İrritabl barsak sendromu hastalarının psikiyatrik yönden değerlendirilmesi

Abstract

ÖZET Taymur İ. İrritabl Barsak Sendromu Hastalarının Psikiyatrik Yönden Değerlendirilmesi, Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı Uzmanlık Tezi, Kırıkkale, 2005 İrritabl barsak sendromu (İBS), belirgin bir patoloji göstermeksizin, etyolojisi tam olarak bilinmeyen, fonksiyonel gastrointestinal sendromlar (FGS) (Functional gastrointestinal disease, FGDI) arasında yer almakta olup gastroenteroloji bölümüne başvuran hastalar arasında ilk sıralan almaktadır. Bu güne kadar ÎBS etyolojisi ile ilişkili yapılan bazı çalışmalarda, hastalığın psikiyatrik yakınmalarla bağlantılı olabileceği gösterilmiştir. Bizim çalışmamızda İBS hastalarının psikiyatrik açıdan değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışmaya, Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Dahiliye bölümünde Roma II tam kriterlerine göre İBS tanısı alan 34 hasta dahil edildi. Kontrol grubu ise 32 sağlıklı gönüllüden oluşturuldu. İBS yakınması olan ve sağlıklı kontroller DSM-IV (Diagnostic and Statistical Manual of Psychiatric Disorders-IV, American Psychiatric Association) tanı ve değerlendirme sistemine göre psikiyatrik yönden değerlendirildi ve Mizaç ve Karakter Anketi (MKA) (Temperment and Character Invantory-TCI), Durumluk-Süreklilik Kaygı Anketi-I (State and Trate Anxiety Inventory-II, STAI-II) ve Toronto Aleksitimi Ölçeği (TAÖ) (Toronto Alexitimia Scale, TAS) ölçekleri uygulandı. İBS yakınması olan hastaların yaş ortalaması 36.4Ü8.5; ortalama hastalık süresi 6.65±5.8 yıl idi. Hasta ve kontrol grupları arasında yaş ve cinsiyet dağılımı bakımından fark yoktu ( sırasıyla p=0.354, p=0.803). İBS yakınması olan hastaların %76.5' inde psikiyatrik bozukluk tespit edildi. İBS yakınması olan hastalarda STAI-II puanı kontrol grubundan anlamlı olarak daha yüksekti (sırasıyla 49.15±7.4 ve 41.25±8.16, p=0.001). İBS yakınması olan hastalarda TAÖ puanı kontrol grubundan anlamlı olarak daha yüksek (sırasıyla 1 1.18±3.4ve 8.5±4.5, p=0.007) ve TCI alt ölçeklerinden zarardan kaçınma ve kendini aşma puanlan ÎBS grubunda kontrol grubundan anlamlı olarak daha yüksek bulundu (sırasıyla p=0.023, p=0.039). Sonuç olarak İBS yakınması olan hastalarda TAÖ ve STAI-II puanlarının yüksek; TCI alt ölçeklerinden, mizaç olarak zarardan kaçman, karakter olarak kendini aşma özelliklerinin belirgin olduğu, %76.5 nin psikiyatrik bir tanı aldığı bulunmuştur. Bu çalışmada saptanan bulgular, bu güne kadar İBS ve psikiyatrik bozukluklar arasındaki ilişkiyi gösteren verilerleVI uyumludur. Buna göre, İBS hastalığının etiyopatogenezinde psikiyatrik bozuklukların ya da mizaç ve karakter özelliklerinin katkısı olabilir. Anahtar Kelimeler: İrritabl barsak sendromu, mizaç, karakter, psikiyatrik tanı

vıı ABSTRACT Taymur İ. Psychiatric Assessment of patients with Irritable Bowel Syndrome. Kırıkkale University, Faculity of Medicine, Psychiatry Department. Thesis of Speciality 2005 Irritable Bowel Syndrome is one of the functional gastrointestinal diseases wihich has no spesific pathologic manifestation and aetiology of which has not been clarified. IBS is one of the major problems in patients who appeal to gastroenterology clinics. To day, several studies concerning aetiology of IBS has proven association between psychiatric complaints and illness. In this study our purpose is psychiatric screening of patients with IBS. Among the patients who appeal to Kırıkkale University Faculity of Medicine internal Diseases Department, 34 patients with IBS according to Roma II Diagnostic Criterias were inserted to study. Control group was consist of 32 healthy volunteers. Psychiatric assessment was based on DSM-IV diagnostic criteras and all patients were applied to Temperment and Character Inventory (TCI), State and Trate Anxiety Inventory-II (STAI-II) and Toronto Alexitimia Scale (TAS). Mean age in patients with IBS was 36.41±8.5 and mean of period illness was 6.65+5.8 years. There was no difference according to age and gender between patient and healthy groups (respectively p=0.534, p=0.803). %76.5 of IBS patients had a psychiatric disease in patients with IBS. In IBS patient group, mean STAI-II score was significiantly higher than control group, (respectively 49.15±7.4 and 41.25±8.16,p=0.007) and mean TAS score was significiantly higher than control group (respectively 18+3.4 and 8.5±4.5, p=0.007). Among TCI subscales harm avoidance and self-transcendence mean score was significiantly higher in IBS patient group than health controls (p=0.023, p=0.039) In conclusion, we found that in patients with IBS symptomatology, TAS and STAI-II mean score were higher and in TCI subscales, harm avoidant temperament and self- transcendent character were dominant and %76.5 of them had a psychiatric diagnose. Findings of this study is proper with the data that shows association between IBS and psychiatric disorders. With respect to this psychiatric disorders or temperamental and characterological properties can have a role in aetiopathogenesis of IBS. Key words: Irritable Bowel Syndrome, temperament, character and psychiatric diagnose