Worker resistance and mobilization: A comparative analysis of two female-dominated textile factories

Abstract

Bu çalışma, İzmir?de bulunan ve kadınların yoğunlukta olduğu iki tekstil fabrikasında yapılan saha araştırmasına dayanmaktadır. Bu fabrikalar birçok açıdan birbirine benzerlik göstermektedir: işletmenin büyüklüğü, işgücünün yapısı, teknik iş bölümü, ihracata yönelik üretim, yıllık ihracat gelirleri, faaliyet alanları ve çalışma koşulları. Görünürdeki tek fark ise bu fabrikalardan birinde işçiler sendikal örgütlenme yoluyla direniş göstermişken diğerinde gözle görülür direniş biçimlerine rastlanılmamasıdır. Bu farka yol açan süreçleri incelemek amacıyla, bu çalışmanın temel sorusu şu şekildedir: Benzer koşullarda çalışan kadın işçilerde nasıl ve neden farklı direniş biçimleri ortaya çıkmaktadır? Bu soru, kadın emeği ve neoliberalism tartışmalarının kıyaslamalı bir analizle yeniden değerlendirilmesi ve aynı zamanda kadınların direniş deneyimlerindeki farklılıkları ve çelişkileri anlayabilmek açısından oldukça önemlidir. Bu çalışmanın iki temel argümanı vardır: Birincisi, işyerinde aile gibi olmak söyleminin var olup olmaması ile toplumsal cinsiyet, akrabalık, etnisite ve komşuluk ilişkileri kolektif direnişin gelişip gelişememesi sürecinde çelişkili roller oynayabilmektedir. Buradaki temel çelişki, bir fabrikada direnişe engel teşkil eden söylem ve ilişkilerin diğerinde direnişi teşvik edici bir durum olarak ortaya çıkmasıdır. İkinci olarak, alt gelir grupları için artan hanehalkı borçlarının emek bağımlılığı üzerine etkisi incelenerek, işçilerin çalışma koşullarıyla ilgili neyin adil olup olmadığını konusundaki farklı yaklaşımlarının direniş açısından farklı etkiler doğurduğu öne sürülecektir. Bu tartışmada üç faktör dikkate alınmıştır: işçilerin deneyimleri, tekstil sektöründe ücret yapısı ve finansallaşma ve neoliberal popülizmin belirleyici olduğu yakın dönem ekonomi politik konteksti. Sonuç olarak bu çalışma örgütlenme, endüstriyel ilişkiler, toplumsal hareketler ve feminist ekonomi politik gibi birçok literatürü bir araya getirmeyi ve bunlara katkıda bulunmayı amaçlamaktadır.nahtar Sözcükler: işçi direnişi, örgütlenme, neoliberalizm, toplumsal cinsiyet, akrabalık, etnisite, aile söylemi, eleştirel olma durumu, hanehalkı borcu, finansallaşma, neoliberal popülizm

This study is based on fieldwork conducted in two female-dominated textile factories located in Izmir, Turkey. These factories are similar in many aspects: size of the enterprise, composition of the workforce, technical division of labor, export orientation, annual revenue, location and working conditions. The only apparent difference is that one has recently developed resistance through collective mobilization while the other has not displayed any visible acts of resistance yet. In an effort to explore the processes leading to this difference, my main question is how and why different resistance patterns emerge among women working in similar workplace settings. This question is particularly important in understanding the diversity and contradictions in women?s experiences of resistance, with a comparative framework and revisiting the links between female labor and neoliberal restructuring. I make two arguments: First, I argue that absence or presence of managerial discourse of family, and the relations based on gender, kinship, ethnicity, and neighborhood may have contradictory roles in the emergence or non-emergence of collective resistance. The contradiction is that what becomes an obstacle for one group of workers emerges as a resource for the other group. Second, I explore the links between worker dependence and increased debt for the low-income groups and argue that workers `different perceptions of fairness in their working conditions can both allow or diminish the emergence of collective action. This discussion draws on a three-level analysis that consists of workers? particular experiences, wage structure in the textile industry, and the recent political economic context marked by financialization and neoliberal populism. Therefore, this study incorporates as well as contributes to a variety of literatures which include worker mobilization, organization and workplace studies, social movements, and feminist political economy.Keywords: worker resistance, worker mobilization, neoliberalism, gender, kinship, ethnicity, family discourse, cynicism, household debt, financialization, neoliberal populism