Türk yatırımcıları yurtdışında yatırım yapmaya sevk eden unsurlar doğrudan yabancı sermaye yatırımları açısından bir inceleme

Abstract

Bu çalışma, Türk yatırımcıları yurtdışında doğrudan sermaye yatırımına sevk eden unsurların ortaya çıkarılmasını amaçlamaktadır. Ancak çalışma, yatırım yapılan ülkeye özgü faktörlerin yatırım kararları üzerindeki etkisiyle sınırlıdır. Çalışmada öncelikle Türk yatırımcıların yurtdışı doğrudan yatırım kararlarını etkilediği düşünülen 19 faktör tespit edilmiş, ve yurtdışında doğrudan yatırım yapmış 104 Türk şirketinin katılımıyla gerçekleştirilen bir anketle yatırımcılara, bu faktörlerin yatırım kararı üzerindeki etkisi sorulmuştur. Elde edilen sonuçlarla faktör analizi yapılmış ve yatırım kararlarında etkili olduğu görülen ekonomik ve piyasaya özgü göstergeler, vergi, yasal düzenlemeler, üretim kaynakları ve kültür gibi beş ana faktöre ulaşılmıştır. Buradan hareketle Türk yatırımcısının temelde yeni piyasalar ve kaynak arayışında olan yatırımcı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Vergi, yatırım kararları üzerinde etkilidir. Ancak verginin yatırımcıyı yatırıma doğrudan sevk eden bir unsur olup olmadığına dair net bir bulgu yoktur. Bu nedenle verginin yatırım kararlarında `önemle` dikkate alınan ikincil bir unsur olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Benzer şekilde yasal düzenlemeler de yatırım kararları aşamasında ikincil bir öneme sahiptir. Kültürün ise daha önemsiz bir faktör olduğu; yatırım kararlarını doğrudan etkileme ve yatırımcıyı yatırıma sevk etme gücünün zayıf olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

This study aims to reveal driven factors of Turkish outward direct investment, and is only limited to host country factors affecting foreign direct investment decisions. After determining 19 factors that are supposed to have an effect on foreign direct investment decisions, a survey was conducted with 104 respondents that are Turkish companies investing abroad by asking what factors affected their investment decisions. Factor analysis, then, was conducted using survey results and decided that 5 main factors such as economic and market indicators, tax, legal regulations, production resources and culture have an effect on foreign direct investment decisions. Using these results, the study concludes that Turkish outward direct investments should be regarded as market seeking and resource seeking investment. Tax factor has an effect on foreign direct investment decisions, but there is no any clear evidence that tax is a driven factor for Turkish investors. Tax, therefore, should be accepted as a secondary factor on investment decisions, so do legal regulations. The study also concludes that culture is relatively insignificant, and has a minor effect on investment decisions.