Deneysel postoperatif peritoneal adezyon modelinde extractum cepae, heparin sodyum ve allantoin etkilerinin araştırılması

Abstract

Giriş/Amaç: Postoperatif peritoneal adezyon (PPA) oluşumu abdomino-pelvik cerrahilerden sonra en sık görülen komplikasyonlardandır. Literatürde PPA oluşumunu önleme yolları üzerine çok sayıda çalışma olmasına rağmen, adezyon oluşumunu önleyici kesin çözüm bulunamamıştır. Extractum cepae (EC); anti-inflamatuar, kollajen organizasyonu düzenleyici ve anti-proliferatif etkinlik gösterir. Heparin sodyum (HS) tromboz tedavisinde kullanılmakta olup anti-inflamatuar özelliği de vardır. Allantoin (AA) yara iyileşmesi, nekrotik doku temizleyici, hücre çoğalması tetikleyici, keratolitik olarak kullanılan farmakolojik ajanlardır. Çalışmada sıçanlarda deneysel intestinal adezyon modeli oluşturup EC, HS ve AA'nin PPA önleyici özelliklerinin araştırılması amaçlanmıştır.Yöntem: Çalışmada toplam 54 adet sıçan kullanılmış ve sıçanlar randomize olarak 6 gruba ayrılmıştır (n=8). Tüm sıçanlarda Harris yöntemiyle PPA oluşturulmuştur. Grup 1'de ek işlem uygulanmamıştır. PPA sonrası karın içi yıkamada Grup 2'de serum fizyolojik, Grup 3'te 1 ml EC (50 mg/kg), Grup 4'te 200 IU/kg HS, Grup 5'de 1 ml AA, Grup 6'da EC-HS-AA karışımı (Contractubex®) kullanılmıştır. Postoperatif 21. günde sıçanların karınları eksplore edilip adezyon oluşumu makroskopik olarak Nair evrelemesi ile evrelenmiştir. Alınan adeziv bantlar histopatolojik olarak inflamasyon, kollajen sentezi, neovaskülarizasyon ve fibrozis açılarından incelenmiştir. Biyokimyasal olarak doku hidroksi-prolin (OHP) düzeyleri ölçülmüştür.Bulgular: PPA makroskopik olarak adeziv bantların yaygınlığı, kuvveti ve damarlanması göz önüne alınarak evrelendiğinde (Nair); PPA Grup 2, 4 ve 6'da Grup 1, 3 ve 5'e göre istatistiksel olarak anlamlı derecede azalmıştır (p<0.05); Grup 2'de diğer gruplara göre belirgin azalmıştır (p<0.05). Histopatolojik incelemede Grup 2, 4 ve 6'da diğer gruplara göre; Grup 2'de diğer tüm gruplara göre fibrozis skoru belirgin derecede düşüktür (p<0.05). Doku OHP düzeyleri Grup 2, 3, 4, 5'de Grup 1 ve 6'ya göre belirgin derecede azalmıştır (p<0.05); Grup 6'da Grup 1'e göre azalmasına rağmen bu fark istatistiksel olarak anlamlı değildir.Sonuç: Makroskopik ve histopatolojik olarak PPA oluşumu, serum fizyolojik, HS ve Contractubex® kullanıldığında azalmakta, EC ve AA kullanıldığında artmaktadır. Serum fizyolojiğin PPA azaltıcı etkisi diğer ajanlara göre daha belirgindir.Anahtar Kelimeler: Postoperatif Peritoneal Adezyon, Extractum Cepae, Heparin, Allantoin, Deneysel.

Aim: Postoperative peritoneal adhesion (PPA) is one of the most common complications of abdomino-pelvic operations. Although there are lots of studies related to prevention of PPA, exact solution has not been found yet. Extractum cepae (EC) has anti-inflammatory, anti-proliferative, collagen-organizing effects. Heparin sodium (HS) is used in thrombosistreatment and has anti-inflammatory property. Allantoin (AA) has effects in wound healing, necrotic tissuedegradation, cell proliferation,keratolysis. We conducted an experimental studyto investigate effects of EC, HS and AA on prevention of PPA.Methods: 54 rats were used and allocated into 6 groups (n=8). PPA was performed by Harris method in all rats. In Group 1, no additional procedure was done. Abdominal cavity was washed with physiologic serum in Group 2, 1 ml EC (50 mg/kg) in Group 3, 200 IU/kg HS in Group 4, 1 ml AA in Group 5, EC-HS-AA mixture (Contractubex®) in Group 6. Abdominal cavities were explorated at postoperative 21st day. PPA was scored with Nair adhesion scoring system. Adhesive bands were examined for inflammation, fibrosis, neovascularization histopathologically. Biochemically, tissue hydroxy-proline levels (OHP) were measured. Results: Macroscopically, PPA was decreased in Groups 2, 4, 6 compared to Groups 1, 3, 5 (p<0.05); and decreased in Group 2 compared to other groups (p<0.05). Histopathologically, fibrosis score was decreased in Groups 2, 4, 6 compared to other groups and decreased in Group 2 compared to other groups (p<0.05). Tissue OHP level was decreased in Groups 2, 3, 4, 5 compared to Groups 1 and 6 (p<0.05). Tissue OHP level was decreased in Group 6 compared to Group 1, but difference was not statistically significant.Conclusion: Macroscopically and histopathologically, PPA decreases when serum physiologic, HS and Contractubex® was used and increases when EC and AA was used. The most decreasing effect was seen when serum physiologic compared to others.Keywords:Extractum cepae, Heparin sodium, Allantoin, Experimental.lacaktır