Kısa vadeli sermaye hareketleri ve faiz oranları arasındaki ilişki: Türkiye örneği

Abstract

Bu çalışmada 1991:4-2018:4 çeyrek dönemleri arasındaki Türkiye'ye yönelik kısa vadeli sermaye hareketleri ile faiz oranlarının ilişkisi ampirik analizler çerçevesinde incelenmiştir. Çalışmada kullanılan faiz oranları, Merkez Bankası politika faiz oranı, mevduat faiz oranı ve reeskont faiz oranı olarak belirlenmiştir. Bu değişkenler arasındaki eşbütünleşme ilişkisi sınır testi aracılığıyla, değişkenler arasındaki kısa ve uzun dönemli ilişkiler ise Gecikmesi Dağıtılmış Otoregresif (ARDL) modeli aracılığıyla test edilmiştir. Değişkenler arasındaki nedenselliğin yönünün belirlenmesi ise Toda-Yamamoto nedensellik analizi yardımıyla yapılmıştır. Analizlerin son kısmında ise etki-tepki fonksiyonları yardımıyla değişkenler arasındaki dinamik etkileşimler incelenmiştir.Yapılan analizler neticesinde elde edilen sonuçlara göre kısa vadeli sermaye hareketleri ile faiz oranları arasında eşbütünleşme ilişkisi tespit edilmiştir. Ardından kurulan ARDL modeli çerçevesinde çalışmada kullanılan tüm faiz oranı değişkenlerinin, kısa vadeli sermaye hareketlerini kısa dönemde istatistiksel olarak anlamı ve pozitif etkilediği belirlenmiştir. Faiz oranları değişkenleri arasında sadece Merkez Bankası politika faiz oranı, kısa vadeli sermaye hareketlerini uzun dönemde istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif etkilemektedir. Toda-Yamamoto nedensellik analizi sonucunda ise tüm faiz oranlarından kısa vadeli sermaye hareketlerine tek taraflı nedensellik ilişkisinin varlığı tespit edilmiştir. Etki-tepki analizleri neticesinde ise tüm faiz oranlarında yaşanan şok dalgalarına karşılık kısa vadeli sermaye hareketleri 2. dönemde anlamlı ve pozitif tepki vermektedir.

In this study, the relationship between interest rates and short-term capital flows to Turkey between 1991:4-2018:4 quarter data periods were examined in the framework of empirical analysis. The interest rates used in the study were determined as Central Bank policy rate, deposit rate and discount rate. The cointegration relationship between these variables was tested by using bound test and the short and long term relationships between the variables were tested with Autoregressive Distributed Lag (ARDL) model. The direction of causality between variables was determined by Toda-Yamamoto causality analysis. In the last part of the analysis, the dynamic interactions between the variables were investigated with the help of the impulse-response functions.According to the results of the analyzes, the cointegration relationship between short-term capital movements and interest rates was determined. In the framework of the (ARDL) model, it was determined that all interest rate variables used in the study had a statistically significant and positive effect on short-term capital movements in the short run. Among the interest rates variables, only Central Bank policy rate affects the short-term capital movements in the long run statistically significantly and positively. As a result of the Toda-Yamamoto causality analysis, the existence of a one-way causality relationship from all interest rates to short-term capital movements was determined. As a result of the impulse-response analysis, short-term capital movements react significantly and positively in the second period in response to the shock waves experienced in all interest rates.