Abdominal aorta, iliak ve femoral arterlerin darlıklarının saptanmasında koronal B-TFE ve üç boyutlu manyetik rezonans anjiografi tekniklerinin, konvansiyonel dijital çıkarımlı anjiografi ile karşılaştırılması,

Abstract

ÖZETAktaş A., Abdominal aorta, iliak ve femoral arterlerin darlıklarının saptanmasında koronal B-TFE ve üç boyutlu manyetik rezonans anjiografi tekniklerinin, konvansiyonel dijital çıkarımlı anjiografi ile karşılaştırılması,Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı Uzmanlık Tezi, Kırıkkale 2008.Amaç: Ateroskleroz, orta ve büyük boy musküler arterleri etkileyen, erken yaşlarda başlayan, sistemik, ilerleyici ve periferik arterlerin en sık rastlanan hastalıklardan biridir. Periferik arter hastalığı (PAH) sonucu damar lümeninde daralmalar ve tıkanıklıklar gelişmektedir. Periferik arter hastalığının tanısında dijital çıkarımlı anjiografi (DSA) altın standart görüntüleme tekniği olarak kabul edilmektedir. Manyetik rezonans görüntüleme (MRG), iyonizan olmayan ve yumuşak doku kontrast çözümleme gücü en yüksek tanı yöntemidir. Tezin amacı; aorta ile iliak ve femoral arterlerdeki duvar düzensizlikleri, stenoz ve tıkanmalarının teşhisi ve tedavi sonrası takibinde kontrastsız koronal Balans Turbo Field Echo (B-TFE) sekansının etkinliğini araştırmak ve konvansiyonel Dijital Çıkarımlı Anjiografi (DSA) ve üç boyutlu Manyetik Rezonans Anjiografi (3D-MRA) tekniği ile karşılaştırmalı olarak değerlendirmektir.Gereç ve yöntem: Etik kurul onayı alındıktan sonra, semptomatik periferal arter hastalığı olan ve DSA tetkiki yapılacak, yaş ortalaması 57, biri bayan olmak üzere sayısı toplam 11 olan hastalara prospektif olarak onam formu okutulup onaylatılarak imzalatıldı. Önce 1,5 Tesla MRG cihazında kontrastsız koronal B-TFE, kontrastlı MRA ile 3DMRA tetkikleri yapıldı. Renal arterler, infrarenal abdominal aorta, iliak ve femoral arterlerin damar çapları ölçüldü. Kontrastsız koronal B-TFE ve kontrastlı MRA tekniklerinin duyarlılıkları, altın standart kabul edilen DSA tetkiki ile karşılaştırıldı.Philips DICOM Viewer R2.2 kullanılarak, B-TFE, kontrastlı MRA ile 3DMRA ve DSA DICOM görüntüleri üzerinden, infrarenal aorta, renal arterler, aorta bifurkasyosu; ana, yüzeyel, derin femoral ve iliak arter segmentlerinin ilk 1cm'lik proksimal kesimlerinden ünite cinsinden ölçümler yapıldı. Tüm segmentlerden yapılan ölçümler, infrarenal aorta bifurkasyosu düzeyi (en büyük çap) ve renal arter proksimali düzeyinden (en küçük çap) elde edilen ölçümlerin ünite değerlerine oranlandı. İstatistiksel analiz için SPSS 11.5 programı kullanıldı. B-TFE, MRA ve DSA tekniklerinin birbirleri yerine kullanılabilirlik ve güvenilirliklerinin saptanması için `sınıfiçi korelasyon katsayısı' (intraclass correlation coefficient-ICC) ve `reliability' (Güvenirlik) değerleri, iki yöntemle ölçülen değerler arasında farklılığı incelemek için `bağımlı gruplarda t-testi' yapılmıştır.Bulgular: Koronal B-TFE ile MRA, 3DMRA ve DSA'nın en büyük damar çapı oranları arasında yüksek uyum saptandı. Küçük arter ölçümlerinde B-TFE ile MRA, 3DMRA arasında yüksek uyum ve DSA ile orta derecede uyum bulunmuştur. Bağımlı guruplarda t-testi, kullanıldığında küçük arter çapları oranları arasında anlamlı farklılık saptanmamıştır. Bu durumda istatistiksel sonuçlar B-TFE'nin DSA ve MRA kadar güvenilir olmadığını göstermektedir.Sonuç: Periferik arter hastalığının tanısında, DSA altın standart görüntüleme yöntemi olmasına rağmen kontrast gerektiren, invaziv, uzun süren ve hastanın radyasyona maruz kaldığı bir tetkiktir. Manyetik Rezonans Anjiografi (MRA), nisbeten daha kısa sürede elde olunan, invaziv girişim gerektirmeyen ancak intravenöz kontrast ajan kullanımı gerektirebilen bir yöntemdir. Büyük damar patolojilerinin izleminde, MRA, 3DMRA ve DSA yerine B-TFE kullanılabilir ancak küçük arterlerde düşük güvenlik nedeniyle tercih edilmemelidir. DSA'da tespit edilmiş, aorta, renal, iliak ve femoral arterlerdeki patolojilerin kontrol ve takibinde, kontrast madde verilmesinde sakınca olan hastalarda ve acil durumlarda, kontrastlı MRA ve DSA yerine, inceleme süresi oldukça kısa ve kontrast gerektirmeyen koronal B-TFE sekansı güvenlikle kullanılabilecek bir yöntemdir.Anahtar Kelimeler : MRG, MRA, DSA, B-TFE, PAH

