Internalizing behaviors in Turkish preschoolers: Role of temperament, maternal positive parenting and stress

Abstract

Çocukların mizaç özellikleri ve annelerin ebeveynlik davranışları çocukların içselleştirme davranışlarının yordayıcısı olarak sıklıkla çalışılan etkenlerdir. Bunların yanı sıra annenin ebeveynlik stresi de içselleştirme davranışları ile ilintili bulunmuştur. Bazı çalışmalar annenin stresinin içselleştirme davranışı üzerinde doğrudan etkisi olduğunu bulurken, diğerleri bu etkinin dolaylı olduğunu, annenin stresinin ebeveyn davranışlarını etkileyerek içselleştirme davranışlarını yordadığını belirtmiştir. Bu çalışmanın amacı çocukların mizaç özelliklerinin ve annelerin olumlu ebeveynlik davranışlarının okul öncesi yaş grubundaki Türk çocuklarının içselleştirme problemleri üzerindeki etkilerini araştırmaktır. Buna ek olarak annenin stresinin çocukların içselleştirme davranışları üzerindeki doğrudan ve dolaylı etkileri araştırılmıştır. Örneklem grubu İstanbul'da yaşayan orta ve yüksek gelir düzeyine sahip 118 3-6 yaş aralığındaki çocuklardan (Ort.= 54.2 ay; SD = 11.3; 50 kız) ve annelerinden oluşmaktadır. Mizaç özelliklerinden ürkeklik ve coşkulu olma Batı örneklemlerle yapılan araştırmalarda sıklıkla kullanılan Lab-TAB, laboratuar gözlemi yöntemi ile ölçülmüştür. Anne duyarlılığı yarı-yapılandırılmış laboratuar ortamında anne-çocuk etkileşimleri sırasında gözlemlenmiştir. Annelerin sıcaklığı, ebeveynlik stresi ve çocukların içselleştirme davranışları anne değerlendirmeleri (sırası ile Çocuk Yetiştirme Anketi [CRQ], Ebeveynlikte Stress Ölçeği [PSI], Davranış Değerlendirme Ölçeği [CBCL]) ile ölçülmüştür. ANOVA sonuçları, kız çocuklarının erkek çocuklara kıyasla daha fazla ürkeklik gösterdiği ve annelerin kız çocuklarına karşı daha duyarlı davranışlar sergilediklerini belirtmiştir. Korelasyon analizleri hem çocukların ürkeklik ve coşku seviyelerinin hem de annelerin sıcaklık ve duyarlılık seviyelerinin birbirleri ile ilintili olmadığını göstermiştir.. Mizaç özellikleri ve ebeveynlik davranışlarının çocukların içselleştirme davranışlarına etkisi Yapısal Eşitlik Modeli (YEM) ve hiyerarşik regresyon analizleri ile test edilmiştir. Sonuçlar düşük anne duyarlılığının ve çocuklardaki düşük coşku ve yüksek ürkeklik seviyesinin içselleştirme davranışlarını anlamlı şekilde yordadığını göstermiştir. Ayrıca stresin içselleştirme davranışlarına olan etkisinin dolaylı değil doğrudan olduğu bulunmuştur. Regresyon analizlerinde annenin sıcaklığı içselleştirme davranışlarını yordamış, fakat ebeveyn stresi regresyon denklemine eklenince bu etkinin istatistiksel olarak anlamlılığını yitirdiği görülmüştür. Bulgular olumsuz mizaç özelliklerinin yanısıra olumlu mizaç özelliklerinin de çocuklardaki içselleştirme problemlerini yordayan önemli değişkenler olduğunu, annenin sıcaklığı ve duyarlılığının olumlu ebeveynlik davranışlarının iki farklı unsuru olabileceğini ortaya koymuştur.

Previous research has identified parenting and child temperament as predictors of early internalizing behaviors (anxious-depressed affect, withdrawal, and somatic complaints). Parenting stress has also been found to be related to internalizing behaviors, either directly or indirectly, through child-rearing behaviors. The major aim of this study was to investigate the role of child temperament and maternal positive parenting in internalizing behaviors of Turkish preschoolers. Influence of stress on internalizing behaviors was also investigated. Data were collected from 118 Turkish preschoolers (Mage = 54.2 months; SD = 11.3; 50 girls) and their mothers coming mostly from middle and upper-middle class backgrounds in Istanbul. Temperamental fearfulness and exuberance were measured via episodes from Lab-TAB. Maternal responsiveness was observed during mother-child interactions in semi-structured lab episodes. Maternal warmth, stress, and child internalizing behaviors were measured via mother ratings (Child Rearing Questionnaire, Parenting Stress Index, and Child Behavior Checklist, respectively). ANOVA results indicated that girls were more fearful than boys, and mothers were observed to display more responsiveness towards their daughters than their sons. Correlational analyses revealed non-significant associations between temperamental fearfulness and exuberance as well as between maternal warmth and responsiveness. Structural equation modeling (SEM) and hierarchical regression analyses were used to test the predictive value of temperament and parenting factors on internalizing behaviors. The results revealed that low levels of maternal responsiveness, low child exuberance, and high fearfulness were significantly related to internalizing behaviors. The direct pathway from maternal stress to child internalizing behaviors was also significant, while its indirect effect (through parenting variables) was not. In the regression analysis, the significant influence of maternal warmth on internalizing behavior disappeared when stress was entered into the equation. The findings revealed the importance of both temperamental positivity, as well as negativity, for internalizing behaviors; and also provided support for the claims that warmth and responsiveness reflect different aspects of positive parenting.