Tuz Gölü civarındaki sismik yansıma kesitlerinin yorumlanması

Abstract

VI. ÖZET VE SUMMARY ÖZET Bu çalışmada 37° 57 -38° 00 K enlemleri ve 33° 30-33° 45 B boylamları arasında yeralan bölgede yapılan sismik arama çalışmalarının değerlendirilmesi yapılmıştır. Çalışma alanı Tuz Gölü havzasının sınırları içinde kalmaktadır. Uğurtaş (1975) Tuz Gölü havzasının 37° 00 -40° 00 K ve 32° 00 -35 00 D koordinatları arasında yapılan sismik, gravite ve aerornanyetik verilerini değerlendirildiği çalışmasında tuz yapılarının varlığına işaret etmiştir. Aerornanyetik veriler havzanın doğusunda ve batısında farklı temel yapısını göstermiştir. Tuz Gölü havzası yapısal olarak oldukça karmaşık olmasına rağmen jeolojik olarak oldukça ilginç bir bölgedir. Bu durum ise bütün bölgeyi daha iyi anlamak için daha fazla jeofizik çalışmalara ihtiyaç olduğunu göstermektedir. Arıkan (1975) bölgede yaptığı çalışmalar sonucunda Tuz Gölü havzasının Pliosen'de geç Alpin sıkışma hareketlerinden hafif bir şekilde etkilendiği sonucuna varmıştır. Tansiyonel hareketler volkanik aktivite ile beraber Heojen'den Pliosen'e kadar devam etmiştir. Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) 1979-1991 yılları arasında Tuz Gölü havzasında geniş çaplı arama çalışmaları yapmıştır. 1979 yılında bu çalışmalara bölgeyi anlamak için iki farklı sismik kaynak türü (vibroseis ve dinamit) kullanarak sismik çalışmalar ile başlamıştır. 1990-1991 yılları arasındaki çalışmalarda ise veri kalitesini arttırmak için sinyal uzama süresi 12 saniye olan vibroseis kaynak kullanılmıştır. Bu çalışmada yukarıda koordinatları verilen alan içinde 15 -61-sismik yansıma profili değerlendirilmiştir. Veriler 12-24 katlamalı olarak alınmıştır. Göç yapılmamış kesitlerden CDP verilerinin bir yorumu olarak zaman kontur haritaları hazırlanmıştır. Başlıca maden formasyonun dan alınan yansımaların haritalaması yapılmıştır. Bu formasyon bütün kesitlerde görülen ve süreklilik gösteren tek formasyondur. Çalışma alanında Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) tarafından üç kuyu açılmıştır. Hız bilgileri bu kuyularda yapılan sonik log çalışmalarından elde edilmiştir. Gidiş-dönüş zamanları sonic loğlardan elde edilen hızlar kullanj-larak derinliğe dönüştürülmüş ve Maden Formasyonu için derinlik kontur haritası hazırlanmıştır. Çalışma alanının kuzeybatısında bir normal fay belirlenmiştir. Bu fay küçük bir kapan oluşturacak niteliktedir. Ancak, unutulmamalıdır ki her kapan petrol veya gaz taşımamaktadır. -62-

SUMMARY INTERPRETATION OF SEISMIC REFLECTION SECTIONS IN THE VICINITY OF THE SALT LAKE IN CENTRAL ANATOLIA. This work is concerned with the seismic exploration method in The Tuz Gölü basin located between the coordinates of 37 57-38? oo' N latitudes and 33° 30-33 °45` W longitudes. Uğurtaş's (1975) work which concerned with seismic, gravity and aeromagnetic data of the Tuz Gölü basin between 37° Q0`-40° 00 ` N and 32° Oo`-35° 00 ` E, indicated the possibility of the presence of Salt Structures. The aeromagnetic data indicate different basement materials in the west and east of the basin. The Tuz Gölü basin has proved very interesting but structurally complex. This means that more geophsical surveying is needed in order to under stand the whole area. Arikan's (1975) showed that the Tuz Gölü basin was slightly affected by the late Alpin compressional movements during the Pliosen. Tensional movements took place during the Neojen and Continued up to the Pliosen, leading to volkanic activity. Turkish Petroleum Company (TPAO) carried out extensive exploration in the Tuz Gölü basin during 1979-1991. In 1979 an experimental reconnaissance reflection survey was run over selected parts of the basin by using two types of energy sources which were 20-30 kg Dynamite charge and 30 kg Geoflex charges. During the period of 1990-1991 a Vibroseis source with sweep length 12 sec and sweep limits 12-80 Hz was used to improve data quality. -63-The interpretation of several hundred miles of lines were shot over the structure of 12-24 fold coverage, where data is presented as unmigrated time. Contour map and as a suite of interpreted CDP time sections. The aim of this work is to interpret several seismic sections. The event selected for mapping was Maden formation. Velocity information was determined by well sonic logs and the two way reflection time was converted to a depth value from which a depth contour map was obtained. A normal fault appeares in the NUI of the time contour map which indicates a minor trap to the south of the fault. It has been found experimen taly that a trap may not always be an evidence of the availability of oil or gas. -64-