Kronik prurituslu hastalarda bağlanma biçimlerinin değerlendirilmesi

Abstract

Giris ve Amaç: Pruritus, kiside kasınma arzusu olusturan, hosa gitmeyen ve tam olaraklokalize edilemeyen bir duygudur. 6 haftadan uzun süren kasıntı kronik pruritus olaraktanımlanmaktadır. Kronik pruritus stres yaratan yasam olaylarıyla tetiklenebilir, aynızamanda depresyon ve anksiyete bozukluğu gibi psikiyatrik komorbiditelerle birliktelikgösterebilir. Yapılan çalısmalarda bağlanma biçimlerinin, bireyin tehlike yaratandurumlardan korunup korunamayacağına iliskin beklentilerini yöneterek, strese reaktifotonomik ve endokrin cevabı etkilediği gösterilmistir. Ancak bugüne kadar kronik pruritushastalarında bağlanma biçimlerinin irdelendiği bir çalısma mevcut değildir. Bu çalısmadakiamacımız; pruritus patogenezinde rol oynadığı bilinen veya süphelenilen herhangi birorganik ve/veya psikiyatrik hastalığı olmayan hastalarda bağlanma durumunun belirlenmesi,buna yol açabilecek olası diğer etyolojik faktörlerin tanımlanması ve bu hastalardakibağlanma tiplerini inceleyerek, bu durumun pruritus olusumunda ve klinik yansımasındakimuhtemel etkilerini arastırmaktır Amacımız kronik prurituslu hastalarda bağlanmabiçimlerini incelemek, bağlanma tutumu ile depresyon, anksiyete ve yasam kalitesiarasındaki iliskiyi arastırmaktır.Gereç ve Yöntem: Çalısmamız, hasta grubu olarak Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Derive Zührevi Hastalıklar AD polikliniğine basvuran, 60 kronik prurituslu hasta ile yas vecinsiyet dağılımı uyumlu 60 sağlıklı eriskinden olusan kontrol grubu üzerinde,bilgilendirilmis onam formları alındıktan sonra gerçeklestirilmistir. Grupların yas, cinsiyet,eğitim durumu, medeni durum, ekonomik durum gibi sosyodemografik verilerinin yanı sırahastalık süresi ve kasıntı siddetleri kaydedildi. Ayrıca Đliski Ölçekleri Anketi (ĐÖA), ĐliskiAnkeri (ĐA), Hastane Anksiyete ve Depresyon Ölçeği (HAD) ile Genel Sağlık Anketini(GSA) ve Dermatoloji Yasam Kalite Đndeksi (DYKĐ) dolduruldu. Elde edilen verilerle herolgu için bağlanma biçimleri, anksiyete ve depresyon riski skorları, Dermatoloji YasamKalite Đndeksi hesaplanmıs, gruplar arası farklar ve parametrelerin arasındaki iliski açısındanistatistiksel analizler uygulanmıs, istatistiksel anlamlılık sınırı (p<0.005) kabul edilmistir.Bulgular: Çalısmamıza 60 kronik pruritus hastası (43 kadın, 17 erkek, ort. yas:44.60±15.26) ile 60 sağlıklı kisi (44 kadın, 16 erkek, ort. yas: 44.25±14.80) alınmıstır.Çalısıp çalısmama durumu dısında sosyodemografik veriler açısından her iki grup arasındaVIistatistiksel olarak anlamlı fark saptanmazken (p>0.005), hasta grupta çalısmama oranıkontrol grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek saptandı (p˂0.0001). Hastave kontrol grubu arasında; anne sütü alma süresi, çocukluğunda kimin tarafındanyetistirildiği ve çocukluğunda gördüğü ilgi durumu gibi erken çocukluk yasantılarına iliskinveriler açısından anlamlı bir farklılık tespit edilmedi (p>0.005). Kasıntı siddeti orta-siddetliolan hastalar kasıntı siddeti hafif olan hastalarla karsılastırıldıklarında; DYKĐ, GSAve HAD-anksiyete puan ortalamalarının istatistiksel açıdan anlamlı olarak daha yüksekolduğu saptandı (sırasıyla p<0.0001, p=0.003, p=0.003). Benzer sekilde saplantılı bağlanmabiçimi puan ortalaması da kasıntı siddeti orta-siddetli olan hastalarda, kasıntı siddeti hafifolan hastalara göre istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek tespit edildi (p=0.01). Kronikprurituslu hastalarda sağlıklı kontrol grubuna göre ortalama depresyon puanlarının(8.03±4.35'e karsın 4.95±3.86, p<0.0001) ve ortalama anksiyete puanlarının (8.23±4.74'ekarsın 6.00±4.03, p=0.006) istatistiksel olarak anlamlı derecede daha yüksek olduğu görüldü.Kontrol grubu ile karsılastırıldığında hasta grubunda; korkulu bağlanma, kayıtsız bağlanmave saplantılı bağlanma puan ortalamalarının istatistiksel açıdan anlamlı olacak sekilde dahayüksek olduğu saptandı (sırasıyla p<0.001, p=0.04, p=0.048). Güvenli bağlanma puanortalamasının ise kontrol grubunda hasta grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı derecedeyüksek olduğu tespit edildi (p<0.001).Sonuç: Güvensiz bağlanma kisinin kendisine, baskalarına ve dünyaya bakıs açısını olumsuzetkileyerek kendilik gelisimini olumsuz etkilemektedir. Güvensiz bağlanma temsilinin,Kronik pruritus gibi etyolojide psikosomatik faktörlerin rol oynayabileceği hastalıklarınıngelisimindeki rolleri net olarak ispatlanamasa da, stres regülasyonun etkileyerek algılananstresi arttırdığı, fizyolojik stres yanıtını bozduğu asikardır. Çalısmamız kronik pruritusluhastalarda güvensiz bağlanma tutumunun daha fazla olduğunu ve güvensiz bağlanmabiçiminin depresyon ve anksiyetede rol oynayan faktörlerden biri olduğunu göz önünesermektedir.

