Harran ovası koşullarında yağmurlama ve karık sulama yöntemlerinin proje ölçütlerinin ikinci ürün soya bitkisinde irdelenmesi üzerine bir araştırma

Abstract

6. ÖZET Bu çalışma, Harran Ovası koşullarında karık ve yağmurlama sulama yöntemleri için bası proje ölçütlerinin ikinci ürün Soya bitkisinde belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırma alanı toprakları ovada geniş bir yayılıra gösteren Harran 1 serisine girmekte olup killi bünyelidir. Denenenin yürütüldüğü bölgede sıcak iklim hakimdir. Yıllık sıcaklık ortalaması 18.1° C ve yağış toplamı 473 mm dir. Yazların sıcak ve kurak geçmesi nedeniyle, tanısı yapılan bitkiler sulamaya mutlaka gereksinim duymaktadır. Deneme parsellerinin sulanması için toprak nem örnekleri gravimetrik esaslara göre alınmış ve gerekli hesaplamalar yapılarak kullanılabilir suyun % 50' si tüketildiğinde sulamalar yapılmıştır. Sulamalardan sonrada toprak örnekleri alınarak tarla sulama randımanları saptanmıştır. Kullanılan yağmurlama ve karık sulama yöntemleri için gerekli kriterler bir di2i testler sonucunda saptanmıştır. Yapılan bu test sonuçlarına göre, deneme alanı topraklarının su alma hızı 18 mm/saat olarak saptanmıştır. mevcut koşullar için en uygun karık uzunluğu değeri 78 m bulunmuştur. Denemede kullanılan tek memeli yağmurlama başlıklarının debisi 0.235 L/s ve ıslatma çapı 18 m olarak saptanmıştır. Yağmurlama sulamada ortalama tarla sulama randımanı % 61, karık sulamada ise % 38 olarak bulunmuştur. Benzer şekilde Su Depolama. Randımanı yağmurlama yöntemi için % 41, karık için % 24 olmuştur. Su Dağıtım Randımanı ise yağmurlama, ve karık sulama yöntemleri için sırasıyla % 79 ve % 74 olarak elde edilmiştir. Karık sulama yöntemi için hesaplanan teorik tarla sulama randımanı % 42, deneme sonucu elde edilen değer ise % 38 olarak bulunmuştur. Gerçek değerler, teorik değere % 90 oranında yaklaşmaktadır.

3UKHASY This study, was conducted to determine the some criteria of furrow and sprinkler irrigation methods for tlie second crop Soybean grown under Harran Plain conditions. Soil© of the research site is considered in tbe Harran I series soils with clay dominating-. Under the conditions of the experi mental region, arid climate prevails. Annual mean tei»j>erature is 16.1 *C and mean annual rainfall totals about 473 sat. Due to dry and hot sunoııer, irrigation is a Bust for 2sost crops cultivated i». the region. Irrigations were applied when depletion available water in the effective root sone reached 50 % of the total, which was determined gravimstrically. Irrigation efficiencies were also determined by taking soil samples one day after each irrigation. To determine the planning criteria for the sprinkler and furrow irrigation methods, a series of test were conducted with both system. As a result of these tests, Infiltration rate of experimental soil was 18 3BK per hour and the most suitable furrow length was 78 meter* Sprinklers flow which use at the experiment from ©ingle nozzle established 0.235 liter per second and diameter of wetted circle is 18 meter, Avar-age Irrigation Efficiency at tbe sprinkler irrigation is 61% and 38 % at the furrow irrigation methods. However, Storage Efficiency for sprinkler irrigation is 41 % and 24 % for furrow irrigation. Although, Disribution Efficiency for sprinkler and furrow irrigation determined 79 % and 74 % respectively. Teorical Irrigation Efficency for furrow irrigation calculated 42 % but Experimental Irrigation Efficiency found 38 %. Seal values were near to teorical value as 90 %.