Demir eksikliği ve demir eksikliği anemisinin tiroid hormonları üzerine etkisi

Abstract

ÖZETEKİCİ Ö. Demir Eksikliği Anemisinin Tiroid Hormonları Üzerine Etkisi, Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Uzmanlık Tezi, Kırıkkale, 2012.Demir eksikliği, en sık rastlanan anemi nedenidir ve kadınlarda erkeklerden daha fazla görülmektedir. Dünya popülasyonunun yaklaşık % 30' u anemik olup, bunların hiç değilse yarısında, yani 500 milyon insanda DEA mevcuttur. Demir eksikliği anemisinin etyolojik nedenlerinin sıklığı yaş guruplarına göre değişmektedir. İki yaş gurubu çocuklarda beslenme, doğurgan çağdaki kadınlarda menstrüal kayıp ve ileri yaşlarda gastrointestinal sistem hastalıkları ön plana çıkmaktadır.Demir eksikliği anemisi hematolojik - nonhematolojik birçok sisteme etkisi olan bir hastalıktır. Hücresel fonksiyonlarda biyokimyasal değişiklikler, büyüme, psikomotor gelişme, davranış, zihinsel gelişme, immün sistem, fiziksel kapasite, gastrointestinal sistem, termoregülasyon üzerine etkileri vardır. Son yıllarda yapılan az sayıdaki çalışmada, demir eksikliğinin tiroid hormon metabolizmasını etkilediği ileri sürülmüştür. Demir düzeyinin tiroid ve iyodine metabolizmasını hangi mekanizmayla etkilediği bilinmemektedir. Demir eksikliği anemisi tiroid metabolizmasını anemi ve azalmış oksijen transportu yoluyla bozabilir. Demir eksikliği anemisi aynı zamanda tiroid metabolizmasının santral sinir sistemi kontrolünü ve nükleer T3 bağlanmasını değiştirebilir. Başka bir potansiyel mekanizma ise tiroid peroksidaz (TPO) aktivitesinin bozulmasıdır.Kadınlarda sık görülen demir eksikliği anemisinde, tiroid fonksiyonları hakkındaki çalışmalar sınırlı olup bu konudaki verilerin hemen hepsi hayvan deneylerinden sağlanmıştır. Bu çalışmada, kadınlarda demir eksikliği anemisinin tiroid hormon metabolizması üzerine etkisi olup olmadığının araştırılması amaçlanmıştır.Çalışmaya 18 - 65 yaş arası 40 demir eksikliği anemisi tanılı kadın hasta, 40 sadece demir eksikliği saptanan kadın hasta ve 40 sağlıklı kadın alındı. Çalışmaya tiroid fonksiyonlarını etkileyecek hastalığı olan, ilaç kullanan ve infeksiyonu olan hastalar, önceden diğer nedenlere bağlı anemi öyküsü bulunan (hemolitik anemi, talasemi v.b.) ve önceden diğer nedenlere bağlı tiroid hastalığı öyküsü bulunan hastalar alınmadı. Tüm hastalardan venöz kan örneği alınarak hemogram, serum demir, demir bağlama kapasitesi, ferritin, TSH, free T4, free T3 düzeylerine bakıldı. İstatistiksel değerlendirme, Statistical Package for Social Scienses (SPSS) 15 (Inc., Chicago, Illinois, USA) istatistiksel analiz yazılımı kullanılarak yapıldı.Tüm hasta ve kontrol grubunda TSH, free T3 ve free T4 düzeyleri normal olarak bulundu. TSH düzeyi ortalaması; DEA grubunda 1.91±1.01 µIU/ml, DE grubunda 1.63±0.72 µIU/ml ve kontrol grubunda 2.12±0.92 µIU/ml olarak saptandı. Sadece DE grubu ile kontrol grubu arasında TSH düzeyi açısından istatistiksel olarak anlamlı fark vardı (p=0.039).Free T3 düzeyi ortalaması; DEA grubunda 3.12±0.29 pg/ml, DE grubunda 3.23±0.32 pg/dl ve kontrol grubunda 3.23±0.21 pg/ml olarak bulundu. Üç grubun free T3 düzeyi ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark yoktu (p=0.119).Free T4 düzeyi ortalaması; DEA grubunda 0.75±0.11 ng/dl, DE grubunda 0.80±0.11 ng/dl ve kontrol grubunda 0.82±0.10 ng/dl olarak bulundu. Sadece DEA grubu ile kontrol grubu arasında free T4 düzeyi açısından istatistiksel olarak anlamlı fark vardı (p=0.008).DEA grubunda; TSH ile ferritin ve transferin satürasyonu düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı pozitif yönlü korelasyon bulundu (sırasıyla r=0.397, p=0.011 ve r=0.332, p=0.036) Ayrıca DEA grubunda; Free T4 ile ferritin düzeyleri arasında negatif yönlü istatistiksel olarak anlamlı korelasyon vardı (r=-0.319, p=0.045).DE grubunda; TSH ile MCV arasında pozitif yönlü, RDW ve RBC ile negatif yönlü korelasyon saptandı (sırasıyla r=0.410, p=0.009; r=-0.315, p=0.048; r=-0.320, p=0.044).DEA ile tiroid hormonlarının ilişkisini insanlarda araştıran çalışma sayısı sınırlıdır. Sonuç olarak çalışmamızda DEA olan kadınlarda free T4 düzeylerinin kontrollere göre daha düşük olduğunu ve DE olan kadınlarda TSH düzeyinin kontrol grubuna göre daha düşük olduğunu gösterdik. Ayrıca TSH düzeyi ile ferritin seviyesi ve transferin satürasyonu yüzdesi arasında pozitif yönlü korelasyon bulunmuştur. Ek olarak TSH düzeyi ile free T4 düzeyinin negatif korele olması mevcut verileri destekler niteliktedir. Çalışmamız demir eksikliği anemisinin tiroid hormon düzeyine önemli bir etkisinin olduğunu bildiren çalışmaları desteklemektedir. Ancak bu etkinin hangi mekanizmalar ile olabileceğini aydınlatmak için daha ileri çalışmalara ihtiyaç vardır.Anahtar Kelimeler: Demir eksikliği anemisi, Demir eksikliği, Tiroid hormonları, Ferritin, TSH

