Kuzey Anadolu fay zonunda depremlerin istatistiksel analizi

Abstract

ÖZET Alpin Deprem kuşağı 'nın en aktif kesimlerinden birisini oluşturan Kuzey Anadolu Fay Zonu'nda. geçmişten günümüze kadar büyük can ve mal kayıplarına neden olan çok sayıda deprem meydana gelmiştir. Bu depremlerin çoğunluğu. Kuzey Anadolu Fay Zonundaki sağ yönlü doğrultu at imli yerdegişt irmeleri e ilişkilidir. Kuzey Anadolu Fay Zonu (KAFZ) gibi karışık bir tektonik yapının sismik özelliklerinin iyi anlaşılabilmesi için istatistiksel bilgi ve yöntemlerden yararlanılmıştır. Mevcut klasik istatistiksel yöntemlerin yanısıra, eldeki bütün bilginin (Aletsel ve Tarihsel döneme ait) kullanılmasına yönelik çalışmalarda dikkate alınarak, daha sağlıklı sonuçlar elde edilmeye çalışılmış ve bu amaçla en büyük olasılık yönteminin kullanılması ile zonun değişik kesimleri için sismik risk parametreleri hesap edilmiştir. Tamam ve eksik kata 1 oklardan maksimum bölgesel magnitüd m`.»,k aktiflik oranı ve Gutenberg-Rienter bağıntısındaki b parametresi gibi deprem risk parametrelerinin hesaplanmasında, maksimum olasılık yöntemi geniş bir biçimde kullanılmaktadır. Bu amaçla Kijko ve Sellovoll (1989) 'un geliştirdiği metod, farklı magnitüd sınır değerlerine sahip değişik niteliklerdeki tamam kataloklarla, sadece büyük depremlere sahip eksik katalokların ayrı ayrı kullanılmasına imkan tanımaktadır. Bu yönteme göre, deprem magnitüdlerinin belirsizliği alt ve üst magnitüd limitleriyle sınırlandırılarak, gerçekte bilinmeyen magnitüdün bu aralıkta olduğu kabul edilir. Böylelikle, bu yaklaşıma göre farklı niteliklerdeki katalokların IIbirleştirilmesi gerçekleştirilir. Bu yaklaşıma göre. Kuzey Anadolu Fay Zonu (KAFZ)'nun 24.00°-30.00oE.31.Û0°-40.00oE.40.00-45.00°E kesimleri için, tarihsel dönem (1000-1900) ve aletsel dönem (1900-1990) deprem kataloklarından yararlanarak, deprem risk parametreleri hesaplanmıştır. Belirtilen bölgeler için `b` değeri, 0. 71, 0.73,0. 88, X4. 2 değeri 1.17,0.89.1.67, beklenen maksimum magnitüd değerleri.8.0,8.5.8.0 olarak belirlenmiştir. Burada `lambda` 4.2 ve daha büyük manyitüdlü depremlerin yıllık oluşum sayısını vermektedir. III

ABSTRACT The North Anatolian Fault Zone (NAFZ) is a seismically very active part of the Alpine earthquake belt. Several disastrous earthquakes had occurred along this fault zone. Most of these earthquakes were associated to the right lateral strike-slip displacements along the fault zone. In order to understand the se i smo logical characteristics of NAFZ it is useful to employ statistical methods. In addition to classical statistical methods are necessary to incorporate the historical data along with the instrumental data. In this study, the maximum likelihood method has been used to estimate the seismic risk parameters for different parts of the NAFZ by using the historical and instrumental data. The maximum likelihood method has been used widely to estimate the seismic risk parameters MM!,,Jl activity rate and the b value of Gutenberg-Richter magnitude-frequency relation. Kijko and Sellovoll (1987) developed a method which incorporates use of complete and incomplete earthquake data with uncertainties in magnutudes. This method is used in this study to estimate the seismic risk parameters for the 24.00°- 30.00°E.31.00°-40.00°E, and 40. 00°-45. 00°E sections of the NAFZ. from historical data between 1000 -1900, and instrumental data between 1900 - 1990. Estimated b-values are 0.71,0.73 and 0.83 ; i«.2 values are 1.17, 0.89 and 1.67; and the expected maximum magnitudes are 8.0,8.5 and 8.0 for the above regions respectively A.4.2 means the yearly number of earthquake occurrence with magnitudes equal to 4.2 or greater. IVThese results and the return times based on these results and the return times based on these results indicate that relatively larger earthquakes are expected in the 31.00°E- 40. 00° E section of the NAFZ, in compare to the other sections. Relatively smaller magnitude earthquakes occur more frequently in the other two sections. V