Ön üretim izni almış bazı soya (Glycine Max Merll) çeşitlerinin Çukurova bölgesinde ikinci ürün olarak yetişebilme olanakları üzerinde bir araştırma

Abstract

35 ÖZET Çukurova bölgesinde üretimi yapılan soya (Gylcine max.) çeşitlerinde verim ve verime etkili başlıca özellikler ile bunlar arasındaki ilişkileri saptamak amacıyla ele alınan bu çalışma, Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Araştırma sahasında Buğday'dan sonra ikinci ürün olarak yapılmıştır. Bu araştırma, tesadüf blokları deneme desenine göre Uç tekrarlamalı olarak kurulmuş ve yürütülmüştür. Araştırmada; 1.Denemeye alınan soya çeşitlerinin bitki başına meyve sayısı değerleri 23.60 - 31.50 adet/bitki arasında değişim göster- * mistir. En fazla meyve sayısı Shawnee II çeşitinde, en az ise Corsoy 79 çeşitinde saptanmış olup, meyve sayısı ile tohum verimi arasında olumsuz ve önemsiz bir ilişki hesaplanmıştır. 2.Bitki başına en yüksek dal sayısı V/ashington V (2.77 adet/bitki) çeşitinde, en az ise L 4207 (1.57 adet/bitki) soya çe¬ şitinde saptanmış olup, dal sayısı ile tohum verimi arasında olumsuz ve önemsiz bir ilişki hesaplanmıştır. 3.Denemeye alınan soya çeşitlerinin ilk meyve yüksekliği değerleri 11.33 cm ile 20.57 cm arasında değişim göstermiş olup, Calland çeşitinde ilk meyveler çok yüksekte oluşmuş, Shawnee II çeşitinde ise toprağa çok yakın mesafede oluşmuştur, îlk meyve yüksekliği ile tohum verimi arasında olumlu ve önemsiz bir ilişki hesaplanmıştır. 4.Denemeye alınan soya çeşitlerinde 1000 tohum ağırlığı en yüksek Calland (190,07 gr) en düşük ise Washington V (165.43 gr) çeşitinde saptanmıştır. 1000 tohum ağırlığı ile tohum verimi arasın¬ da olumsuz ve önemsiz bir ilişki hesaplanmıştır. 5.Denemeye alınan soya çeşitlerinin bitki boyları 66.0 cm ile 94.27 cm arasında değişim göstermiş olup, tohum verimi ile bitki boyu arasında olumsuz ve önemsiz bir ilişki saptanmıştır.36 6.îki yıllık ortalamaya göre denemeye alınan 9 soya çeşi- tinin tohum verimi değerleri 285.57 kg/da ile 395.96 kg/da arasında değişim göstermiştir. En yüksek tohum verimi Corsoy 79, en düşük ise Mitchell, çeşitinde saptanmıştır. Mevcut çeşitler içerisinde en uygun soya çeşitlerinin Corsoy 79, Washington V, Amcor ve Amsoy 71 oldukları ortaya çıkmıştır. 7.Yağ oranı ve yağ verimi bakımından en olumlu çeşitin Washington V olduğu, L 4207 çeşitinde ise yağ oranı ve veriminin en düşük olduğu saptanmıştır. 8.Denemeye alınan soya çeşitlerinden, L 4106 ile Mitchell çeşitlerinin en geç olgunlaştıkları, Amsoy 71» Corsoy 79, Shatraee II ve L 4207 çeşitlerinin ise erkenci grubu oluşturdukları saptanmıştır. 9.Çiçeklerime süresi^en uzun Washington V (36 gün) çeşitin¬ de, en kısa ise Amsoy 71 (23 gün) çeşitinde gözlenmiştir.

SUMMARY 37 This research was organized to determine the yield and factors effecting the yield and interactions of soybean (Glycine max.) varieties grown on the experimental plots of the Department of field Crops of the faculty of Agriculture of the Çukurova university as a second crop after wheat. The experiment was based on random blocks experimental desing in triplicates. Upon the termination of the experiment the following results were obtained: 1. The number of bean pods per plant varied from 23.60 to 31.50 depending on the variety. The highest number and the lowest number belonged the cultivars Shawnee II and Corsoy 79 respectively. The correlation between the number of bean pods and the number of seeds was negative and insignificant. 2. The highest number of branch (2.77 branch per plant) belonged to Washington V variety whereas the lowest number (1.57 branch per plant) belonged to L 4207. The correlation between the number of branch and the number of seeds was insignificant. 3. The lowest pod hight variede from 11.33 cm to 20.57 cm. depending on the cultivar. The pods of Shawnee II were closest to the soil whereas those of Calland were farthest. T The correlation between the lowest pod hight and yield was positive and insignificant. 4. The weight of 1000 seeds was highest for Calland (190.07 g) whereas it was lowest for Washington V (165,43 g)# The correlation between 1000 seed-weight and the yield was negative and insignificant. 5. The plant hight of various cultivars ranged from 66.00 cm.38 to 94.27 cm. The correlation between, plant hight and the yield was negative and insignificant. 6. The average yield of 9 cultivars grown in two years ranged from 285.57 kg/da to 395.96 kg/da. Corsoy 79 gave the highest yield wheras Mitchell gave the lowest yield. The most suitable cultivars were determined to be Corsoy 79, Washington V, Amcor and Amsoy 71. 7. Oil content of seeds of Washington V was highest wherast that of L 4207 was the lowest. 8. Maturity time of L 4106 and Mitchell was longer than those of Amsoy 71, Corsoy 79, Shawnee II and 1 4207. 9. Flowering period of Washington V was longest (36 days) whereas that of Amsoy 71 was shortest (23 days).