Polikistik over sendromlu kadınlarda serum ?Paraoksonaz 1 ? aktivitesi ve ?Asimetrik dimetilarjinin? düzeyleri ile ?Brakiyal arterde akım bağımlı dilatasyon? ölçümlerinin karşılaştırılması

Abstract

Polikistik over sendromu (PKOS); doğurganlık çağındaki kadınlarda en sık görülen endokrinolojik bozukluktur. PKOS tanısı alan kadınların uzun dönem takip edildiği çalışmalarda, bu kadınlarda tip 2 diabetes mellitus, hipertansiyon, aterosklerotik kalp hastalığı ve menopoz sırasında myokard enfarktüsü gelişme riskinin arttığı gösterilmiştir. Paraoksonaz 1 (PON1), HDL'ne bağlı bir enzim olup, lipid peroksidleri hidroliz ederek, LDL'yi oksidasyona karşı korur. PON1'in koroner arter hastalığı için bağımsız bir risk faktörü olduğu bildirilmiştir. Asimetrik dimetilarjinin (ADMA)' nın endotelyal disfonksiyon ve endotelyal disfonksiyon zemininde ortaya çıkan kardiyovasküler hastalıklar için risk faktörü olduğu öne sürülmüştür. Brakiyal arterde akım bağımlı dilatasyon (FMD) ölçümü, kardiyovasküler olayların bağımsız bir belirteci olduğu gösterilen koroner dolaşımdaki endotelyal fonksiyonun invaziv olarak değerlendirilmesi ile korelasyon gösterir. Bu çalışmada PKOS'lu ve sağlıklı kadınlarda serum PON1 aktivitesi ve ADMA düzeyleri ile brakiyal arter FMD'si ölçümlerinin karşılaştırılması amaçlanmıştır. Çalışmaya 30 PKOS tanısı almış kadın ile 30 sağlıklı kadın dahil edilmiştir. Olguların tansiyonuna, vücut kitle indeksine, bel-kalça çevresine, FSH, LH, östradiol, serbest testosteron, total testosteron, androstenedion, SHBG, 17? OH-P, DHEAS, PRL, sT3, sT4, TSH, AST, ALT, üre, kreatinin, hemogram, lipid profili, açlık kan şekeri ve insulin seviyelerine ayrıca serum PON1 aktivitesi, ADMA düzeylerine bakıldı. İnsülin direnci tanısı; HOMA-IR ile konuldu. Olgulara pelvik veya transvajinal ultrason ve FMD ölçümleri yapıldı. PKOS grubunda serum PON1 aktivitesi ve FMD değerleri kontrol grubuna göre anlamlı olarak düşük saptandı. Serum ADMA düzeyleri açısından her iki grup arasında anlamlı fark bulunmadı. PKOS grubunda PON1 düzeyleri ile VKİ ve Bel/Kalça oranı arasında pozitif korelasyon, PON1 ile DHEAS arasında ise negatif korelasyon saptandı. FMD ile insülin ve HOMA-IR arasında pozitif korelasyon bulundu. Yine PKOS'lu hastalarda ADMA ile DHEAS, total testosteron ve HDL arasında pozitif korelasyon, ADMA ile LDL arasında negatif korelasyon saptandı. PKOS'lu olgularda ADMA ile PON1 düzeyleri arasında negatif korelasyon mevcuttur. PKOS grubunda yaş ve VKİ'ne göre düzeltilmiş parsiyel korelasyon analizi yapıldığında, tek anlamlı korelasyon ADMA ile total testosteron arasında bulundu. Sonuç olarak endotelyal disfonksiyonun ve kardiyovasküler hastalıkların belirteci olarak kabul edilen PON1 ve FMD değerleri PKOS'lu olgularda sağlıklı kadınlara oranlara düşük bulunmuştur. Bu çalışma sınırlayıcı bazı faktörlerin varlığına rağmen bildiğimiz kadarıyla PKOS'lu hastalarda PON1, ADMA ve FMD'nin birlikte değerlendirildiği ilk çalışmadır. PKOS'ta endotelyal disfonksiyon ve belirteçlerini değerlendirecek, obezite ve yaş alt gruplarının da incelendiği geniş katılımlı ek çalışmalara ihtiyaç vardır.Anahtar Kelimeler: Polikistik over sendromu (PKOS), kardiyovasküler risk, endotelyal disfonksiyon, paraoksanaz 1 (PON1), asimetrik dimetilarjinin (ADMA), endotel aracılı vazodilatasyon (FMD).

Polycystic ovary syndrome (PCOS) is one of the most common endocrine disorders in women at reproductive ages. The risk of type 2 diabetes mellitus, hypertension, atherosclerotic heart disease and myocardial infarction during menopause have been shown to be increased in the long-term follow-up studies of the women diagnosed as PCOS. Serum paraoxonase 1 (PON1) which is an enzyme linked with high-density lipoprotein (HDL) prevents low-density lipoprotein (LDL) from oxidative modification by hydrolysis of lipid peroxides. It was reported that PON1 was an independent risk factor of coronary artery disease. It has been suggested that ADMA was a risk factor for endothelial dysfunction and cardiovascular diseases. The measurement of flow-mediated dilatation in the brachial artery is correlated with invasive evaluation of coronary endothelial function which was shown to be an independent predictor of cardiovascular events. The aim of this study was to evaluate serum PON1 activity, ADMA levels and brachial artery flow-mediated dilatation in PCOS and healty controls. Thirty women with PCOS and 30 healthy women were included in the study. Blood pressure, body mass index, waist-hip ratio were measured. The circulating levels of FSH, LH, ostradiol, total testosterone, free testosterone, androstenedione, SHBG, 17? OH-P, DHEAS, PRL, sT3, sT4, TSH, AST, ALT, urea, creatinine, complete blood count, lipid profile, fasting glucose, insulin, paraoxonase-1 activity (PON1) and asymmetric dimethyl-arginine (ADMA) were measured. The insulin resistance was diagnosed by the homeostasis model for insulin resistance index (HOMA-IR). Pelvic or transvaginal ultrasound and the measurement of FMD were performed in both groups. Serum PON1 activity and FMD values were found to be significantly lower in women with PCOS compared to the controls. There was no significant difference between the groups concerning ADMA levels. It was observed that there was positive correlation between PON1 and BMI, WHR and negative correlation between PON1 and DHEA-S in PCOS group. It was found that there were positive correlations between FMD and insulin and HOMA-IR. It was also demonstrated that there were significantly positive correlation between ADMA and DHEA-S, total testosterone, HDL and negative correlation between ADMA and LDL. A significant negative correlation between PON1 and ADMA levels was observed. With the use of partial correlation analysis adjustment for age and BMI, the only significant correlation was observed between ADMA and total testosterone in the PCOS group. Finally; patients with PCOS had significantly lower serum PON1 levels and FMD values, which are accepted to be markers of cardiovascular risk and endothelial dysfunction. Despite the fact that there are some limitations in our study, as far as we know, this is the first study reporting serum ADMA levels, PON1 activity and FMD altogether in women with PCOS. Eventually, large clinical studies are required to elucidate endothelial dysfunction and its markers in PCOS especially in subgroups according to age and BMI.Key Words: Polycystic ovary syndrome, cardiovascular risk, endothelial dysfunction, asymmetric dimethylarginine, paraoxonase 1 activity, flow-mediated dilatation.