir kutbu oluşturduğu iddia edilebilir mi? Üçüncü olaraksa, eğer bu yeni kutuplaşma meydana geldiyse altta yatan sebepler nelerdir?Birinci soruya cevap olarak, bu çalışmada gösteriliyoru ki bu üç grubun jeopolitik vizyonları ve geçmişi nasıl kurguladıkları onların bugkünkü kendi Avrasyalarını nasıl oluşturduklarını ve Türkiye'yi bu kurgulanmış Avrasya'ya nasıl yerleştirdiklerini belirliyor. İkinci soruya cevap olaraksa, yine bu tez gösteriyor ki milliyetçi ve sosyalist jeopolitik gelenekler arasında Avrasyacılık noktasında bir kesişme yaşandığı tezi doğrudur. Bu çalışmanın bulgularının da desteği ile iddia ettiği üzere Soğuk Savaş sonrası Türkiyesi'nde bu yeni ortkalık ve beraberinde gelen kutuplaşma yaşandı çünkü İslamcı çevreler liberallerle yeni bir ortaklık geliştirdiler ve beraber Kemalist tarih yazımını hedef alan alternatif bir tarih anlayışı içine girdiler. Bu arada sosyalist ve milliyetçi gruplar ise bu arayışa karşı çıkıp Kemalist tarihe sadık kalmayı tercih ettiler. Diğer bir deyişle bu üç jeopolitik grubun elitleri pragmatik bir anlayışla kendi siyasi amaçlarına uygun doğrultuda jeopolitik söylemlerini şekillendirirken ortaya çıkan kollektif hafıza odaklı tartışmalar yeni kutuplaşmanın aktörlerini belirledi.

This study argues that there are two prominent Eurasianist discoursesin Turkey, the Kemalist and the Ottomanist, and that these traditions draw on three geopolitical traditions: the nationalist, the socialist, and the Islamist. The thesis then comparatively examines these three traditions and two discourses by employing insights from theories of collective memory and critical geopolitics. The contents of three representative journals (the nationalist Türk Yurdu, the socialist Teori, and the conservative democrat Türkiye Günlüğü) are analyzed, investigating their issues published between 1990 and 2010, in order to seek answers to three main questions. First, what distinguishes these three types of geopolitical traditions? Second, did the nationalist and socialist views in recent years converge on each other, thereby forming the Ulusalci view, while the Islamists became the new opposing pole? Third, insofar as the answer to the second question is yes, why did this realignment take place?In response to the first question, the thesis shows that the geopolitical visions of these three groups and the way they imagine the past help to explain their respective perspectives of Eurasia and how they place Turkey in these perspectives. In response to the second question, again the thesis shows that the nationalist and socialist visions of Eurasianism did indeed converge on each other. The thesis then maintains that this happened because the Islamist circles in the Post- Cold War allied with the liberal groups and developed a ?counter-memory? of the past that became an alternative to the Kemalist historiography, while the nationalist and socialist geopolitical traditions remained faithful to the Kemalist narrative of the past. In other words, while the political elites of these three ideological camps try to construct these geopolitical discourses instrumentally with a view to serve their political aims, the ensuing disputes of historiography and competing collective memory constructions shape and constrain their political and ideological alliances and cleavages.