Osteopeni veya osteoporozlu postmenapozal kadınlarda endotel fonksiyonları ve ekokardiyografik parametrelerin değerlendirilmesi

Abstract

Kardiyovasküler hastalıklar en sık mortalite nedenlerinden biridir. Kardiyovasküler hastalıkların altında yatan esas neden aterosklerozdur. Ateroskleroz için geleneksel risk faktörleri olmayanlarda da kardiyovasküler olaylar görülebilmesi geleneksel risk faktörlerinin dışında başka risk faktörlerinin de olduğunu düşündürmektedir. Son zamanlarda D vitamini eksikliğinin kardiyovasküler hastalıklara bağlı mortalite ve morbidite artışıyla ilişkisine dair yayınlar, bu konuya ilgiyi arttırmıştır. D vitamini eksikliği sık olan osteopeni veya osteoporozlu postmenopozal kadınlarda endotel fonksiyonları ve ekokardiyografik parametreleri hem kontrol grubuyla hem de 8 hafta D vitamini takviyesi sonrasıyla karşılaştırmayı amaçladık.Çalışmamıza, DEXA sonucuna göre osteopeni veya osteoporoz tespit edilen ve 800-880 İÜ/gün aktif D vitamini takviyesi başlanması planlanan, ortalama yaşı 58.75±6.24 yıl olan 40 hasta ve DEXA sonucu normal olan ortalama yaşı 56.10±4.05 yıl olan 20 gönüllü dahil edildi. Tüm bireylere brakiyal arterden akıma bağlı genişleme (ABG) ölçümü ve transtorasik ekokardiyografi yapıldı. Hasta grubuna tedavilerinden 8 hafta sonra aynı tetkikler tekrarlandı.Hasta ve kontrol gruplarını karşılaştırdığımızda, gruplar yaş, vücut kitle indeksi ve eşlik eden hastalıklar yönünden benzer idi. Her iki grupta kan basıncı (KB), kalp hızı, sol ventrikül ejeksiyon fraksiyonu (SVEF), fraksiyonel kısalma (FK), sol ventrikül kitle indeksi (SVKİ), sol ventrikül çap ve hacimleri yönünden fark yoktu. Plazma 25(OH)D düzeyleri hasta grubunda daha düşük bulundu. Kalbin diyastolik fonksiyonlarının göstergesi olan Em_ort, Em/Am_ort, kalbin global fonksiyonlarının göstergesi olan MPİ, DDMPİ_ort ile sistolik miyokardiyal hareket hızı ortalama ve ABG kontrol grubunda daha iyi bulundu.Hastaları 8 hafta D vitamini takviyesinden sonra değerlendirdiğimizde, SVEF, FK, sol ventrikül çap ve hacimlerinde istatiksel anlamlı değişiklik izlenmedi. Sol ventrikül septal duvar kalınlığında anlamlı azalma bulunsa da SVKİ açısından anlamlı fark bulunmadı. Hastaların D vitamini takviyesi sonrasında plazma 25(OH)D düzeyleri anlamlı olarak arttı. E/A, Em/Am_ort, E/Em, Em_ort, MPİ, DDMPİ_ort ve endotel fonksiyonlarının göstergesi olan ABG ölçümünde anlamlı iyileşme gözlendi. Kalp hızında, sistolik ve diyastolik kan basıncında anlamlı azalma gözlendi.Sonuç olarak, postmenapozal kadınlarda osteopeni veya osteoporoz endotel fonksiyonları ve kardiyak fonksiyonlarda bozulma ile ilişkili olabilir. Osteoporotik ya da osteopenik hastalarda D vitamini takviyesi endotel fonksiyonları ve kardiyak fonksiyonlarda anlamlı iyileşme ile ilişkilidir.Anahtar Kelimeler: Akıma bağlıgenişleme, ekokardiyografi, endotel fonksiyonu, miyokardiyal performans indeksi, osteoporoz, vitamin D

Cardiovascular disease is one of the most common causes of mortality. The main underlying cause of cardiovascular disease is atherosclerosis. Occurrence of cardiovascular events in people without traditional risk factors for atherosclerosis, suggests presence of risk factors other than traditional risk factors. Recently reports about the relationship of vitamin D deficiency with cardiovascular disease morbidity and mortality increased interest on this subject. We aimed to compare endothelial function and echocardiographic parameters of osteoporotic or osteopenic postmenopausal women, who are commonly vitamin D deficient, with matched volunteer controls and with themselves after 8 weeks of vitamin D supplementation therapy.40 patients (mean age of 58.75±6.24 years) with osteopenia or osteoporosis which is determined by DEXA to whom, 800-880 IU/day an active vitamin D supplementation therapy was planned, 20 controls (mean age of 56.10±4.05 years) with normal DEXA were included. Flow mediated dilatation (FMD) measurements from brachial artery and transthorasic echocardiography of all individuals were done. The same tests were repeated to patient group 8 weeks later.The patient and control groups were similar in terms of age, body mass index and comorbidities. Groups were similar in respect to blood pressure (BP), heart rate (HR), left ventricular ejection fraction (LVEF), fractional shortening (FS), left ventricular mass index (LVMİ), left ventricular diameters and volumes. Baseline plasma 25(OH)D levels were lower in the patient group than control group. Em_mean, Em/Am_mean as an indicator of diastolic function of heart, MPI, DDMPİ_mean as an indicator of global function of heart and sistolic myocardial motion velocity (Sm) and FMD of the control group were significantly better than patient group.Patients were evaluated after 8 weeks of vitamin D supplementation, there was no statistically significant change in LVEF, FS, left ventricular diameters and volumes. A significant decrease in left ventricular septal wall thickness, despite absence of significant difference in LVMI was observed. A significant increase in plasma 25(OH)D levels was observed after treatment. E/A, Em/Am_mean, E/Em, Em_mean, MPİ, DDMPİ_mean and FMD as an indicator of endothelial function was observed in a significant improvement. İn heart rate, sistolic and diastolic blood pressure was observed in a significant decrease.In conclusion, osteopenia or osteoporosis may contribute to deterioration of endothelial function and cardiac function in postmenopausal woman. Vitamin D supplementation was associated with significant improvement in endothelial function and cardiac function of osteopenic or osteoporotic patients.Keywords: Flow mediated dilatation, endothelial function, echocardiography, myocardial performance index, osteoporosis, vitamin D