ABSTRACTEKICI O, Effects of Thyroid Hormones in Iron Deficiency Anemia. Kırıkkale University, Faculty of Medicine, Department of Internal Medicine. Thesis of Speciality, Kirikkale, 2012.Iron deficiency is the most common cause of anemia is more common in women than in men. Approximately 30% of the world population is anemic, at least half of them, the DEA has 500 million people. The frequency of the etiological causes of iron deficiency anemia varies according to age groups. Two age groups of undernutrition in children, loss of fertile women, menstrual and gastrointestinal disorders were advanced age come to the fore.Iron deficiency anemia, a disease that can effect many systems hematologic-nonhematological and ıron deficiency anemia, biochemical changes in cellular functions, growth, psychomotor development, behavior, mental development, immune system, physical capacity, gastrointestinal tract, has effects on thermoregulation. Few studies in recent years, iron deficiency affects thyroid hormone metabolism have been suggested. The mechanism of iron affects the level of thyroid and iodine metabolism is unknown. Iron deficiency anemia may impair thyroid metabolism through anemia and reduced oxygen transport. Iron deficiency anemia also can change the central nervous system control of thyroid metabolism and nuclear T3 binding. Another potential mechanism, thyroid peroxidase (TPO) activity corruption.Most common in women with iron deficiency anemia, thyroid function studies on animal experiments, provided almost all of these data is limited. In this study, iron deficiency anemia in women to assess the effect on thyroid hormone metabolism.In our study, women with iron deficiency anemia in 40 patients between the ages of 18 - 65, 40 only in female patients and 40 healthy women were diagnosed with iron deficiency. Patients who were not in this study are: to affect thyroid function disorders, drug use and infection in patients with a prior history of anemia due to other etiologies (hemolytic anemia, thalassemia, etc.) and those who pre-history of thyroid disease due to other causes. Venous blood samples were taken from all patients complete blood count, serum iron, total iron binding capacity, ferritin, TSH, free T4, free T3 levels were measured. Statistical analysis was performed using statistical software Statistical Package for Social Scienses (SPSS) 15 (Inc., Chicago, Illinois, USA).All patients and control group, TSH, free T3 and free T4 levels were normal. Average for TSH level was DEA group 1.91 ± 1.01 ?IU / ml, DE group, 1.63 ± 0.72 ?IU / ml and the control group, 2.12 ± 0.92 ?IU / ml. Only among the DE group and control group had a statistically significant difference in the level of TSH (p = 0.039).Average for level of free T3; DEA group was 3:12 ± 0.29 pg / ml, DE group was 3.23 ± 0:32 pg / dl and the control group was 3.23 ± 0:21 pg / ml. Three of the group didn?t statistically significant difference between the mean level of free T3 (p = 0119).Average for free T4 levels; DEA group was 0.75 ± 0.11 ng / dl, DE group was 0.80 ± 0.11 ng /dl and the control group was 0.82 ± 0.10 ng / dl. Only free T4 levels between DEA and control groups had statistically significant difference (p = 0.008).DEA group, TSH levels between ferritin and transferrin saturation were found statistically significant positive correlation (r = 0.397, p = 0.011 and r = 0.332, p = 0.036). In addition, DEA group, Free T4 with between serum ferritin levels were found statistically significant negative correlation (r = -0.319, p = 0.045).DE group, Positive correlation was found between TSH and MCV. Negative correlation was found between RDW and RBC(r=0.410, p=0.009; r=-0.315, p=0.048; r=-0.320, p=0.044).Limited number of studies investigating the relationship between thyroid hormones in people with DEA. In conclusion, Our study showed that; free T4 levels of women with DEA were lower than controls and TSH levels of women with DE were lower than the control group. In addition, ferritin levels with TSH levels between the percentage of transferrin saturation were found positive correlation. In addition, TSH and free T4 levels are negatively correlated .This supports the existing data. In this study, the effect of iron deficiency anemia indicating that the work is an important support level of thyroid hormone. However, further studies of this effect there is a need to know what mechanisms might be.Key Words: Iron Deficiency Anemia, Iron Deficiency, Thyroid hormones, Ferritin, TSH