Kırıkkale ilinde 12-17 yaş arası sağlıklı `adölesan? çocuklarda D vitamini eksikliği ve etkileri

Abstract

D vitamini yetersizliği sadece küçük çocuklarda değil gebelerde, doğurganlık yaşındaki kadınlarda ve adolesan dönemi çocuklarda da sık görülmektedir. Pubertede doruk kemik kitlesinin %30-60?ı kazanılır ve bu dönemdeki D vitamini yetersizliği bu kazancı azaltıp erişkin yaşta kemik sağlığını olumsuz yönde etkilemektedir. Bu çalışmamızda nutrisyonel riketsin sık görüldüğü bölgemizde sağlıklı olduğu düşünülen adölesanlarda D vitamini yetersizliği prevelansını saptamayı, etkileyen faktörleri ortaya koymayı amaçladık. Çalışmaya Şubat 2012 ile Şubat 2013 tarihleri arasında herhangi bir şikayeti olmayan, yaşları 12-17 arasında değişen adölesanlar alındı. 12 yaşından küçük, 17 yaşından büyük, kronik hastalığı olan veya D vitamini metabolizmasını etkileyen ilaç kullanan adölesanlar çalışmaya alınmadı. Çalışmaya kış ve yaz mevsiminde toplam 358 adölesan alındı. D vitamini düzeyi Sağlık Bakanlığının kabul ettiği değerlere göre < 10 ng/ml olanlar D vitamini eksikliği, < 25 ng/ml olanlar D vitamini yetersizliği, > 25 ng/ml olanlar normal olarak kabul edildi. Avrupa?nın kabul ettiği değerlere göre ise < 20 ng/ml olanlar D vitamini eksikliği, < 30 ng/ml olanlar D vitamini yetersizliği, > 30 ng/ml olanlar normal olarak değerlendirildi. Çalışmaya alınan adölesanların 235?i (%65,5) kız, 123'ü (%34,5) erkekti. Yaş ortalamaları 14,6±1,58 yıldı. Çalışmaya alınan kız adölesanların ortalama boyları 159,97±7,87 cm, vücut ağırlıkları ise 54,25±11,19 kg?dı. Erkek adölesanların ortalama boyları 164,23±12,55 cm, vücut ağırlıkları ise 59,50±16,71 kg?dı. Kızlarda P, ALP, K-ALP, PTH, 25(OH)D3 düzeyleri erkek adölesanlara göre anlamlı derecede düşüktü. Sağlık Bakanlığının kabul ettiği D vitamini seviyelerine göre D vitamini yetersizliği, Avrupa?nın kabul ettiği D vitamini seviyelerine göre ise D vitamini eksikliği daha sık bulundu. D vitamini eksikliği kızlarda erkeklere göre daha fazla görüldü. Aylık gelir seviyesi arttıkça adölesanların Ca düzeylerinin ortalamasının arttığı saptandı. İlköğretime giden adölesanların ortaöğretime gidenlere göre D vitamini düzeyi daha düşüktü. Cilt rengi koyulaştıktıkça D vitamini düzeyinin azaldığı saptandı. Cinsiyetin fiziksel aktivite ile ilişkisine bakıldığında kızlarda spor yapmayanların sıklığı %60,7 erkeklerde ise %24,4?dü. Çalışan annelerin çocuklarının Ca düzeyleri çalışmayan annelerin çocuklarına göre daha yüksekti. Kemik ALP düzeyinin mevsimlere göre D vitamini düzeyi ile karşılaştırıldığında kış mevsiminde anlamlı farklılık yok iken; yaz mevsiminde D vitamini seviyesi düştükçe K-ALP düzeyinde artış görüldü. Kemik ALP düzeyinin cinsiyete göre D vitamini düzeyi ile karşılaştırıldığında erkek adölesanlarda anlamlı farklılık yok iken; kız adölesanlarda D vitamini seviyesi düştükçe K-ALP düzeyinde artış görüldü. Mevsim, yaş, anne - babanın eğitim seviyesi, annenin çalışma durumu, sosyoekonomik seviye, alışkanlıklar, puberte evresi, kızların giyim tarzı, fiziksel aktivite, güneşlenme süresi ve vücut kitle indeksinin D vitamini düzeyine etkisi yoktu. D vitamini düzeyi ile kalsiyum, fosfor, alkalen fosfataz ve parathormon arasında ilişki saptanmadı. Sonuçta, bölgemizde D vitamini eksikliği veya yetersizliğinin adölesanlar arasında çok yaygın olduğunu tespit ettik. Çalışmamızda D vitamini seviyesine etki eden major faktör ise cinsiyet ve cilt rengi olarak bulundu. D vitamini değerlendirilmesi yapılırken coğrafi konum, iklim, yaşam tarzı ve beslenme alışkanlıkları belirlenmeli ve ona göre D vitamini desteği planlanmalıdır. Böylece toplum sağlığını korumanın yanı sıra gereksiz tanı ve tedavi ile birlikte D vitamini intoksikasyonu önlenmiş olur.Anahtar Kelimeler: Adolesan riketsi, D vitamini yetersizliği, Subklinik D vitamini eksikliği

