Börülce mozaik virüsünün konukçu spektrumu, tohumla taşınması, arıtılması ve serolojik yöntemlerle tanılanması

Abstract

- 55 - ÖZET Como virus (yuvarlak virüsler) grubuna giren bö rülce mozaik virüsü, baklagillere önemli ölgüde zarar ve ren bir virüstür. Bakla, bezelye, mercimek, nohut gibi besin değeri ve ekonomik değeri yüksek olan bitkilerde virüsün latent kalması, bu zararın bir kat daha artması na neden olmaktadır. Baklagiller familyasına giren börül ce bitkisinin, ekim alanı ve dolayısıyla üretim miktarı düşük düzeyde ©İsa da bu virüse arakonukçuluk etmesi ba kımından özel bir yeri vardır. Çalışmamızda börülce mozaik virüsünün konukçu spektrumu, tohumla taşınma oranı, kısmi ve tam olarak arıtılması ve serolojik yöntemlerle tanılanması üzerine araştırmalar yapılmıştır. Bu amaçla ilk olarak virüsün* konukçu spektrumunu tayin etmek iğin farklı familyalara bağlı 24 adet test bitkisi denemeye alınmış ve bu bitki ler içerisinden Vigna unguiculata. Fhabeolus vulgaris. Glycine max. Vicia faba var. mayor. Pisum sativum. Lens culinaris. Cicer arientinunu Vicia narbonensia. Gomphrena globosa. ühe no podium amaranticolor. C, murale ve Ç. quinoa test bitkilerinin börülce mozaik virüsünün konukçusu ol duğu Vicia sativa, Trifolium subterraneum. T. alexatidritium. Medicago sativa. Nicotiana tabacum. N. rustica. N. gluti- no aa. N. xanthi. Datura stramonium. Cucurbits pepo. Cucu- mi a sativus ve Lvcopersicon esculentum test bitkilerinin ise börülce mozaik virüsünün konukçusu olmadığı saptan mıştır. Virüs-tohum ilişkileriyle ilgili yapılan çalış malarda bu virüsün ortalama olarak %6.92 oranında tohumla^ taşındığı bulunmuştur.- 56 - Börülce mozaik virüsü çeşitli yöntemler kullanı larak arıtılmaya çalışılmış ve kullanılan 5. yöntemle vi rüs konsantrasyonun (5.4 mg/kg) en fazla olduğu ortaya konmuştur. Virüsün tam olarak arındırılması için yapılan sukroz density gradient işleminde, iki virüs komponenti- nin (bandının) oluştuğu görülmüştür. 260/280 ultraviyole absorbsiyon değerinin ise 1.1-1.4 arasında olduğu saptan mıştır. Virüsün morfolojik yapısına ugıkluk getirmek ama cıyla yapılan elektron mikroskobu çalışmalarında, bu vi rüsün sfer bir yapıya sahip olduğu fikrine varılmıştır. Serolojik çalışmalarda börülce mozaik virüsünün şiddetli alt grubuna giren antiserumlar kullanılmış olup bu virüsle bulaşık olan yaprak ve tohum özsularının (an tijenlerin), bu antiserumlarla reaksiyona girerek presi- pitasyon bandı oluşturduğu gözlenmiş ve virüsün börülce mozaik virüsünün şiddetli ırkı olduğu sonucuna varılmış tır.

- 57 - SUMMARY Cowpea mosaic virus which is grouped under coma- virus is known an important virus of cultivated crops in Leguminosae family. Diseases losses can even be more increased in the hosts (broadbean, pea, tentil and chick pea which having higher nitrous value) if they are latent carriers of this virus. Cowpea is not a commercially produced cash crop but it has a restricted plantation area in this region. The importance of, cowpea is related to be an alternative host of several viruses that cause diseases losses com mercially growing crops in this region. Cowpea mosaic virus has not been reported before on soybean in Turkey. The research was conducted on identification host range, seed transmission, purification and serology of oowpoa mosaic virus. The virus was transmitted by mecha nical inoculation to twenty feur kind of indicator plants in different families. Vigna unguiculata. Phase olus vul garis. Glycine max. Vicia faba var. mayor» Pi sum sativum» Lens culinaris. Cicer arietinum. Vicia narbo nensls. Gom- pherene globosa. Che no podium amaranticolor. Ç. murale and C. quinoa were found to be susceptible hosts to cowpea. mosaic virus. Vicia sativa. Trifolium subterraneum. T. alexandrinum Medicago sativa. Nlcotiana tabacum. N. rusticaf ]£. glutinosa. £. xanthi. Datura, slra^ooiüm, Çu,çu,rb4t,a Pflpo, Cycu,f4§ satlvus and Lvcooer- slcon esculentum were found to be resistant hosts to this virus.- 58 - Cowpea infected seed is source of virus infection Average seed transmission was found to be 6.92% in the. experimental tests. Several purification methods have been used to< purify this virus. Higher virus concentration (5.4 mg/kg) was obtained by the modified purification methods compared to others. Two bands were observed in the tubes after sucrose density gradient centrifugation. 260/280 ratio was found, between 1.1-1.4. It was believed that the virus particles appear to be Isometric type. It was determined that the Turkish cowpea mosaic virus isolates of Çukurova Region is serologically related to- Severe strain of cowpea mosaic- virus.