Osmanlı`da frengi ile mücadele (1880-1918)

Abstract

Frengi 15. yüzyıldan itibaren Avrupa ile birlikte dünyanın birçokyerinde görülmüş ve önemli etkileri olmuştur. Bu hastalık Osmanlı'daözellikle 19. yüzyılda önem kazanmıştır. Hastalıkla olan mücadeledeOsmanlı Avrupa'yı yakından takip etmiş, gerekli olan tedbirleri geç deolsa almaya çalışmıştır. Frengi hastalığına karşı geliştirilen ilaç vetedavi yöntemleri devlet eliyle uygulanmaya çalışılmıştır. Bunun içingerekli olan uygulamaları nizamnameler çıkararak belirlemiştir. Fakathastalığın halk tarafından önemsenmemesi, muayene ve tedavisırasında yaşanan zorluklar hastalığın daha fazla yayılmasına olanaksağlamıştır.Araştırmamızda öncelikle frenginin tarihçesine, özelliklerine, neredenyayıldığına dair tartışmalara değinilecektir. Ardından frengininOsmanlı tarihindeki yeri ve devletin bu hastalık karşısında takındığıtutum ele alınacaktır.Araştırmamızdaki başlıca kaynağımız Osmanlı Arşivinden edindiğimizbelgeler olmuştur. Ayrıca yine Osmanlı döneminde yazılan frengiyleilgili eserlerden yararlanılmıştır. Bunlar haricinde bu hastalık vemahiyetiyle alakalı çeşitli kitap ve makalelerden yararlanılmıştır.Anahtar Kelimeler: Frengi, Fuhuş, Zührevi Hastalıklar, OsmanlıDevleti

Syphilis has been seen in many parts of the world since first seen inEurope in the 15th century and has had important effects since then.This disease gained importance during the 19th century especially inthe Ottoman Empire. In fight against the disease, Ottoman Empire triedto take the necessary measures, albeit late. It has followed Europeclosely. Drugs and treatment methods developed against syphilis havebeen tried to be applied throughout the state territories. For thispurpose, necessary regulations were issued and stated. However, thenegligence of the disease by the public and the difficulties encounteredduring the examination and treatment have allowed the disease tospread more.In our research, first of all, the history of syphilis, characteristics, andits source will be discussed. Then, the place of syphilis in Ottomanhistory and the activities of the Ottoman Empire against this diseasewill be discussed.The first source of our research was the documents obtained from theOttoman archives. Besides, the works written on syphilis were alsoused during the Ottoman period. In addition, various book and articleshave been used.Keywords: Syphilis, Prostitution, Venereal Diseases, Ottoman Empire