Tip 2 diabetes mellituslu olguların birinci derece akrabalarında insülin direnci, serum adiponektin düzeyi ve adiponektin gen polimorfizmi

Abstract

ÖZET Kıraç Y, Tip 2 Diabetes Mellitus'lu Olguların Birinci Derece Akrabalarında İnsülin Direnci, Serum Adiponektin Düzeyi, Adiponektin Gen Polimorfizmi, Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Uzmanlık Tezi, Kırıkkale, 2006. Bu çalışmada Tip 2 Diabetes Mellitus'lu (DM) olguların birinci derece akrabalarında insülin direnci, serum adiponektin düzeyi, adiponektin gen polimorfizmini araştırmayı amaçladık. Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları polikliniğine başvuran, Tip 2 DM'lu olguların birinci derece akrabaları arasından seçilen 142 olgu (34 erkek, 108 kadın), kontrol grubu olarak DM öyküsü olmayan 95 sağlıklı yetişkin çalışmaya alındı. Çalışmaya alman tüm olguların bel çevresi, bel/kalça oranı, kan basıncı, açlık plazma glukoz ve insülin düzeyi, lipid profili (LDL-K, HDL-K, trigliserid), serum adiponektin düzeyi ve adiponektin gen polimorfizmi ölçüldü. İnsülin direnci HOMA-IR yöntemi ile değerlendirildi. OGTT, ADA 2003 ölçütlerine göre değerlendirildi. Kontrol grubu ile karşılaştırıldığında Tip 2 DM'lu olguların birinci derece akrabalarında daha yüksek HOMA-IR değeri (p<0,05), daha düşük serum adiponektin düzeyi saptadık (p<0,05). Tip 2 DM'lu olguların birinci derece akrabalarında serum adiponektin düzeyi ile bel çevresi ve B/K oram arasında ters orantılı bir ilişki saptanırken (p<0,05), serum HDL-K arasında doğrusal orantılı bir ilişki bulundu. (p<0,05). Tip 2 diyabetli olguların birinci derece akrabalarında, Total-K, LDL-K, Trigliseid düzeyi kontrol grubuna göre daha yüksek saptarken, HDL-K düzeyi daha düşük bulundu (p<0,05). Adiponektin gen polimorfizmi alt gruplarında Tip 2 DM'lu olguların birinci derece akrabaları ile kontrol grubu arasında bir fark saptamadık. Biz bu çalışmada Tip 2 DM'lu olguların birinci derece akrabalarında daha yüksek glukoz tolerans bozukluğu, daha yüksek HOMA İR değeri ve daha düşük serum adiponektin düzeyi saptadık. Bu bulgular Tip 2 DM'lu olguların birinci derece akrabalarının Tip 2 DM ve kardiovasküler hastalıklar açısında yakın olarak izlenmesiVI gerektiğini göstermektedir. Ayrıca bu olgularda adiponektin gen polimorfizminin HOMA İR değeri ve glukoz tolerans bozukluğu üzerine etkisinin olmadığı görülmektedir. Bununla beraber bu olgular üzerinde daha fazla olgu sayılı ve uzun izlem süreli çalışmalara gereksinim vardır. Anahtar Kelimeler: insülin direnci, Adiponektin, Adiponektin gen polimorfizmi.

vıı ABSTRACT Kıraç Y, Insulin Resistance, Serum Adiponectin Levels, Adiponectin Gene Polymorphism In The First Degree Relatives of The Subjects With Type 2 Diabetes Mellitus. University of Kırıkkale Faculty of Medicine, Department of Internal Medicine, Kırıkkale, 2006 In this study we aimed to search insulin resistance, serum adiponectin levels and adiponectin gene polymorphism in the first degree relatives (FDR) of the subjects with Type 2 DM. 142 subjects (34 male, 108 female) selected from the FDR of the patients with Type 2 DM who attended to the outpatient clinic of Endocrinology and Metabolim Diseases of Faculty of Medicine of Kırıkkale University and 95 healthy adults without the history of DM as control group included in the study. Waist circumferences, waisthip ratios, blood pressure, fasting plsma glucose and insulin levels, lipid profiles, serum adiponectin levels and adiponectin gene polymorphisms of all subjects were measured. Insulin resistance was assessed with HOMA-IR method. OGTT was assessed according to ADA 2003 measures. HOMA-IR values were higher (p<0,05) and serum adiponectin levels were lower (p<0,05) in the FDR of the subjects with Type 2 DM compared with control group. Negative correlation between waist circumferences, waisthip ratios (p<0,05) and positive correlation between HDL-C (p<0,05) and serum adiponectin levels of the FDR of the subjects with Type 2 DM were found. Total-C, LDL-C, tryglyceride levels of the FDR of the subjects with Type 2 DM were higher and HDL-C were lower than control group (p<0,05). No difference between FDR of the subjects with Type 2 DM and control group was established in respect to adiponectin gene polymorphism. We found more disturbed glucose tolerance, higher HOMA-IR values and lower serum adiponectin levels in the FDR of the subjects with Type 2 DM. These resuls suggest that these subjects must be follwed in respect to Type 2 DM and coronary heart disease and also suggest that adiponectin gene polymorphism has no effect on HOMA-IR and adiponectin. However stil, studies with more widened measures and longer followed are needed.vııı Key wordsrlnsulin Resistance, Adiponectin, Adiponectin Gene Polymorphism