Kandilli`de yeraltı elektrik iletkenliğinin doğrultusu

Abstract

ÖZET Kandilli Rasathanesi, İstanbul Boğazının Anadolu yaka sında Enlemi: 41° 03.8 Kuzey ve Boylamı: 29° 03.7 Doğu Coğra fi koordinatlarda denizden 130 m. yükseklikte bir mevkidedir. Kanal görünümündeki İstanbul Boğaz suyunun iletkenliğinin bu mevkideki jeomanyetik alanda meydana gelecek değişimleri etki leyeceği bir gerçektir. Bu çalışmada kısa peryodlu olay olarak, manyetik fırtı naların ani ilk vuruşları ile sudden impuls lardan yaptığım hesaplamalarla İstanbul Boğazı kıyısına hemen hemen dik doğ rultuda Kuzey-Batı yönünde bir endüksiyon vektörünün oluştuğu tesbit edilmiştir. Daha sonra bu vektörün zaman içindeki değişimini incelemek üzere 10 yılda meydana gelmiş olan 228 adet manyetik fırtınanın analizi yapılmıştır. Her yıl için hesaplarla bulduğumuz endüksiyon vektöründe kayda değer bir değişikliğin olmadığı görülmüştür. Buradan İstanbul Boğaz suyunun iletkenliğinin sabit kaldığı ve bir değişime uğrama dığı kanıtlanmıştır. -Çalışmamızın ikinci aşamasında, peryodu daha büyük olan olaylar incelenmiştir. İki yıllık zaman aralığında Kandillide gözlenen 159 adet jeomanyetik olaylar peryodlarına göre üç gurupta toplanmıştır. Birinci gurup 30 dakikadan küçük peryodlu olaylar, ikinci gurup peryodu 30 dakika ile 60 dakika arasında olan olaylar, üçüncü gurup peryodu 60 dakika ile 90 dakika arasında olan olaylardır. `Her guruptan elde ettiğimiz polar diyagramlara bakıldığında, şu sonuç çıkmaktadır; Jeoman yetik olayların peryodu arttıkça Kandilli mevkiinde, Endüksi yon Vektörünün yönü, Kuzey-Batıdan Kuzeye doğru kaymakta ve vektörün büyüklüğünde de belirgin, düzenli bir artış gözlen mektedir.

ABSTRACT Kandilli Observatory is situated at a height of 130 m. from the sea-level on the Anatolian Side of Bosphorus and can be defined by the co-ordinates 29° 03.7 E and 41° 03. S N. It is obvious that the conductivity of sea-water streaming in the canal shaped Bosphorus affects.the Geomagnetic variations observed in the surrounding area. This study, which was carried out on the data comprised of sudden storm commencements and sudden impulses, has shown that there exists an induction vector in North-West direction which is perpendicular to the Bosphorus coast line. In order to investigate the time dependent variations of the induction vector, 228 magnetic storms occured during a period of 10 years have been analyzed and no significant variation has been found. Therefore, it may be claimed that the conductivity of Bosphorus sea water is stable and remains un-changed at least during the period mentioned above. At the second stage of this work geomagnetic events with longer periods have been studied. 159 events observed at Kandilli in a two-year time interval can be classified into three groups in terms of periods, namely the first group is of the events having the periods smaller than 30 minutes, the second is bet ween 30 and 60 minutes and the third one is comprised of events with periods between 60 and 90 minutes. Polar diagrams obtained from each group show that the direction of induction vector, at Kandilli, rotates from North-West to North and its length increases steadily as the periods increase. II