Hayzer graniyoyidi ve çevre kayaçlarının minerolojik-petrografik ve jeokimyasal incelenmesi

Abstract

- II - ÖZET Bu çalışmada Kastamonu kuzeyinde, inebolu ilçesinin batısında yüzeyleyen Hayzer granitoyidi ve çevresindeki kayaçların stratigrafisi, mineralojisi, petrografisi ve petrokimyası incelenmiştir» Kastamonu E30b2-E31a1 paftalarında yer alan toplam 84 km2 'İlk çalışma alanında, yaşlıdan gence doğru Akgöl formasyonu, Hayzer granitoyidi, Yemişi içay formasyonu ve Güzle granitoyidi olmak üzere başlıca dört litostratigrafik birim haritalanmış ve incelenmiştir. Kastamonu granitoyid kuşağının bir üyesi niteliğindeki Hayzer granitoyidi Liyas yaşlı Akgöl formasyonuna Geç Jura-Erksn Kretase dönemlerinde sokulum yapmış, ancak bu formasyonda kayda değer bir kontakt metamorfizma etkisi yaratmamıştır. O.Albiyen- ü.Maestrihtiyen yaşlı Yemişi içay formasyonu sahada Hayzer granitoyid kütlesini ve Akgöl formasyonunu uyumsuz bir dokanakla üzerlemektedir. Senoniyen döneminde ise, sahada gözlenen en genç birim olan Güzle granitoyidi tüm birimleri keserek yerleşmiştir. Güzle granitoyidi de Hayzer granitoyidi gibi yüzeye yakın soğuyan sığ bir sokulum olduğu için etrafındaki birimler üzerinde kontakt metamorfizma etkisi yaratmamıştır. Mineralojik-petrografik incelemelerle, Hayzer granitoyidinin iç kesimlerinde diyorit/kuvars diyorit, dış kesimlerinde ise granit/granodiyorit karakterindeki kayaçlardan oluştuğu belirlenmiştir. Güzle granitoyidi ise granit/granodiyorit- Ill - tipindeki kayaçlardan oluşmaktadır ve Hayzer granitoyidine göre daha asidik karakterdedir. Ayrıca, Güzle granitoyidinde yaygın bir hidrotermal alterasyon gözlenmiştir. Bu alterasyon ile gelişen pirit ve kaolinit minerallerinin morfolojik ve dokusal özellikleri taramalı elektron mikroskobunda (SEM) ayrıntılı olarak incelenmiştir. Hayzer ve Güzle granitoyidi kayaç örneklerinden elde edilen analiz sonuçları Debon ve Le Fort (1982), Chappel ve White (1974) ve White ve Chappel (1977) tarafından geliştirilen granitoyid sınıflamalarına göre değerlendirilmiştir. Değerlendirme sonucunda Hayzer kayaç örneklerinin `granodiyorit` ; Güzle granitoyidi kayaç örneklerinin `lökogranit` karakterinde oldukları belirlenmiştir. Sonuçta her iki granitoyid kayaç örneklerinin de `alümino` karakterli oldukları ve S-tipi olabilecekleri ortaya konmuştur. Akgöl ve Yemişi içay formasyonları kayaç örneklerinden yapılan kil mineralojisi ve illit kristalliği çalışmaları ile de granitoyid kütlelerinin civarlarındaki tortul birimler üzerindeki ısıl etkileri (olgunlaşma) araştırılmıştır.

- IV SUMMARY In this study, the stratigraphy, mineralogy, petrography and petro-chemistry öf Hayzer granitoid, outcropping in the west of town of inebolu in Kastamonu, and of surrounding rocks was analyzed. In the study area of 84 km2 located in the E30b2-E31a1 sections of Kastamonu, mainly four 1 ithostratigraphic units Akgöl formation, Hayzer granitoid, Yemişi icay formation and Güzle granitoid from the oldest to the youngest were mapped and analyzed. Hayzer granitoid, a member of Kastamonu granitoid belt, intruded Akgöl formation of Lias age in Late Jurassic and Early Cretaceous ; however, did not leave important contact metamorphism effects on this formation. Yemişi içay formation of Middle Albian-Upper Maastrichtian age overlies with a discomformi ty the Hayzer granitoid and Akgöl formation. In Senonian Güzle granitoid the youngest unit of the area was intruded cross-cutting all of the other units. Güzle granitoid having cooled in shallow depth just like Hayzer did not create contact metamorphism effects on surrounding rocks also. In mineralogical and petrographic analysis, rock characteristics of Hayzer granitoyid is determined to be diorite/quartz diorite in the inner parts and granite/granodiori te in the outer parts. Güzle granitoid is granite/granodiorite overall and compared to Hayzer is moreV - acidic in character. In addition, widespread hydrothermal alteration was observed in Güzle granitoid. Pyrite and kaolinite minerals having developed during alteration were analyzed in scanning electron microscope (SEM) with respect to morphology and texture. The results of geochemical analysis done on the rock samples of Hayzer and Güzle granitoids were evaluated according to categorizations developed by Debon and Le Fort (1982), Chappel and White (1974) and White and Chappel (1977). From these evaluations rock samples of Hayzer granitoid were determined to be `granodiori te`, and those of Güzle to be `leucograni te`. Both of the sample groups from two granitoids were `alumino` in character and type-S. From the clay mineralogy and ill ite crystallization analysis performed on the rock samples of Akgöl and Yemişi i çay formations, the thermic effects of granitoid masses on the surrounding sedimantary units were examined in terms of maturation.