ABSTRACTAktaş A., Comparison of coronal B-TFE, three dimentional (3D) magnetic resonans angiography (MRA) techniques and conventional digital substraction angiography (DSA) for detecting abdominal aorta, iliac and femoral artery stenosis,Kırıkkale University Medical Faculty Radiology Department Medical Speciality Thesis, Kırıkkale 2008Backround and purpose: Atherosklerosis, effect middle or large muscular arteries, start at early ages , it is systemic, progressive and the most frequent disease of peripheric arteries. Vascular obstruction and stenosis occur as a result of peripheric arterial disease (PAD). Digital substraction angiography (DSA) is belived to be the gold standart technique for the diagnosis of PAD. Magnetic resonans imaging (MRI) is the most powerful, non-ionising radiological diagnostic tool that has the highest soft tissue contrast resolution. The aim of our thesis was to investigate the effectivity of coronal balance turbo field echo (B-TFE) by the mean of detecting the aorta, iliac and femoral arterial irregularity, stenosis and occlusion in comparison with digital substraction angiography (DSA) and three dimentional magnetic resonans angiography (3DMRA).Material and Method: After getting ethical commitee approvel, the mean age 57, one women and totally 11 symtomatic PAD patients who were going to have DSA examination, was signed the informed consent form. First we have done B-TFE without and MRA with contrast agent in 1.5 Tesla MRI device. The luminal diameters of renal arteries, infrarenal abdominal aorta, iliac and femoral arteries was measured. DSA was taken as a referans for analising the reliability of B-TFE and MRA techniques.In Philips DICOM Viewer R2.2 application B-TFE, MRA, 3DMRA, DSA DICOM image was used to measure the luminal diamaters from the one centimetre proximal segments of infrarenal abdominal aorta, renal arteries, aorta bifurcation, common, external anda internal iliac,superficial and deep femoral arteries. The unite measurements from all segments was devided into the maximal (infrarenal abdominal aorta) and minimal (renal arteries) diameters of the arteries respectively. Statistical analysis was made using the SPSS 11.5 program. The interclass corelation coefficient and reliability used to check if the techniques could be used for each other and the t-test was used to measure the differences between them.Findings: There has been a high relationship between B-TFE, MRA, 3DMRA and DSA in detecting the pathologies of larger arteries like aorta. In the case of small arterial pathologies, there is high relationship between MRA and 3DMRA but relatively lower relationship between DSA. There was no significant difference between small arterial diameters by using t- test. Statistical results showed that B-TFE is not trustable as DSA and MRA in detecting small arterial pathologies.Conclusion: For the diagnosis of PAD , DSA is the gold standart technique but it is invasive and a long lasting technique that patient has a radiation exposure. MRA is relatively short lasting and patient has no radiation exposure but there is still a need to the contrast agent. In order to follow up patients with larger arterial pathologies B-TFE can be used in the place of contrast given MRA and invasive DSA. But can not be used in small arterial pathologies because of lower reliabilty. In order to follow up aorta, iliak and femoral artrial pathologies that have found on DSA examination, if there is an emergency situation and contraindication for contrast agent, B-TFE can be used as a short lasting, reliable and safe technique in the place of contrast agent used MRA and DSA.Keywords : MRGI, MRA, DSA, B-TFE, PAD