20.yy başından sonuna Arjantin`de siyasi ve ekonomik bunalımlarda ABD faktörü

Abstract

Bu tezin amacı, 20.yy'ın başından sonuna dek Arjantin'de siyasi ve ekonomik bunalımlarda ABD faktörünü incelemektir. İki devlet arasında 19.yy'ın ikinci yarısından itibaren gelişmeye başlayan ilişkileri 20.yy boyunca çeşitli evreleriyle görmek mümkündür. Bu yüzyıl boyunca Arjantin'in kendi iç dinamikleri, coğrafi, bölgesel ve küresel nedenlerden kaynaklanan olaylar dolayısıyla ABD'nin dolaylı ve dolaysız tesirine maruz kaldığı saptanmıştır. Dünya pazarlarına 19.yy'ın ikinci yarısından sonra tarım ihraççısı olarak belirmeye başlayan Arjantin için en büyük rakip kıtanın tek hamisi olmak isteyen ABD'ydi. 1880-1929 yılları arasında ekonomik anlamda altın çağını yaşayan Arjantin kıtada ABD'ye karşı dengeleyici bir güç olarak gösterildi. Büyük Buhranla birlikte tüm Latin Amerika ülkelerinde olduğu gibi Arjantin'de siyasi ve ekonomik anlamda çöküş yaşarken ABD tesiri siyasi ve ekonomik olarak ithal ikame edici politikalar ve yatırım engellerinin kaldırılmasıyla birlikte arttığı görüldü. Bu etkinin artması yüzyıl boyunca gelişen siyasi parametrelere göre değişti. 1945-1955 yılları arasında Arjantin'de popülist iktidar yıllarında ABD tesirinin kısıtlandığı bir dönem olarak karakterize edilmiştir. 1955-1976 sürecinde Arjantin'de yaşanan siyasi ve iç bunalımlar ABD tesirinin artmasına neden olurken bu dönem dahilinde Arjantin'de yaşanan darbe süreçlerinde ABD'nin dolaylı ve dolaysız yollardan müdahalesi açık bir şekilde görülmüştür. 1976- 2000 yılları arasında iki arasında inişli çıkışlı bir görünüm olmakla birlikte neoliberal ekonomik düzenin esasları temel argümanları belirlemiştir. Soğuk Savaş sonrası Arjantin ekonomisini dünya pazarlarına çıkarmada ABD'nin bizzat desteklediği politikalar temel faktör olmuştur. Arjantin yüzyılın sonuna doğru gerek bölgesinde gerekse de küresel piyasaların krizinden en çok etkilenen ülkelerinden biri olurken bunun yansımaları toplumsal ve siyasi alanda değişimleri beraberinde getirdi. Bu değişim sürecinde ABD siyasi ve ekonomik görünümü etkilemeye devam etmiştir.Anahtar Kelimeler: Arjantin, ABD, Ekonomik İlişkiler, Siyasi rekabet, 20.yy

The aim of the thesis is to examine U.S.A's effect on political and economic depression of Argentina from the beginning to the end of 20th century. It is possible to see different stages of the relationship between two countries which bagan to develop in the second half of 19th century. Through 19th century, Argentina was exposed to direct and indirect effect of USA because of the incidents which stemmed from inner dynamic, geographical, regional and global issues of Argentina.After the second half of 19th century Argentina emerged as a exporter of agricultural products in global market. America was the biggest rival which wanted to be the only power all over the continent. Argentina's golden age in economical field was between 1880 and 1929 and also in these years. Argentina was considered to be balancer against United States of America. With great depression, Argentina slid into economic and collapse like all Latin America countries. After Argentina had abolished import substitution policies and removed the obstacles not allowing to invest, the effect of USA seemed to increase again. Depending upon developing political parameters over the years this effect changed. During the period of populist ruling party between 1945 and 1955, it was considered as a period that effect of USA was restrained economically. During 1955-1976, crisis in society and political field brought about increasing effect of USA on economic issues on Argentina. Also one can clearly see direct and indirect interference of USA in the times of military coups taking place in this period. Between 1976-200, the relation of two countries was unstable besides, in this period, principle of neoliberal economic system established the basic argument. After The Cold War, policies supported by USA itself were the key factor in emerging of Argentina's economy in global markets. Argentina was one of the countries that was affected mostly by both regional and golbal economic crises and the consequence of these situations brough about changes in political field and society. In this period of change, USA maintened its influence on political and economical issues.Key Words: Argentina, USA, Economic Relationship, Political Competition, 20th Century