Çukurova koşullarında şeker mısır`da (zea mays L.saccharata) ekim zamanı ve bitki sıklığının taze koçan ve silaj verimi ile bazı tarımsal karekterlere etkisi üzerinde bir araştırma

Abstract

-40- ÖZET ç. ü. Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü Araştırma Alanında 1987 yılı ana ürün yetiştirme sezonunda yürütülen bu araştırına Çukurova kofullarında şeker mısırın silaj ve frig amacıyla en uygun ekim zamanı ve bitki sıklığının saptanması amacıyla yapılmıştır. Araştırma, bölünmüş parseller denilme planında 3 tekrarlamalı olarak kurulmuş ve ekim zamanları (10 Nisan, 20 Nisan, 30 Nisan ve 10 Mayıs) ana parselleri, bitki sıklıkları (70 x 7.5cm, 70 x 15.0 cm, 70 x 22. Seni ve 70 x 30.0 cm) ise alt parselleri oluşturmuştur. Denemede incelenen özelliklere ilişkin sonuçlar aşağıda belirtilmiştir. 1. Bitki Boyu: Bitki sıklıkları bitki boyunu önemli derecede etkilemiştir. En uzun bitkilerin 70 x 7.5cm, en kısa bitkilerin ise 70 x 30.0 cm bitki sıklıklarında oluştuğu, bitki sıklığı azaldıkça bitki boyunun azaldığı saptanmıştır. 2. Sap Kalınlığı: Ekim zamanları ve bitki sıklıklarının bitki sap kalınlığını önemli derecede etkilediği saptanmıştır. En kalın sapın 10 Mayıs' ta oluştuğu görülmüştür. Bitki sıklığı azaldıkça sap kalınlığının arttığı bulunmuştur. 3. Sap Ağırlığı: Sap ağırlığı bitki sıklıklarından önemli derecede etkilenmiştir. Bitki sıklığı azaldıkça sap ağırlığının arttığı görülmüştür. 4. ilk Koçan Yüksekliği: Bitki sıklıklarının ilk koçan yüksekliğini önemli derecede etkilediği görülmüştür.-41- Bitki sıklığı azaldıkça ilk koçan yüksekliğinin azaldığı bulunmuştur. 5. Bitki Başına Koçan Sayısı; Koçan sayısı, ekim zamanı xBitki Sıklığı interaksiyonundan önemli derecede etkilenmiştir. Ekim zamanı geciktikçe ve bitki sıklığı arttıkça bitki basma koçan sayısının azaldığı saptanmıştır. 6. Koçan Boyu: Bitki Sıklıkları koçan boyunu önemli derecede etkilemiştir. Daha düşük bitki sıklıklarında daha yüksek koçan boyu değerleri elde edilmiştir. 7. Koçan Kalınlığı: Koçan kalınlığı yönünden uygulamalar arasında önemli bir farklılık saptanmamıştır.- 8. Koçan Ağırlığı : Ekim Zamanı bitki sıklıklarıkoçan ağırlığını önemli derecede etkilemiştir. En yüksek koçan ağırlığı 20 Nisan' da elde edilmiş, Bitki sıklığı, azaldıkça koçan ağırlığının arttığı saptanmıştır. 9. Koçanda Sıra Sayısı: Koçanda sıra sayısı bitki sıklıklarından önemli derecede etkilenmiştir. Bitki sıklığı azaldıkça koçanda sıra sayısının arttığı saptanmıştır. 10. Sıradaki Tane Sayısı: Bitki sıklıkları bir sıradaki tane sayısını önemli derecede etkilemiştir. Bitki sıklığı azaldıkça bir sıradaki tane sayısının arttığı bulunmuştur. 11. Bitkideki Yaprak Sayısı: Yaprak sayısı yönünden uygulamalar arasında önemli farklılıklar ortaya çıkmış, en yüksek değerler 10 Mayıs ekimlerinde ve en seyrek ekimlerde saptanmıştır.-42- 12. Bitki Başına Yaprak Ağırlığı: Bitki basına yaprak ağırlığı yönünden bitki sıklıkları arasındaki farkın ve ekim zamanı x bitki sıklığı interaksiyonun önemli olduğu saptanmıştır. Bitki sıklığı azaldıkça başına yaprak ağırlığının arttığı gözlenmiştir. 13. Hasıl Verimi: Bitki sıklığı hasıl verimini önemli ölçüde etkilemiştir. Bitki sıklığı arttıkça hasıl veriminin arttığı saptanmıştır.

-43- SUMMARY This study conducted in the research area of Field crops department of agricultural Faculty of Çukurova University during the main crop growing season of 1987 was done to determine most proper sowing time and plant density changed by intra-row spacing of sweetcorn grown for silage and frwsh corn uudei Cukutuva uunJI. Uuuti. The field trial was arranged Ln spill-plot design with three replications. The main plots were sowing dates such as 10 th April, 20 th April, 30 th April and 10 the May and the sub-plots intra-row spacing 7.5 cm, 15.0 cm, 22.5 cm. and 30.0 cm. Row spacing was 70 cm. In those cases, plant densities were 19048, 9524, 0349 and 4762 plants/ da, respect 1 vely. The results of the study were summer i sed as following: 1. Plant Height ; Plant density affected plant height. The longest plant height was measured in the plots sown at 7.5 cm of intra-row spacing and the shortest one in those sown at 30 cm of intra-row spacing. Decreasing plant density decreased the plant height. 2. ` Stalk Diameter : Sowing date and plant density affected stalk diameter. The lighest stalk diameter was obtained in the plots sown on 10 th May. Decreasing the plant density increased the stalk diameter. 3. Stalk Weight : Stalk weight was influenced by plant density. Decreasing the plant density increased the stalk weight.-44- 4. Height of First Ear : Plant density affected the height of first ear. Decreasing the plant density increased the height of first ear. 5. Number of Ears» Per Plant ; The effect of interaction between sowing date and plant density on number of ears per plant was statistically significant- delaying the sowing date and increasing the plant density decreased the number of ears per plant. t>. Hat Length : Ha.1 lim^Lh wao J. i»J I u«,-t iiutid by [>lt»iit density. Low plant densities gave longer ear. 7. Ear Diameter : Ear diameter was not influenced by treatments. 8. Ear Weight : Plant density and sowing date affected the ear weight. The highest ear weight was obtained form 20 th April sowing. Decreasing the plant density increased ear weight. 9. Number of Rows Per Ear : The number of rows per ear was influenced by pi and density and sowing date. The highest value was obtained from 30 th April sowing. Decreasing the plant density increabed th© number öf rnwi» per ear. 10. 'Number of Grains Per Row: Plant density affected the number of grains per row. Decreasing the plant density increased the number of grains per row. 11. Number of Leaves Per Plant: Treatments showed significant differences. The highest values were obtained from the 10 th May sowing and wide spaced planting cause any differency in number of leaves per plant.12. Weight of Leaves Per Plant: The effects of plant density and interaction between sowing date and plant density on weight of leaves-. pet plant. were statistically significant. Ducioaoliig lht; plant di-un..! r.y increased the weight of leaves per plant. 13. Green Herbage Yield: Plant density affected the green herbage yield. Increasing the plant density increased the green herbage yield..