Understanding change and continuity: A new approach to temple architecture in Anatolia in the Middle and Late Bronze ages

Abstract

Anadolu'da Orta Tunç Çağından, Geç Tunç Çağına geçiş şehir devletlerinden, merkezi bir güç olan Hitit devletine geçiş ile tanımlanmıştır. Özellikle yapı planları, yerleşim planları ve yazılı kaynaklar bu geçişi açıkça göstermektedir. Bu tez tapınak olarak tanımlanmış yapıları ve onlarla bağlantılı olarak bulunan arkeolojik buluntuları kapsamlı ve ayrıntılı olarak incelemektedir ve özellikle M.Ö. İkinci Bin Anadolu'sunda dini yapıların diyakronik ve bölgesel değişimine yoğunlaşmaktadır. İncelenen tapınak yapıları çağdaş kuzey Suriye tapınak mimarisiyle (Tilmen Höyük, Tel Atchana – Alalakh ve Halep) karşılaştırmaktadır. Dahası, bahsedilen dönemlerdeki yayınlanmış tapınak planlarını daha iyi anlamak, bölgesel ve bölgeler arası yapı kullanımını, yapı içi hareket ve erişilebilirlik modellerini anlayabilmek için Mekan Dizimi Analizleri yapılmıştır.Sonuçlar yapım teknikleri, planlama ve dini yapıların kullanımında kayda değer bölgesel ve diyakronik farklılıklar göstermektedir. Orta Tunç Çağından Geç Tunç Çağına geçişte Anadolu topluluklarında artan karmaşıklığın, tapınak yapılarına da yansıdığı görülmektedir. Özellikle, M.Ö. İkinci bin Anadolu'sunda, tapınak yapıları ve tapınak yapılarının değişimleri kültürel etkileşim, devletleşme, merkezileşme ve komşu bölgelerden gelen etkilere işaret etmektedir.

The shift from the Middle (ca. 2000-1600 BC) to the Late Bronze Age (ca. 1600 – 1200 BC) in Anatolia has been identified primarily with the socio-political changes resulting from a shift from fragmented city-states to a centralized power (i.e. the Hittites). This switch is clearly reflected in the material record, from building plans and urban layouts to artifacts and textual evidence. This thesis provides an extensive and detailed overview of the architectural remains identified as temples and of the related archaeological artifacts. It focuses on both diachronic and regional aspects of continuity and change in the religious architecture of Anatolia during the second millennium BC, comparing this with contemporary evidence in northern Syria (i.e. religious structures at Tilmen Höyük, Tell Atchana-Alalakh, and Aleppo). Moreover, it analyzes the published temple plans of Anatolia for the aforementioned periods through space syntax analyses in order to shed light on inter- and intra-regional patterns of movement and usage of the buildings. The results show significant regional and diachronic differences in building techniques, planning and usage of religious architecture, therefore demonstrating how temples mirror the increasing complexity characterizing Anatolian societies with the transition from the Middle to the Late Bronze Age. Within this historical framework, religious architecture indicates cultural exchange, state formation, centralization, and influence from neighboring regions in Anatolia at the end of the second millennium BC.