Istanbul`s cultural soundscape: Collecting, preserving and exhibiting the sonic cultural heritage of daily urban life

Abstract

Bu doktora tezi, kültürü ve günlük yaşamın geleneklerini işitsel bir perspektiften değerlendirmeyi, karakteristik sesleri ve ses alanlarını korumanın yollarını araştırmayı ve kentsel seslere olan toplumsal farkındalığı artırmayı amaçlar. İstanbul'un Sesleri başlıklı bu disiplinlerarası araştırma projesi, ses alanı çalışmaları, somut olmayan kültürel miras, müze çalışmaları, duyusal çalışmalar, etkileşim tasarımı ve deneyim tasarımı gibi alanlardan beslenir. Proje, İstanbul'un güncel kültürel ses alanını detaylı bir şekilde inceler. Günlük hayatın vazgeçilmez bir parçası olan sesler, somut olmayan kültürel miras açısından çok önemlidir ve korunmayı hak ederler. Seslerin korunması aynı zamanda kültürel hafızayı da güçlendirir. Ancak işitsel kültür, hem sesin fiziksel özelliklerinden dolayı, hem de somut olmayan kültürün dinamik yapısından dolayı yok olma tehlikesiyle karşı karşıyadır. Bu yüzden, güncel kültürel ses alanlarının somut olmayan kültürel miras kapsamında bir an önce korunmaya başlaması, günümüz seslerinin gelecek nesillere aktarılması ve kültürel kimliğin sürdürülebilirliği açısından çok önemlidir. Proje kapsamında, öncelikle İstanbul'un önemli kültürel seslerini toplumsal katılımla belirledik. Kültürel kimlik, bireylerin kültürel hafızalarına bağlı olduğu için, toplumun bu konudaki düşünceleri karakteristik sesleri belirlemede çok büyük rol oynuyor. Belirlenen bu sesleri tek tek kaydettik ve Koç Üniversitesi Suna Kıraç Kütüphanesi'nde herkesin erişebileceği bir ses arşivi oluşturduk. Bu ses arşivini sürdürülebilir, güncellenebilir ve daha zengin bir koleksiyona dönüştürebilmek için, gönüllülerin kendi kaydettikleri sesleri yükleyebileceği etkileşimli bir platform tasarladık. Daha sonra, şehir seslerine olan toplumsal farkındalığı artırmak, etkileşimli ve herkese açık olan ses arşivi fikrini tanıtmak ve toplumu sesleri kaydedip ses arşivine yüklemek konusunda cesaretlendirmek için biri etkileşimli diğeri ise deneyimsel olmak üzere iki sergi tasarladık. Sergiler sırasında yaptığımız araştırmalara göre, ziyaretçilerin seslerle duygusal bir bağı olduğunu ve onların bunu sergiye gelmeden önce farketmediklerini gözlemledik. Ziyaretçiler, sergileri gezerken kültürel seslerin önemini anladılar ve katkıda bulunmaya başladılar. Araştırmalarımızın sonuçlarına dayanarak söyleyebiliriz ki; tasarladığımız sergiler, seslere olan toplumsal farkındalığı artırmada ve işitsel kültürel mirası korumada büyük rol oynuyor.

This dissertation aims to evaluate the culture and traditions of everyday life from a sonic perspective and suggests ways to protect characteristic sounds and soundscapes, as well as to raise public awareness of urban sounds. This multidisciplinary research project, entitled The Soundscape of Istanbul, is rooted in fields such as soundscape studies, intangible cultural heritage (ICH), museum studies, sensory studies, interaction design and experience design. It explores the larger contemporary cultural soundscape of a metropolitan city, Istanbul. Sounds constitute an inevitable part of daily life and, are therefore very important as ICH. Thus, they deserve to be protected to strengthen cultural memory. However, sonic culture is twice endangered, due to the physical characteristics of sound itself and due to the dynamic structure of intangible culture. Therefore, the protection of contemporary cultural soundscapes in the context of ICH is particularly urgent and crucial for transferring the present sonic environments to following generations in order to maintain a cultural identity. For the purposes of this research project, I defined culturally significant sounds of the city of Istanbul by public participation. Public opinion was very crucial for determining the most significant sounds, since cultural identity is based on individual's cultural memory. Then, I collected the sounds thus determined and created a sound archive, now located in Koç University's Suna Kıraç Library to make it publicly accessible. In order to turn this collection into a more sustainable and richer archive, we designed an interactive platform that is open to contributions so that volunteers can record and upload their own sound recordings. We then designed two exhibitions to increase the public awareness of urban sounds, to introduce this interactive sound archive, and to encourage volunteers to contribute. According to surveys conducted during the exhibitions, visitors have an unconscious emotional bond to sounds, but they generally did not realize this before the exhibitions. During the exhibitions, they became aware of the significance of urban sounds and volunteered to contribute. Thus, the exhibitions played a significant role in raising public awareness and in protecting the sonic heritage, making it live on for future generations.