Gama radyasyonunun soya bitkisi üzerindeki etkileri

Abstract

% 9 ve %5.1 nem oranlarındaki J357 Soya çeşidinde hipokotil ve fide yüksekliği ile mitoz bölünme üzerine gama radyasyonunun etkileri araştırılmıştır. Bu Soya çeşidinin fide yüksekliğini saptamak amacıyla % 9 nem oranında Co-60 kaynağında 50, 100, 200, 300, 400, 500 ve 700 Gy'lik dozlar uygulanırken, kromozomal anormalliklerini belirlemek amacıyla yapılan çalışmada % 5.1 ve % 9 nem oranlarına 50, 100, 150, 200, 300, 400 ve 500 Gy'lik dozlar uygulanmıştır. Soya fidelerinin hipokotil ve fide yüksekliğinin, artan radyasyon dozu ile azaldığı saptanmıştır. Gama radyasyon dozlarının fide yüksekliği ne etkisi yüksektir (R2= 0.81). % 9 ve % 5.1 nem oranındaki Soyanın ilk gerçek yapraklarında yapılan sitolojik çalışmalarda artan dozlara paralel olarak kromozomal anormalliklere (köprü ve fragment) rastlanmıştır. % 9 nem oranındaki J357 Soya çeşidinde kromozomal anormalliklere gama radyasyon dozlarının etkisi yüksek (R2= 0.97) bulunmuştur.37 % 5.1 nem oranında, J357 Soya çeşidinde uygulanan tüm dozlar* da tespit edilen anormallikler, % 9 nem oranına nazaran çok daha fazladır (p<0.05). Bu nedenle nem oranının % 9'dan % 5.1'e düşmesi radyasyona olan hassasiyeti arttırmıştır.

Efficiency of gamma irradiation on hypocotly and seedling height and mitotic division of J357, soybean varieties having 9 % and 5.1 % water contents were investigated. With the purpose of determining the seedling height of this soy bean variety, at the 9 percent water content, the following doses such as 50, 100, 200, 300, 400, 500 and 700 Gy were irradiated by using Co-60 source. As to the study done in order to determine the chromosomal aber rations, the doses of 50, 100, 150, 200, 300, 400 and 500 Gy were used at the 5.1 % and 9 % water contents. It was found that hypocotoly and seed ling heights of soybean are decreased with the increasing radiation doses. Efficiency of gamma radiation doses on seedling height was rather signifi cant (R2= 0,81). Regarding the cytological studies done on the primary leaves of soybean with 9 % and 5.1 % water contents, the chromosomal aberrations (bridge and fragments) were found in accordance with increasing radiation doses. Efficiency of gamma radiation doses on chromosomal aberration at the J357 soybean variety with 9 % water content was found rather high (R2= 0.97).39 At the rate of 5.1 percent water content, aberrations determined at the all doses which were employed at J357 soybean variety are rather high in comprasion with 9 percent water content (p<0.05). Therefore, the decreasing of the rate of water content from 9 percent to 5.1 percent has increased the sensitivity against radiation.