Yarımburgaz(İstanbul)karstik boşluklarının offset wenner sondaj yöntemi ile araştırılması

Abstract

ÖZET Araştırma yapılan saha İstanbul ili, Küçükçekmece ilçesi, Yarımburgaz karstik boşluklarıdır. Araştırmalar, Offset Wenner Sondaj Yöntemi uygulanarak; karstik boşluklarda bu metodun etkinliğini ve sonuçlarını araştırmak amacı ile gerçekleştirilmiştir. Rezistivite çalışmalarında en önemli problemlerden birisi yüzeye yakın lateral rezistisite değişimlerinin etkisidir. Bu lateral etkiler yüzeye yakın rezistivite değişim etkileri ve elektrod kontakt rezistans etkisidir. Bu yanal etkiler ciddi bir şekilde sondaj eğrisinin bozulmasına ve yorumlamada yanılgılara neden olmaktadır. İki ya da üçten fazla elektrod dizilimi bir arada uygulanabilirse; yukarıdaki etkilerin nedenleri daha net bir şekilde görülebilir ve en iyi sondaj eğrisi elde edilebilir. Ayrıca dizilimler arasındaki özdirenç farklılıkları değerlendirilerek gürültülerin yeri ve kaynağı hakkında daha gerçekçi bilgi sahibi olunabilir. Arazide topoğrafik çalışmalarla 40 adet elektrik sondaj noktası belirlenmiştir. Bu elektrik sondajı noktalarında offset wen ner sondaj yöntemi uygulanmıştır. Offset wenner sondaj yöntemi, ekonomik ve bilimsel jeofizik araştırmalarda; araştırma yapmak için ideal bir yöntem olduğu belirlenmiştir. Bu metodun, yeraltı problemlerinin analizinde ve karstik sahalarda başarılı bir şekilde uygulandığı açıkça görülmüştür.Bu çalışmada uygulanan yöntem; 1981'de R. D. BARKER tarafından geliştirilen ve hala birçok yeraltı problemlerinin çözümünde kullanılan, offset wenner sondaj yöntemidir. Metodun; detayları, örnekleri, diğer yöntemlerle karşılaştırılması, arazi çalışmaları ve bu çalışmaların yorumları 4., 5. ve 6. bölümlerde verilmiştir.

SUMMARY The investiqation area is the karst zones, where is located in Yarımburgaz, Küçükçekmece, Istanbul. The surveys were carried out using the offset system of electrical resistivity sounding in order to investigate the efficiency and result of this method in karst zones. One of the most troublesome problems in resistivity sounding is caused by the spurious effects of near surface lateral resistivity variations. These `lateral effects` are the effects of near surface lateral resistivity variations and electrode contact resistance ef fects. These `lateral effects` can seriously distort the sounding curve and make interpretation difficulties or transit it to an unsolu- able event. If we apply more than two or three electrode arrays which are formed together, we can see the cause of the effects given above and obtain the best electrical sounding curve, meanwhile, we can obtain the differences of resistivity among the arrays. It has been found that the offset wenner sounding system is very important method to research about economical and scientific geophysical investigations. It is obvious that this method is applied succesful in the analysis of the underground problems and on karst areas. In this paper, the applicated method is the offset wenner sounding system which has been improved by R.D. BARKER (1981) and this method has been still using several areas about under ground problem. The details of the method, examples and comparisons with traditional sounding techniqhes and the interpretations of this work has been given in 4., 5. and 6. units.