Introduction and Purpose of study: Pruritus is an unpleasant feeling, which causes aperson to itch and can't be localized exactly. The itch, lasting more than 6 weeks, is definedas chronic pruritus. Chronic pruritus can be precipitated by stress induced life events. It canalso be seen together with such psychiatric comorbidities as depression, anxiety disorders.Studies has pointed out that types of attachment have affected reactive autonomic andendocrine reaction to stress by directing their expectations related to whether individual isprotected from dangerous situations or not. However, a study, in which attachment types inchronic pruritus patients are evaluated, has not been done so far. The purpose of this study isto determine attachment condition of patients, who haven't got any organic or psychiatricdiseases, which are known or suspected to cause pruritus pathogenesis and to define otherpossible etiologic factors, causing to this condition, and to research possible effects of thiscondition on creation of pruritus and its clinical reflection by examining attachment types ofthose patients. In other words, it aims to examine types of attachment in the chronic prurituspatients and to search the relation between attitude of attachment and depression, anxiety,quality of life.Material and Method: This study was conducted with 60 chronic pruritus patients, whoapplied to policlinic of dermatological and venereal diseases at Faculty of Medicine,Kırıkkale University and control group, consisting of 60 healthy adults whose range of ageand gender is consistent, after their informative approval forms were taken. In addition togroups' socio-demographic data like age, gender, educational background, marital status,economic condition; duration of disease and severity of itch were written down. MoreoverQuestionnaire of Relation Scale (QRS), Questionnaire of Relation (QR), Hospital Anxietyand Depression Scale (HADS), General Health Questionnaire (GHQ), and Dermatology LifeQuality Index were filled in. For each phenomenon, types of attachment, risk of anxiety anddepression scores, Dermatology Life Quality Index (DLQI) were calculated with the dataand statistical analyses were used in terms of differences between groups and relation amongparameters. Significance level was set at 0.005 (p<0.005).Results: 60 chronic pruritus patients (43 female, 17 male; mean age: 44.60±15.26) and 60healthy adults (44 female, 16 male; mean age: 44.25±14.80) took part in our study. ApartVIIIfrom their working conditions, there was no statistically significant difference (p>0.005)between groups in terms of socio-demographic data, the variable of working condition madea difference (p˂0.0001). Rate of non working in the patient group was higher than controlgroup's. There was no statistically significant difference (p>.005) between patient group andcontrol group in terms of data related to early childhood experience like duration ofbreastfeeding, raised by whom and condition of taking care in their childhood. Whencompared to patients with small extent itch severity; mean of DLQI GSA and HAD anxietyscores of patients with moderate extent itch severity made a difference and their scores werehigher (p<0.0001, p=0.003, p=0.003 respectively). Accordingly, mean of obsessiveattachment type score of patients with moderate extent itch severity made a difference(p=0.01) and their scores were statistically higher than patients with small extent itchseverity. Chronic pruritus patients' mean of depression (8.03± 4.35 in contrast to 4.95±3.86,p<0.0001) and anxiety (8.23±4.74 in contrast to 6.00±4.03, p=0.006) scores were statisticallysignificant and higher than healthy control group's. When compared to control group, meanof fearful, dismissive and obsessive attachment scores of patient group was statisticallysignificant and higher (p<0.001, p= 0.04, p=0.048 respectively). On the other hand mean ofsecure attachment scores of control group was statistically significant (p<0.001) and higherthan patient group's.Conclusion: Insecure attachment affected negatively individual development by affectingnegatively individual's point of view in relation to himself/herself, others and the world.Although representation of insecure attachment roles in development of diseases like chronicpruritus, in which psychosomatic factors take part at etiology, were not proved clearly, it wasclear that insecure attachment increased the perceived stress and ruined the response ofphysiological stress by affecting stress regulation. Our study has found out that insecureattachment attitude of chronic pruritus patients has been higher and type of insecureattachment has been one of the factors taking part in depression and anxiety.