1793-1805 yılları arasında III. Selim`in İstanbul gezileri

Abstract

Osmanlı padişahlarının saray içinde ya da dışında yapmış oldukları gezilerden olan biniş-i hümâyûnlar, hükümdarın günlük hayatında çok önemli bir yer tutmaktadır. Bu binişlerde hem tercih edilen yer/mekân, hem de buradaki faaliyetlerin tespiti Osmanlı araştırmalarına katkı sunacak niteliktedir. Bu çalışmada III. Selim'in 1793-1805 yılları arasında yapmış olduğu binişler, bir `Teşrifat Yevmî Defteri` ışığında tespit edilmiştir. III. Selim, bir yönetici olarak şehirde, mimarî faaliyetlerin denetimi, uygulamaya koyduğu Nizam-ı Cedid programının gereği gibi işleyip işlemediğinin teftişi ve şehirdeki asayişi kontrol maksadıyla binişler yapmıştır. Çeviriyazısı yapılan bu defterden hareketle, III. Selim dönemi ve 18. yüzyılın sonu 19. yüzyılın başındaki İstanbul ile ilgili de ayrıntılı bilgi sahibi olunmaktadır. Zira defter binişlerin yanında göçler, selamlıklar, donanmayı denize indirme, bayram ve kandiller ve yangınlar gibi pek çok konu hakkında bilgi ihtiva etmesi açısından da önem taşımaktadır.

`Biniş-i hümayuns`, Ottoman sultans' trips by using horses or ferries inside or outside the palace, had a major role in their daily lives. A study that ascertain the place which sultan prefered to visit and the activities in those trips would contribute to Ottoman studies. In this study, Selim III's trips between 1793-1805 is described by means of a book from Ottoman archivescalled `Teşrifat Yevmî Defteri`.As a chief executive Selim III's trips had a particular aimsincludingtheinspectionof architectural activites, new army programme (Nizam-ı Cedid) implemented by him whether it works or not, and public order. To have additional information about Selim III's era and late eighteent century and early nineteent century is possible by virtue of this document transliterated in this study. Besides sultan's trips, `Defter` is remarkable because it informs researchers of a lot of issue such as migration, launch, feasts, holy time, and fires.