Demirköy meşe ormanlarındaki gençleştirme yöntemlerinin ekolojik açıdan incelenmesi

Abstract

V. ÖZET İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Toprak İlmi ve Ekoloji Anabilim Dalında Yüksek Lisans Bitirme Tezi olarak hazırlanan bu çalışmanın konusu, İstanbul Orman Bölge Müdürlüğü Demirköy Orman İşletme Müdürlüğü sınırları içinde baltalık saf bir meşe ormanında yapılan gençleştirme çalışmalarının ekolojik açıdan incelenmesidir. Çalışmada, ana hatlarıyla şunlar yapılmıştır. Araştırma alanında bir alan kontrol alanı olmak üzere, dört örnek alan seçilmiştir. Kontrol alanı dışındaki örnek alanlarda şiddeti örnek alanlara göre değişen aralama çalışmaları (önce temizlik kesimi, sonra ışık kesimi olarak iki aşamalı) yapılmıştır. Daha sonra ölü örtü ve üst toprak örnekleri alınıp (Nisan-Eylül 1992) incelenmiştir. Ayrıca örnek alanlarda, her ay ışık ve sıcaklık ölçmeleri yapılmış, toprak nemini izlemek üzere toprak örnekleri alınmıştır. Toprak florasının gelişimi ve doğal yoldan oluşmuş gençliğin durumu da gözlenerek, örnek alanlarda gerekli ölçmeler yapılmıştır. Alınan ölü örtü ve toprak örneklerinde yapılan analiz sonuçları ile birlikte yapılan ölçmelerin değerlendirilmesi sonucu aradaki farklar ortaya koymaya çalışılmıştır. Yapılan çalışmada elde edilen sonuçlar, şu şekilde sıralanabilir. 1) Yapılan aralamalar ile, meşcere içine ulaşan ışık miktarı artmış, bu artışa bağlı olarak sıcaklık yükselmiştir. Aralama derecesi arttıkça ışık ve sıcaklıktaki artış miktarının da fazla olduğu görülmektedir. 2) Aralama derecesine bağlı olarak, örnek alanlarda özellikle alt toprak kademelerinde nem oranı artmaktadır. 3) Aralama yapılan örnek alanlarda, üst toprakta pH değerlerinin yükseldiği görülmüştür. 4) Ölü örtüdeki azalma, aralama sonucu mineralizasyonun hızlandığını göstermektedir. 5) Aralama yapılan örnek alanlarda, ölü örtüde mineral madde (kül) miktarı artmaktadır. 6) Aralama sonucu ölü örtü birim ağırlığı azalmasına rağmen, organik madde miktarı -71-artmaktadır. Ah ve Ael horizonlarında da organik madde aynı şekilde artmıştır. 7) Aralama sonucu ölü örtü birim ağırlığı azalmasına rağmen azot (Nt) miktarı artmıştır. Ah ve Ael horizonlarında da azot (Nt) miktarında artış olduğu görülmektedir. 8) Aralama yapılmış alanlarda gençlik sayısındaki azalmanın daha az ve gençliğin boylanmasının daha fazla olduğu görülmüştür. 9) Örnek alanlarda aralama çalışmaları sonrası, aşırı bir toprak florası gelişimi (yabanlaşma) görülmemiştir. Elde edilen bu sonuçlar göstermektedir ki; tamamına yakını baltalık olan ve sadece yakacak odun üretimi amacına hizmet eden Demirköy meşe ormanları, ekolojik bilgiye dayalı dikkatli çalışmalar yapıldığında, gençleştirilebilecek ve ölü örtü ayrışması ölçülü bir şekilde hızlanacak, bitki beslenmesi açısından önemli olan anorganik ve organik maddelerin toprağa karışması üzerinde olumlu etki sağlanacaktır. Bu durum doğal yolla gelmiş olan gençlik üzerinde de olumlu etki yapacak ve bu ormanların daha yüksek verim sağlayan koru işletmesine dönüşmesi imkanı sağlayacaktır. 72-

INVESTIGATION ON THE ECOLOGICAL ASPECTS OF THE REPRODUCTION METHODS APPLIED IN THE OAK FORESTS IN DEMİRKÖY SUMMARY This study was carried out at the University of Istanbul, Faculty of Forestry, Soil Science and Ecology Department, as a masters thesis. The subject of this study is investigation on the ecological aspects of the reproduction methods applied in the pure oak coppice forests near Demirköy, administered by the Istanbul Regional Forestry Directorate. Four sample areas were chosen for the experiment. One of them was control. Others were thinned at different degrees (light, moderate, heavy). Forest litter and top soil samples were taken in April and September, 1992. They were examined in the laboratory. Light intensity and temperature measurements were done every month at each sample area. Soil samples were taken to determine humidity every month. Weeds and reproduction were observed and other measurements were döne. Results of the study are listed below: 1) After the thinning treatments, more light and more heat, arrived to the soil. 2) Moisture constant of the deep soil increased, according to the degree of thinning. 3) Thinning treatments also increased pH of the top soil. 4) The decrease in forest litter shows that there is the deposition of mineral as a result of thinning. 5) Mineral content of forest litter increased in all thinned sample areas. 6) Although unit weight of forest litter decreased, its amount of organic matter increased. On the horizons of Ah and Ael (eluviated horizon) the results were same as above. -73-7) Although unit weight of forest litter decreased, its amount of nitrogen increased. On the horizons of Ah and Ael the results were same as above. 8) On thinned sample areas the number of the reproduced units was more than those on control sample area, and the units were higher. 9) The amount of the weed did not increase as a result of thinning. These results indicate that treatments based on ecological considerations secure healthy and wigorous growth, nutrition of the reproduced plants improve thus it becomes possible to obtain high quality high forests in place of the present coppices. -74-