Vitamin D deficiency is very common not only among young children but also among pregnant women, women in reproductive age group and adolescents. In puberty, 30 - 60 percent of peak bone mass is acquired and vitamin D deficiency in this term reduces the acquisition and influences the bone health in adult ages negatively. In this study, we aimed to identify the prevalence of Vitamin D deficiency and the factors affecting this in adolescents who are appearing healthy in our region where nutritional rickets is frequent. Adolescents between the age group 12- 17 who has had no complaints from February 2012 to February 2013 were taken into the study. Adolescents who are younger than 12 and older than 17, and the ones who have got chronic disease or the ones using any medicine affecting Vitamin D metabolism were not taken into the study. In total 358 adolescents were included in the study in summer and in winter seasons. According to the values accepted by The Ministry of Health, the values lower than 10ng/ml are Vitamin D deficiency, the values lower than 25ng/ml are Vitamin D inadequacy, the values higher than 25ng/ml are accepted as 'normal'. According to the values of European study confirms; the values lower than 20ng/ml are Vitamin D deficiency, the values lower than 30ng/ml are Vitamin D inadequacy, the values higher than 30ng/ml are evaluated as 'normal'. 235 (65.5%) of the adolescents in the study were girls and 123 (34.5%) of them were boys. The average of ages was 14.6±1.58. The average height of female adolescents 159.97 ±7.87 cm, the average weight was 54.25±11.19 kg. The average height of male adolescents 164.23±12.55 cm, the average weight was 59.50±16.71 kg. P, ALP, K-ALP, PTH, 25(OH)D3 levels in female adolescents were considerably lower when it was compared to the male adolescents. According to the Vitamin D levels accepted by The Ministry of Health, Vitamin D deficiency is more common while Vitamin D inadequacy is more frequent according to the levels accepted by Europe. Vitamin D deficiency was more frequent in girls rather than boys. As the monthly income increased, it was reported that the average of blood Ca levels increased. Vitamin D deficiency in adolescents who attend primary and secondary schools was lower than the ones who attended high school. İt is also observed that Vitamin D level decreased as the skin colour gets darker. When the relationship between gender and the psychical activities was reviewed, it was seen that 60.7% of female adolescents were not involved in sports. When Bone ALP (B-ALP) level was compared to Vitamin D level in seasons, there was no significant difference in winter, yet in summer as Vitamin D level decreased, an increase was seen in B-ALP level. When the B- ALP level was compared to Vitamin D level according to the genders, there was no significant difference in male adolescents, yet in female adolescents. As Vitamin D level decreased, an increase was seen in B-ALP level. Season, age, the education level of parents, mother?s working condition, socio-economic situation, habits, the term of puberty, the dressing style of females, physical activities; the duration of sun light and body mass index had no effect on Vitamin D deficiency. No relation was detected among Vitamin D level and calcium, phosphor, alkaline phosphatase and parathormone.As a result, we have determined that Vitamin D deficiency or inadequacy is very common in adolescents. In this study, the major factor affecs the level of Vitamin D has een stated to be the gender and the colour of the skin. During the evaluation of Vitamin D, geographical location, climate, life style and food habits should be specified and depending on this, Vitamin D support should be planned. Thus, in addition to protect public health, unnecessary diagnosis and treatment, and Vitamin D intoxication will have been prevented.Key words: Adolescent rickets, Vitamin D inadequacy, Subclinical Vitamin D deficiency