Habîbî`nin Vuslatnâme adlı mesnevisi (Metin-muhteva-tahlil)

Abstract

Vuslatnâme, XV. yüzyılda kaleme alınmış bir mesnevîdir. Bu tezde Vuslatnâme yazarının kim olduğuna yönelik yapılan araştırma sonucunda XV. yüzyıl Halvetiyye sûfîlerinden Habîb-i Karamânî, Vuslatnâme yazarı olarak tespit edilmiştir. Habîb-i Karamânî'ye atfedilen Etvâr-ı Seb'a'nın ona aitliği tezimizde tartışılmış, vuslat kavramı ve Vuslatnâme'deki ele alınış biçimi incelenmiştir. Son olarak da tezimizde Vuslatnâme tahlil edilmiştir.Vuslatnâme, içerdiği gazeller ve hikayelerle Allah'a vuslat arayışının sonucunda telif edilmiş bir eserdir. Vuslatın Ricâl-i Gayb aracılığıyla gerçekleşeceği düşüncesinden hareketle Üçyüzler, Kırklar, Yediler, Dörtler, Üçler, İkiler, Kutb nazariyeleri eserde detaylı olarak işlenir. Bu konulardaki bilginin kaynağı olarak Cevâmiu'l-Ulûm adlı bir esere Vuslatnâme'de sıklıkla atıfta bulunulur. Tasavvufun Halvetiyye kolunda ortak unsurlardan sayılabilecek Etvâr-ı Seb'a, özgün bir şekilde Vuslatnâme'de yer almaktadır.Anahtar Kelimeler: Edebiyat, İslam, Tasavvuf, Rical-i Gayb, Habîb-i Karamânî.

Vuslatnâme was written in the 15th century on the order of masnavi. In the dissertation, we tried to figure out who the composer of this masnavi is and concluded that it was written by a Halveti Sufi of the 15th century, Habîb-i Karamânî. Etvâr-ı Seb'a, which was attributed to Habîb-i Karamânî, has been discussed. The concept of `vuslat` in Vuslatnâme also has been analyzed in this dissertation. Lastly, Vuslatnâme has been analyzed in this study.Vuslatnâme is a book which consists of gazelles and fables in order to seek a way to reach Allah. By keeping the thought of reaching the God through Ricâl-i Gayb in mind the Three hundreds (Üçyüzler), the Forties (Kırklar), the Sevens (Yediler), the Fours (Dörtler), the Threes (Üçler), the Twos (İkiler) and theory of Kutb have been scrutinized in the book. There are many references to Cevâmiu'l-Ulûm which was seen as the source of the knowledge regarding this subject in Vuslatnâme. Etvâr-ı Seb'a which is common elements of Halvetiyye found a place in Vuslatnâme.Keywords: Literature, Islam, Sufism, Rical-i Gayb, Habîb-i Karamânî