Bond Graf metodu ile taşıt süspansiyon sisteminin modelleme ve similasyonu

Abstract

VII. ÖZET Bu çalışmanın ilk bölümünde Bond Graf metodu genel prensipleriyle tanıtıldı. Kütle kapasite anolojisi, çizgi- nokta kavramı ve durum denklemleri hakkında bilgi verildi. Bir sonraki bölümde bir Mc Pherson Strut tipi Süspansiyon basit bir taşıt modeli üzerinde modellendi. Bu modelin durum denklemleri Bond graf yardımıyla çıkarıldı. Süspansiyon sistemine amortisörde kuru sürtünme, açıklık ve lineer olmayan yay gibi elemanlar dahil edilerek Non-lineer Sistem Modeli elde edildi. Çalışmada Viskoz Band tipi Kuru Sürtünme Modeli kullanıldı.Direk olarak Bond Graf ' ın TUTSIM Bilgisayar Programına tanımlanması suretiyle lineer haldeyken sistem parametrelerinin değişmesinin etkisi ve non- lineer halde iken sistemin dinamik davranışı incelendi. Bölümün sonuna bütün non lineer elemanların dahil edildiği bir bond graf modeli ve bilgisayar programı eklendi. Sistem girdisi olarak darbe dürtü kullanıldı. Son bölümde Bond Graf Modeli çıkarılmak suretiyle geliştirilmiş bir Taşıt Modeli üzerinde, amortisörlerinde kuru sürtünme olan süspansiyonlar kullanılarak sistem elemanlarının dinamik davranışı ve kuru sürtünmenin süspansiyonun çalışması ve seyir konforu üzerindeki etkisi incelendi. Sürtünme kuvveti, Taşıt Hızı ve Yol Pürüzü ile -103-süspansiyonların ve taşıtın dinamik davranışı arasındaki ilişki simule edildi. Sistem Simulasyonu esnasında taşıtın basamak yol profili üzerinden geçtiği kabul edildi ve taşıt hızına bağlı olarak hesaplanan sistem dürtüsü kullanıldı. Anahtar Kelimeler; Bond Graf, Mc Pherson Strut tipi Süspansiyon, Non-lineer Sistem Modeli, Viskoz Band Tipi Kuru Sürtünme Modeli, TUTSIM Bilgisayar Programı, Taşıt Modeli, Taşıt Hızı, Yol Pürüzü, Sistem Simulasyonu..104-

SUMMARY In the first part of this study, The Method of Bond Graph has been introduced with general principles. Mass- Capacity analogy, line-point concept and State Equations have been explained. In the next chapter, Mc Pherson Strut Type of Suspension has been modelled on a simple vehicle model. State Equations of this model have been derived with the help of Bond Graph Method. Non-linear system model has been obtained by including the elements such as dry friction and clearence in the damper and non-linear spring. A Viscous Band Type of Dry Friction model has been used in this study. The effect of changing of system parameters in case of linearity and the dynamic behavior of the system in case of non linearity have been studied by means of defining Bond Graph directly into TUTSIM computer program. At the end of this chapter a Bond Graph Model and a computer program which have all the non linear elements have been included. As a system input, pulse has been used. At the last chapter, by deriving Bond Graph Model, dynamic behavior of the system elements and the effect of dry friction on performance of suspensions and ride comfort have been studied on an advanced vehicle model having dampers with dry friction in the suspensions. The relation among friction force, vehicle velocity, road irregularity and dynamic -105-behavior of suspensions and vehicle has been simulated. During the simulation, it has been assumed that the vehicle passed over step road profile and the system input which was calculated depending on vehicle velocity has been used. Key Words : Bond Graph, Mc Pherson Strut Type of Suspension, Non-linear System Model, Viscous Band Type of Dry Friction Model, TUTSIM computer program, Vehicle Model, Vehicle Speed, Road Irregularity, System Simulation. -106-