Bazı turunçgil anaçlarının doğal hormon karbonhidrat ve bitki besin madde düzeyleri ile büyümeleri arasındaki ilişkiler üzerinde araştırmalar

Abstract

öz Ç.Ü.Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümünde yürütülen bu çalışmada turunç (Citrus aurantium L.), Üç Yapraklı (Poncirus trifoliata (L.) Raf.) ye Volkameriana (Citrus volkameri ana Tan, ve Pasq.) anaçlarıyla, bunların kendi aralarındaki aşı kombinasyonlarının doğal hormon (ABA benzerleri, GA benzerleri), karbonhidrat ve bitki besin madde düzeyleriyle büyüme durumları incelenmiştir. Doğal hormonlar yaprak ve gövde kabuklarında, karbonhidratlar ise sadece gövde kabuklarında araştırılmıştır. Gövde kabuklarındaki ABA benzeri engelleyiciler yaz döneminde düşük, kış döneminde yüksek bulunmuştur. GA benzerleri büyümeyi hızlandırıcılar ise yaz döneminde yüksek, kış döneminde düşük saptanmıştır. Yapraklardaki ABA benzerleri kasım ayında ağustos ve nisan aylarına oranla daha yüksek, GA benzerleri ise nisan ayında daha yüksek bulunmuştur. Kış döneminde karbonhidratlardan indirgen şekerler, sakaroz ve toplam şeker miktarlarında bir artış belirlenmiş, nişasta ise kış döneminde Üç Yapraklıda azalmış, Volkamerianada artmıştır. Anaçların bitki besin maddelerinden yararlanma yetenekleri çok belirgin farklılıklar göstermiştir. En kuvvetlibüyüme, bütün büyüme periyotlarında Volkameriana' da saptanmıştır. Üç Yapraklı çok zayıf bir gelişme göstermiştir. IX -

ABSTRACT In this research that was conducted in the Department of Horticulture of the Agricultural Faculty of Çukurova University, levels of phytehormones (ABA-like and GA-like), carbohydrates and plant nutrients, and growth patterns of sour orange (Citrus aurantiun L.), Trifoliata orange(Poncirus trifoliata (L.) Raf.) and Volkameriana (Citrus volkameriana Tan, and Pasq.) rootstocks and their intergraf tings were studied. Phytohormones were analysed in the leaves and stem barks while carbohydrates were analysed only in the barks.ABA-like inhibitors in the barks were found to be low in summer and high in winter period. GA-like promoters, on the other hand, were high in summer and low in winter. ABA-like inhibitor levels in the leaves were higher in november than in april and august, while GA-like substance levels were higher in april. In winter period, an increase was found in the content of reducing sugars, saccarose, and total sugars; while starch content decreased in Trifoliata orange and increased in Volkameriana. Nutrient uptake abilities of rootstocks showed a considerable variation. The most vigorous growth was determined in Volkameriana in all growing seasons. Trifoliata orange showed a very poor growth. - X -