Tükürük ve serum Total Antioksidan Kapasitesine sigara içmenin akut ve kronik etkisi.

Abstract

Oksidatif stres, prooksidan ve antioksidan dengedeki bozulma olarak tanımlanır. Oksidatif stres süperoksit radikali, hidrojen peroksit ve hidroksil radikali gibi reaktif oksijen türlerinin artmış üretimine veya bunlara karşı savunmada azalmaya bağlı olarak yahut da her ikisinin birlikte olduğu durumlarda ortaya çıkar. Artan reaktif oksijen türleri proteinler, lipidler, karbonhidratlar ve DNA gibi moleküllerde hasara yol açar. Aerobik canlıların hücre organellerinde ve membranlarında bu organik veya inorganik reaktif türlerini ortadan kaldırmaya yönelik güçlü antioksidan enzimler ve radikal temizleyicileri vardır.Sigara dumanı akciğerlere alınan organik nitelikli yanmış kimyasal maddelerin en iyi bilinenidir. Sigara içenlerin, akciğerlerinin artmış oksidan yüke maruz kaldığı kabul edilir. Sigara içimi ile serbest oksijen radikalleri ve oksidanlar ortaya çıkmakta ve bunlar ciddi doku hasarı, kanser, kalp ve damar hastalıkları, diabetes mellitus, akciğer hastalıkları, böbrek hastalıkları, romatoid artrit, katarakt ve sinir dokusu hastalıkları gibi birçok hastalığın patogenezinde rol oynamaktadırlar.Çalışmaya sigara içen 32, içmeyen 31 sağlıklı gönüllü alındı. Sigara içen grubun serum, sigara öncesi ve sonrası tükürük, içmeyen grubun serum ve tükürük numunelerinde total antioksidan kapasite (TAK), total oksidan stres (TOS), oksidatif stres indeksi (OSİ), malondialdehit (MDA), nitrik oksit (NO), total sülfidril grupları (t-SH), ve tükürüklerde ayrıca süperoksit dismutaz (SOD), glutatyon peroksidaz (GSH-Px) düzeyleri ölçüldü.Sigara içenlerin serum TOS, OSİ, MDA, NO düzeyleri kontrolden daha yüksek ve t-SH düzeyleri kontrolden daha düşük bulundu.Sigara içen grubun sigaradan önceki ve sonraki tükürük MDA değerleri kontrolden daha yüksek, GSH-Px düzeyleri daha düşük ve sigaradan sonraki tükürük NO değerleri kontrolden ve sigara öncesi değerden yüksekti. Sigaradan sonraki tükürük t-SH düzeyleri kontrolden düşüktü.Sonuç olarak sigara içenlerde hem akut hem de kronik artmış oksidatif durum tespit edildi. Bu nedenle sigara içen kişilerin diyetlerine eklenecek doğal antioksidan maddelerin, onların antioksidan kapasitesini artırarak sigaraya bağlı komplikasyonları azaltacağı kanısındayız.Anahtar kelimeler: Sigara, lipit peroksidasyonu, oksidatif stres, total antioksidan kapasite

Oxidative stress is defined as a disorder in prooksidan and antioxidant balance. It appears depending on the increased production of reactive oxygen species such as superoxide radical, hydrogen peroxide and hydroxyl radical or decreasing in defence against these species, or when both happens at the same time. Increased reactive oxygen species cause damage on the molecules such as proteins, lipids, carbohydrates and DNA. There are effective antioxidant enzymes and radical scavengers in organelles and membranes of aerobic organisms to eliminate these organic and inorganic reactive species.Smoke of the cigarette is the most known of the burnt organic chemicals taken by the lungs. Lungs of smokers are considered to be exposed by increased oxidants. Free oxygen radicals and oxidants which are emerged by smoking play an important role in pathogenesis of many diseases such as serious tissue damage, cancer, heart and vascular diseases, diabetes mellitus, lung disease, kidney disease, rheumatoid arthritis, cataracts, and nervous tissue diseases.In this study, 32 smokers and 31 non-smokers healthy volunteers are investigated. Serum and saliva sample before and after smoking of the smokers, and serum and saliva sample of non-smokers were studied. Total antioxidant capacity (TAK), total oxidant status (TOS), oxidative stress index (OSI), malondialdehyde (MDA), nitric oxide (NO), total sülfhydryl groups (t-SH) levels, and also superoxide dismutase (SOD) and, glutathione peroxidase (GSH-Px) levels in saliva samples were measured.Serum TOS, OSI, MDA, NO levels of smokers were found higher and t-SH levels were found lower than the control group.In the smoker group; before and after smoking, the saliva MDA levels were higher, GSH-Px levels were lower than the control and saliva NO levels after smoking were higher than the control group and that before smoking. Levels of saliva t-SH after smoking were lower than the control group.As a result, both acute and chronic oxidative statuses were determined in smokers. Therefore, we agreed that natural antioxidant substances which will be added to the diets of smokers will reduce complications related to cigarette smoking by increasing their antioxidant capacity.Key words: smoking, lipid peroxidation, oxidative stress, total antioxidant capacity