Safâyî – Şerhi`l-İslâmi`n-Nûrânî (İnceleme-metin)

Abstract

Sinoplu Safâyî klâsik Türk edebiyatının en verimli devirlerinden olan XV. yüzyılın ilk çeyreğinden XVI. yüzyılın ilk çeyreğine kadar yaşamış bir şâirdir. Divan, Gazavât-ı Bahriyye, Feth-i İnebahtı ve Moton, Terceme-i Vesâyâ-yı Şeyh Vefâ gibi eserleri bulunan Safâyî'nin bir diğer eseri de incelememize konu olan Şerhi'l-İslâmi'n-Nûrânî adlı eserdir. II. Bâyezîd döneminde yazılan eser dinî mâhiyette olup mesnevi formunda yazılmıştır. Eser, iki farklı metnin bir araya getirilmesi şeklinde bir görünüm arz etmektedir. Bunlardan ilki `Terceme-i Vesâyâ-yı Şeyh Vefâ` olup ikincisi peygamber mucizelerinin anlatıldığı `Mu'cizâtü'l-Enbiyâ` yahut `Mu'cizât-ı Ahmediyye` diye adlandırabileceğimiz eserlerdir. Bu çalışmada Şerhi'l-İslâmi'n-Nûrânî Latin harflerine aktarılmış, muhteva yönünden incelenmiş böylelikle divan edebiyatında kaynak niteliğinde olan bir eser gün yüzüne çıkarılmış ve müellifi Safâyî'nin Türk edebiyatındaki yeri belirlenerek okuyucunun istifadesine sunulmuştur.Anahtar kelimeler: Safâyî, Şerhi'l-İslâmi'n-Nûrânî, Klâsik Türk Edebiyatı, Mesnevi, Peygamber Mucizeleri.

Safayi from Sinop lived from the first quarter of the 15th century, one of the most prolific period of Turkish literature, to the first quarter of the 16th century. Besides Divan, Gazavât-ı Bahriyye, Feth-i İnebahtı ve Moton, Terceme-i Vesâyâ-yı Şeyh Vefâ his other work is Şerhi'l-İslami'n-Nurani, on which we focused in our research. Having a religious content, the work was written during the period of Bayezid II, in the form of mesnevi. The work offers an aspect combining two different texts. The first of them is Terceme-i Vesaya-yi Şeyh Vefa and the other is named Mucizatu'l-Enbiya or Mucizat-ı Ahmediyye, in which prophets miracles are told. İn this research, Şerhi'l-İslami'n-Nurani is transformed in Latin script and is searched in the view of content. Therefore, it will be a resource for divan literature. Key words: Safayi, Şerhi'l-İslami'n-Nurani, Classical Turkish Literature, Masnavi, Prophet Miracles.