Gebelerde yumuşak doku romatizmalarının izlenme sıklığı ve demografik özelliklerle iişkisi

Abstract

Gebelik; fetusun büyümesine uygun bir ortamın hazırlanabilmesi ve annenin bu dönemi tolere edebilmesi için birçok fizyolojik değişikliğin geliştiği bir süreçtir. Bu değişikliklerden diğer sistemler gibi muskuloskelatal sistem de etkilenir. Muskuloskeletal kaynaklı ağrıların cinsiyete spesifik özellik taşıdığı bilinmektedir. Dolayısıyla cinsiyete özgü hormonal ve anotomik özelliklerin belirginleştiği gebelik döneminde bu değişimin muskuloskelatal kaynaklı yumuşak doku romatizmaları (YDR)'nın gelişimine zemin hazırlama olasılığı da yüksek gözükmektedirBu çalışma muskuloskeletal kaynaklı YDR'lerin gebelikte izlenme sıklığını ve bunun demografik parametrelerle ilişkisini saptamak amacıyla planlandı. Bu amaçla randomize 300 gebe çalışmaya dahil edildi. Olguların yaş, meslek, eğitim düzeyi, evlilik yaşı, gravite sayısı, gebelik haftası, bulunduğu trimester, kronik sistemik hastalık varlığı, kullandığı ilaçlar kayıt edildi. Yakınmaları; süre, lokalizasyon ve yayılım yönünden sorgulandı. Ön tanı olarak düşünülen YDR'ye spesifik tanı kriterleri ve gerektiğinde ilgili tetkikler yapılarak tanı kesinleştirildi.Yaş ortalaması 25.7±5.4 olan gebelerin %37.3'ü ilkokul eğitim düzeyinde, %87'sinin mesleği ev hanımı idi. Gebelerin %40'ı primigravit, %58'i üçüncü trimesterdeydi. Ortalama gebelik haftası 27.9±10.2 idi. Muskuloskelatal sisteme ait yakınması olan 259 gebe vardı. En sık yakınma ağrı(%51.3) idi. Gebelerin %64.3'ünde en az bir YDR mevcuttu, bunların da %11'inde yaygın [fibromiyalji sendromu (FMS)], %47'sinde bölgesel [miyofasial ağrı sendromu (MFAS)], %33'ünde lokal (tendinit vb.), %18'inde çoklu YDR vardı. YDR olan tüm gebelerde YDR olmayanlara kıyasla demografik parametrelerden eğitim düzeyi anlamlı oranda düşüktü (p= 0.07). FMS ve lokal YDR tanılı gebelerde de düşük eğitim düzeyine sahip olanların oranı daha yüksekti (sırasıyla p=0.025, p=0.03). Ayrıca ek bir kronik hastalığı olanlarda FMS daha fazla orandaydı (p=0.026).Bu bulgular muskuloskelatal rahatsızlıklarların genel kadın populasyondaki izlenme oranı (%18-45) ile kıyaslandığında YDR'lerin, demografik özelliklere fazla bağlı olmaksızın gebelikte daha sık izlenebileceğini düşündürmektedir. Bunda gebelikte düzeylerinin arttığı bilinen östrojen, progesteron, relaksin hormonlarının bağ dokusu ve ağrı algısı üzerine etkilerinin ve değişen postürün rolü olabilir. Yinede kesin bir yorum için aynı tanısal kriterlerin kullanıldığı genel populasyonla karşılaştırmalı çalışmalara gereksinim olduğu kanaatindeyiz.Anahtar kelimeler: Gebelik, Yumuşak doku romatizması, Miyofasial ağrı sendromu, Fibromiyalji sendromu, Tendinit, Bursit

Pregnancy is a period which a special atmosphere occurs for the growth of fetus and many physiologic changes are formed for mother to tolerate this period . Musculosceletal system is also effected as other systems. Musculosceletal pain is known as gender specific properties. Therefore, in the pregnancy period, evident gender specific hormonal and anatomic properties, anatomic and physiologic changes are likely to play role in musculosceletal origined soft tissue rheumatism (STR). This study is planned for demonstrating the frequency of musculosceletal origined STR in pregnancy and its relations with the demographic parameters. For this aim, randomly 300 pregnant women took place in this study. The age, profession, education, age of marriage, gravity number, pregnancy week of the cases, trimester standing, presence of a chronical systemic disease, medications in use are noted. The complaints are questioned for duration, localization and invasion. With specific diagnosis criteria and with related examinations in need, STR thought as prediagnosis sealed as diagnosis. 37.3% of the pregnant women were in primary school degree, 87% were house-wives and the average age was 25.7 ± 5.4. The 40% of pregnant women were primigravida, 58% were in the third trimester. Average pregnancy week was 27.9±10.2. There were 259 expectant women complaining about musculosceletal system. The most common complaint was pain (51.3%). In pregnant women 64.3% had at least one STR, 11% had diffuse [fibromyalgia syndrome (FMS) ], 47% had regional [myofascial pain syndrome (MFPS) ], 33% had local (tendinitis,etc.), 18% had multiple STR. Just the educational degrees from the demographic parameters were lower significantly in expectant women who had STR than in expectant women who didn?t have STR. (p= 0.07). The FMS and local STR frequency were higher in lower educational degree (in turn p=0.025, p=0.03). FMS was more frequent in whom had chronical disease (p=0.026).These findings shows that comparing to musculosceletal disorders frequency in general women population (18-45%), STRs may be more frequently seen in pregnant women ,although they are not related to the demographic properties. Increasing levels of oestrogen, progesterone and relaxin hormons? affects on connective tissue and pain sense and changed posture in pregnancy may play role in this. Anyway for a certain explanation, we need to make a comparative study with general population using the same diagnostic criteria.Key words: Pregnancy, Soft Tissue Rheumatism, Myofascial Pain Syndrome, Fibromyalgia Syndrome, Tendinitis, Bursitis