Role of parenting and self-types on intentional self- and emotion regulation in adolescence

Abstract

Bu tez çalışmasının amacı erken ergenlikteki öz düzenleme, benlik çeşitleri ve ebeveyn davranışları arasındaki ilişkileri incelemektir. Daha ayrıntılı bir deyişle, ebeveynin özerklik destekleyici davranışlarının, psikolojik ve davranışsal kontrollerinin ve ergenlerin bu kontrolü kabullenmesinin erken ve orta yaştaki ergenlerin hedefli öz düzenleme ve duygu düzenleme yeteneklerinin üzerindeki etkileri üzerinde yoğunlaşılmıştır. Özerk ve ilişkili benlik çeşitlerinin de ergenlerin bu yeteneklerine ne gibi katkıları olduğu araştırılmıştır. Sosyo-ekonomik düzey (SED), ebeveynin cinsiyeti ve ergenin yaşı da göz önünde bulundurulan diğer faktörlerdir. Veriler farklı yaş ve ekonomik gruplardan gelen 259 ergenden toplanmıştır. Hedefli öz düzenleme, Seçim, Optimizasyon ve Telafi (Selection-Optimization-Compensation) gibi süreçleri içeren üçlü bir model kullanılarak ölçülmüştür. Erken ergenlerin, orta yaştaki ergenlere kıyasla, bu üçlü süreci ayrı ayrı yaşamaktan daha çok tek bir süreçmiş gibi yaşadıkları önerilmiştir. Sonuçlar, hedefli öz düzenleme yeteneğinin her iki yaş grubunda da tek bir süreç olarak görüldüğünü, ve erkeklerin kızlara oranla daha yüksek bir hedefli öz düzenlemeye sahip olduğunu ortaya çıkarmıştır. Yapısal denklem modeli ile yapılan analizlere göre özerk benlik ve psikolojik kontrol hedefli öz düzenlemeyi olumlu, ilişkili benlik ise olumsuz şekilde etkilemektedir. Ayrıca, duygu düzenleme sadece ilişkili benlik ile olumlu bir ilişkisiye sahiptir. Değişkenler arasında önerilen bu ilişklilerin ağırlıklarının SED, ebeveynin cinsiyeti ve ergenin yaşına göre değişkenlik gösterdiği de bulgular arasındadır.Anahtar Kelimeler: hedefli öz düzenleme, duygu düzenleme, ergenlik, özerklik, ebeveyn kontrolü, özerk benlik, ilişkili benlik

The purpose of this thesis is to examine the relations between self-regulation, self-types and parenting practices in early adolescence. More specifically, we focus on the intentional self- and emotion regulation abilities of early and middle adolescents, and we investigate the role of parental autonomy granting, psychological and behavioural control, and acceptance of parental control in this process. We also consider the effect of two self-types which are the autonomous self-in-family and the related self-in-family. Socio-economic status (SES), gender of the parent and age are the other factors that are included to reveal their possible effects. Data was collected from 259 adolescents from different ages and economic backgrounds. Intentional self-regulation is assessed through a tripartite model called Selection-Optimization-Compensation (S-O-C). Results showed that both age groups represented their intentional self-regulation skills with the same global structure instead of the tripartite structure. Additionally, boys are better at this skill compared to girls. Structural equation model analyses demonstrated that intentional self-regulation was associated positively with autonomous self-type, psychological control and negatively with related self-type. Emotion regulation was associated positively with related self-in-family only. Autonomy granting and behavioural control did not have any effect on any of the variables. Variations were observed in the strength of the proposed relations for different SES groups, gender of the parent, and age.Keywords: intentional self-regulation, emotion regulation, adolescence, autonomy granting, parental control, autonomous self, related self