Ooferektomize ratlarda L - karnitinin oksidatif stres parametreleri üzerine etkisinin araştırılması

Abstract

Menopoz, overde foliküler aktivitenin kaybı sonucunda menstrüasyonun kalıcı olarak sonlanmasıdır. Menopoz, kadın yaşamında üreme çağı sonrası ile yaşlılık dönemi başlangıcı arasında yer alan fizyolojik bir süreç olmasına karşın, yol açabileceği sonuçlar açısından önemli bir dönüm noktasıdır. Menopozla birlikte overlerde östrojen hormon yapımının azalmasının bir sonucu olarak tüm vücutta önemli değişiklikler olmaktadır. Menopozda anovulasyonun neden olduğu menstrüal düzensizlikler, atrofik değişiklikler, osteoporoz ve aterosklerotik kardiyovasküler sistem hastalıkları gibi uzun dönem sonuçlar yaşam kalitesini ciddi şekilde bozmaktadır. Yapılan çalışmalarda, menopozun oksidatif sistemi bozduğu, lipidlerin peroksidasyonuna neden olduğu gösterilmiştir. Tüm memelilerde doğal olarak bulunan L - karnitin güçlü bir antioksidandır ve antioksidan etkisini lipid peroksidasyonuna engel olarak gerçekleştirmektedir. Biz bu çalışmada bu bilgiler ışığında ooferektomize dişi ratlarda kan ve dokularda serbest oksijen radikallerindeki değişiklikleri saptamayı ve L - karnitinin ooferektomize dişi ratların kan ve dokularındaki serbest oksijen radikalleri üzerine herhangi bir etkisi olup olmadığını araştırmayı amaçladık. Çalışmamızda 24 adet 200 - 250 gram ağırlığında erişkin (3 - 4 aylık) dişi Wistar Albino tipi rat kullanıldı. 24 rat rastgele 4 gruba bölündü. Birinci gruptaki (laparatomi - kontrol grubu) ratlarda batın açılıp eksplore edildikten sonra hiçbir girişim yapılmadan tekrar kapatıldı. Diğer 3 gruba bilateral ooferektomi yapıldı. Deney protokolüne ooferektomiden 21 gün sonra başlandı. Birinci gruba 0.12 ml serum fizyolojik, ikinci gruba 100 mg/kg/gün L ? karnitin, üçüncü gruba 500 mg/kg/gün L - Karnitin, dördüncü gruba 0.12ml serum fizyolojik (intraperitoneal yoldan 14 gün boyunca) uygulandı. Beş haftadan sonra, NO, MDA, TOS, TAS çalışılması için uygun tekniklerle kalpten ponksiyon ile kan ve karaciğer, böbrek ve kalpten doku örnekleri alındı. OSİ ise TOS'un TAS'a bölünmesiyle hesaplandı. Gruplar arasında böbrek, karaciğer dokusu ve serumda alınan NO, MDA, TAS, TOS, OSİ düzeyleri yönünden istatistiksel olarak anlamlı fark yoktu. Kalp dokusundan alınan NO ve TOS düzeyleri yönünden gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark yoktu. Üçüncü grubun (500 mg/kg/gün L - karnitin) MDA düzeyi dördüncü grubun MDA düzeyinden anlamlı derecede düşüktü. Dördüncü grubun TAS düzeyleri ikinci ve üçüncü grupların düzeylerinden yüksekti.MDA lipid peroksidasyonunun bir belirtecidir ve MDA'da sadece yüksek doz karnitinle azalma olması karnitinin oksidatif stres üzerine etkisinin doz bağımlı olabileceğini düşündürmektedir. Ancak hipotezimizin tersi yönde biz grupların TAS düzeylerinin birbirinden farklı olduğunu bulduk. Bu ise yükselmiş olan oksidatif stresin daha sonra bu duruma tepkisel olarak yükselen antioksidanlarla baskılanmaya çalışıldığını veya kalpte farklı bir antioksidan mekanizmanın rol oynayabileceğini düşündürtmektedir.Sonuç olarak bu çalışmada, karnitinin karaciğer, böbrek, kalp ve serumdaki antioksidan etkileri incelendiğinde, karnitinin kalpte MDA seviyelerini azaltmada etkili olduğu gözlenmiştir. Karnitinin oksidatif stres üzerine etkilerini değerlendirmeyi amaçlayan gelecekteki hayvan ve özellikle insan çalışmalarından sonra, çeşitli endikasyonlarla insanlarda kullanılan L - karnitinin menopozda da destek tedavide kullanılması önerilebilir.

Menopause is the permanent cessation of menstruation resulting from the loss of follicular activity. Altough menopause is a physiological process which takes place between the end of reporductive age and beginning of the old-age, it is a major turning point in terms of problems it can cause. Important changes occurs in whole body as a result of reduced estrogen production in ovaries during menopause. Menstrual irregularities, atrophic changes and long-term consequences such as osteoporosis and atherosclerotic cardiovascular diseases caused by anovulation that significantly impair quality of life in menopause. It has been showed that menopause impairs oxidative system and causes lipid peroxidation in previous studies. L - carnitine is a powerful antioxidant that is present naturally in all mammals and it produces antioxidant effect by preventing lipid peroxidation. In this study, in the light of these knowledge, we were aimed at detecting changes in levels of free oxygen radicals in blood and tissues after oophorectomization and at investigating whether there are any effects of L - carnitine on the levels of free oxygen radicals in blood and tissues of oophorectomized female rats. In our study, 24 female albino rats of Wistar strain weighing 200 - 250 g (3 - 4 months of age) were used. Twenty four rats were randomly divided into four groups. In the first group (laparotomy-control group), only abdominal exploration was performed and wounds closed without any additional surgery. The rats in the other three groups underwent bilateral oophorectomy. The experimental protocol was initiated 21 days after oophorectomy. According to the protocol, the rats in the first, second, third and fourth groups were administered isotonic sodium chloride 0.12 ml/day, L - carnitine 100 mg/kg/day, L - carnitine 500 mg/kg/day or isotinic sodium chloride 0.12 ml/day, respectively (via intraperitoneal route for 14 days). After five weeks, cardiac puncture was performed to obtain blood and tissue samples obtained from liver, kidney and heart using adequate techniques for NO, MDA, TOS and TAS measurement. OSI value was calculated as: OSI= (TOS / TAS) x 100. There was no statistically significant differences between the groups in terms of levels of NO, MDA, TAS, TOS and OSI in sera, liver and kidney samples. There was no statistically significant differences in NO and TOS levels of the groups. MDA levels of the third group (L - carnitine 500 mg/kg/gün) were significantly lower than those of the fourth group. TAS levels of the fourth group were significantly higher than those of the second and the third group.MDA is a marker of lipid peroxidation and reducing in MDA with only high dose carnitine group suggests that the effects of carnitine on oxidative stress may be dose-dependent. However, we found that TAS levels of the groups were significantly different. It suggests that increased oxidative stres is supressed by reactively increased anti - oxidants or in heart, a distinct anti-oxidant mechanism may play a role.In conclusion, it is observed that carnitine is effective in reducing MDA levels when anti-oxidant effects of carnitine on liver, kidney, heart tissues and sera. Carnitin which is used for various indication in human and may also be recommended as a replacement therapy agent in menopause after further studies on the effects of carnitine on oxidative stres in animal and especially in human.