Virüs ve virüs benzeri hastalık etmenlerinin Navel portakallarından arındırılması

Abstract

63 ÖZET Pek çok turunçgil üreticisi ülke tarafından yürütülen turunçgil çeşit ıslan programları içinde yer alan in vitro sürgün ucu aşılaması tekniği, turunçgillerde virüs ve virüs benzeri hastalıkları bitki materyalinden elimine etmek için son zamanlarda geliştirilmiş yeni bir tekniktir. Yine turunçgillerde kullanılan bir başka inaktivasyon tekniği olan termoterapi belirli virüs ve virüs benzeri hastalıklardan ari aşı gözü elde etmek için yeterli olmaktadır. 'Örneğin trlsteza, vein enation ve psorosis kompleksi hastalıkları gibi. Ancak termoterapi uygulamasının exocortis ve stubborn gibi patojenleri inaktlve etmede yetersiz olduğu kanıtlanmıştır. Bu nedenle termoterapi İle in vitro sürgün ucu aşılamasının kombinasyonu tüm hastalıklarından arıtılmış temiz ası gözü temin etmek için önerilmektedir. Bu çalışmanın amacı termoterapi ve in vitro sürgün ucu aşılama tekniklerini ayrı ayrı ve kombinasyon tekniği halinde bazı virüs ve virüs benzeri hastalıklarla infekteli Savel portakallarına uygulamak ve sonuçta tamamiyle temiz aşı gözü elde ederek bunları turunçgil üreticilerine fidancılık işlemlerinde temiz aşıgözü kaynakları olarak sunmaktır. Sonuçlar aşağıdaki gibidir: 1. Havel kültüvarlannın exocortis, trlsteza, xyloporosis- cachexia, psorosis kompleksi -ve stubborn İle infekteli olduğu indeksleme ve sadece stubborn için olmak üzere EL ISA testi İle belirlenmiştir. Sözüedilen bu hastalıklara Carter Navel kültüvarı için stubborn, Skaggs Bonanza Havel kültüvarı İçin trlsteza dahil değildir. 2. Termoterapi uygulaması sonunda, indeksleme ve BLISA testine göre stubborn tüm infekteli kültüvarlarda inaktive edilmiştir. İndeksleme sonuçları göstermiştirki, Havel kültüvarlarında exocortis ve xylaporosis-cachexia % 40, trlsteza % 25 psorosis kompleksi % 20 oranında inaktive edilebilmiştir.64 3. In vitro sürgün ucu ası lamas» telralgi tüm Havel kültü varlarından stubborn, exocortis, tristeza, xyloporosis- cachexia etmenlerini arındırma da % 100 başarılı olmuştur. Yalnızca psorosis kompleksi % 47 gibi düşük bir oranda armdırılabilmiştir. 4. Kombinasyon tekniği uygulaması ile yine stubborn, trlsteza ve exocortis % 100 oranında arındırılmış iken, xyloporosis-cacnexia için, arındırma oranı % 80' e düşmüştür. Psorosis kompleksi ise termoterapi ve in vitro sürgün ucu aşılaması ile elde edilenlere göre kombinasyon sonucu dana yüksek oranda arındırılmıştır <% 73 gibi), 5. Bu uygulamaların sonucu olarak, infekteli oldukları belirlenen virüs ve virüs benzeri hastalıklarından tamamiyle arındırılmış favel küitüvarları aşağıda yer almaktadır. -Frost Husellar Savel kültüvarı < in vitro sürgün ucu aşılaması tekniği ile) -Carter ve Parent Washington Savel küitüvarları (kombinasyon tekniği ile) Bu kültüvarlar fidancalar tarafından temiz aşı gözü kaynağı olarak kullanılabilir.

?r-'j3*,i.?«- ?.«'' SOXMA&Y 85 Obtaining of virus and virus like diseases free Navel oranges la vitro snoot tip grafting is a recently developed new technique to eliminate virus and virus like diseases in citrus. Thermotherapy is satisfactory in providing certain virus and virus like diseases free bud wood e.g. tristeza (CTV). vein enation (CVK), and psorosis complex. However it' has been determined that this treatment is ineffective in exclusion of pathogens e.g. exocortis <CEV) and stubborn. Therefore, the combination of thermotherapy and in vitro shoot tip grafting Is recommended to provide all diseases free citrus budwoods. The follows are the aims of all the studies. l.To apply thermotherapy and in vitro shoot tip grafting techniques separately and as combination of both to some virus and virus like diseases infected Havel oranges. 2. Finally, to obtain fully cleaned budwoods from determined diseases. 3. To release them to citrus producers for using in nursery practices as the budwood sources. The results are as follows. I.Havel cultuvars were determined to be infected with exocortis, tristeza, xyloporosis-cachexia, psorosis complex and stubborn. The variety Carter Havel was free of stubborn and variety Skaggs Bonanza fiavel was free of tristeza. 2. At the end of the thermotherapy treatment, according to indexing and ELISA, stubborn had been cleaned from all infected cultuvars. Indexing results had showed that Havel cultuvars cleaned from exocortis and xyloporosis-cachexia by 40 %, from tristeza by 25 %, from psorosis complex by 20 %. 3. In vitro shoot tip grafting was successful 1 in eliminating of stubborn, exocortis, tristeza, xyloporosis-cachexia86 from all infected Havel cultuvars. Qnly psarosis complex had given low elimination rate by 47 % with this technique 4.¥ith the combination of thermotherapy and in vitro shoot tip grafting for psorosis complex disease higher eradication rate (73 %) had been obtained than those with thermotherapy and in vitro shoot tip grafting alone. All Havel cultuvars had been eliminated from stubborn, tristeza, and exocortis whereas xyloporosis-cachexia had been eradicated up to 80 %, 5. As a conclusion it was found to free -Frost Husellar Havel cultuvar by in vitro shoot tip grafting. -Carter Havel and Parent W.Havel cultuvars by the combination of both technique from all determined virus and virus J Use diseases. -t These could be used as a budwood source for nursery producers ''.<* t*