Orta Karadeniz bölgesi besi sığırcılığı işletmelerinin yapısal durumu, özellikleri ve bölge iklim koşullarına uygun barınak planlarının geliştirilmesi üzerine bir araştırma

Abstract

Besi sığırcılığı işletmelerinde işletme içi üretim çalışmalarıyla hayvanların üretim performanslarını etkileyen önemli etmenlerden biri de verim düzeyleri yüksek hayvanların elde edilmesi ve beslenmenin yanında hayvanların barındırılacagı barınaklar olmaktadır. Bu nedenle barınaklar kurulacağı bölgenin iklim özelliklerine ve teknik esaslara uygun olarak planlanmalı, inşaatları sırasında bu planlar olanaklar ölçüsünde göz önünde bulundurulmalıdır. Barınakların bölgenin iklim özelliklerine göre planlanması ise konuyla ilgili bölgesel araştırmaların yapılmasına bağlıdır. Bu araştırma Orta Karadeniz Bölgesindeki besi barınaklarının yapısal durumlarını saptayabilmek, geliştirme olanaklarını incelemek ve bölge için -farklı kapasitelerde barınak planları hazırlamak amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın amacına uygun olarak Orta Karadeniz bölgesinde iklim özellikleri birbirine yakın olan Ordu ve Samsun İlleri ile bu illere bağlı ilçe, bucak ve köylerdeki besi sığırcılığı yapan işletmelerden toplam 51 barınak seçilerek etütler yapılmıştır. Araştırma bölgesinde besi sığırcılığı yapan işletmelerin arazi büyüklüklerine, sermaye değerlerine ve tarımsal gelirlerine ilişkin önceden yapılmış istatistiksel bilgilerin olmayışı nedeniyle etüt yapılacak işletmelerin seçiminde gayeli örnekleme yöntemi uygulanmıştır. Barınakların özellikleri hakkında gerçeğe yakın sonuçlar elde etmek amacıyla ön etütlerde her ilin Tarım 11 Müdürlüklerindeki teknik elemanlardan yararlanılmıştır. Barınaklara ilişkin ölçme, kroki, anket ve gözlemlerle sağlanan verilerden elde edilen bulgular ve öneriler şu şekilde sıralanabilir. 1. Orta Karadeniz bölgesinde etüt edilen işletmelerin %86'sında barınak kapasitesi 50 baş veya daha azdır. İşletmelerin 7.33 'ü çeşitli nedenlerle besi sığırcılığından vazgeçmiş, %24'ü kapasitelerinin yarısından da düşük düzeyde üretime devam etmektedir. 2. Temizlik ve hijyen koşullarının sağlanması açısında barınaklarda duvarların mutlaka iç ve dıştan sıvanıp badanalanması gerekir. Etüt edilen barınakların 7.59 'unda duvar malzemesi olarak tuğla kullanılmış, barınakların %70'inde iki yüzden veya yalnız içten sıva, %55'inde iki yüzden veya yalnız içten badana yapılmıştır. Etüt edilen barınakların 10 tanesi iki katlı olarak yapıldığı, inşaatları sırasında yaygınca kullanılan temel malzemesi moloz taş, taban döşemesi taş blokaj üzerine grobeton olduğu saptanmıştır. 3. Ben işliği 6 m 'den -fazla olan barınaklarda beşik çatı; örtü malzemesi olarak bölgeden kolayca sağlanabilen kiremit veya atermit kullanılabilir. Etüt edilen barınakların X92'sinde çift eğimli (beşik) çatı, örtü malzemesi olarak ise %76'sında atermit kullanıldığı saptanmıştır. 4. Bölgede inşa edilecek barınaklarda ısı ve nem dengesinin sağlanabilmesi, havalandırmanın etkinlik kazanması amacıyla çatıda yalıtım yapılması uygun olur. İşletmelerin 7.53'ünde çatıda 2 cm kalınlığında ahşaptan yalıtım yapılmıştır. 5. Etüt edilen işletmelerde barınak planlarının 7.45 ' i kamu kuruluşlarından temin edilmiştir. işletmelerin 7.53 'ü Dogu-Batı yönünde yerleştirilmiştir. 6. İncelenen işletmelerin 7.82 'sinde hayvan başına düşen barınak taban alanı 4m2 'den -fazla, işletmelerin 7. 76'sında hayvan başına düşen barınak hacmi 14 m3'den azdır. 7. Aydınlatma yönünden barınakların 7.64 'ünde pencere alanları toplamının taban alanına oranı %5'den daha azdır. S. Doğal havalandırmanın etkinlik kazanması amacıyla hava giriş delikleri ve havalandırma bacalarının planlama kriterlerine bağlı kalarak yeterli boyut ve sayıda yapılması gerekir. Etüt edilen barınakların 7.27 'sinde havalandırma bacası kullanılmamış; havalandırma bacasına sahip barınakların ancak %18'inde bacalar teknik ilkelere uygun olarak planlanmıştır. 9. İşletmelerin büyük çoğunluğunda yemlik ve suluk boyutları yeterlidir. İşletmelerin %35'inde durak uzunluğu, %24'ünde durak genişliği yetersizdir. Barınakların %80'inde duraklar arasında bölme kullanılmamıştır. 10. Etüt edilen barınakların %32 'sinde temizlik yolu bulunmamakta, %32 'sinde ise temizlik yolu yetersiz genişliktedir. Barınakların X23'ünde yem dağıtım yolu bulunmamakta, 7.36'sında. ise yem dağıtım yolu yetersiz genişliktedir.11. Etüt edilen işletmelerin hiçbirinde slaj tesisi ve yeterli hijyeni sağlayacak gübreliğe rastlanamıştır. 12. İşletmelerin büyük çoğunluğunda kaba ve kesif yem depoları hacim ve hijyen koşulları yönünden yetersizdir. 13. İncelenen işletmelerin %59'u kullandıkları yemin tamamını, %33'ü kullandıkları yemin yarısını satın aldıklarını belirtmişilerdir. 14-. Yetiştiricilerin en önemli problemleri yem ve et fiyatlarındaki olumsuz gelişmeler, devlet desteğinin yetersizliği, ürünlerin pazarlanmasındaki güçlükler, teknik bilgi ve nitelikli bakıcı eksiklikleri ve yem üretim alanlarının sınırlı olması nedeniyle yetiştiriciliğinin pahalıya mal olmasıdır. Bölgede besi sığırcılığında uygulanan barınakların yapısal yönden özellikleri ve bölgenin iklim koşulları dikkate alınarak bölge koşullarına uygun 6 adet örnek besi sığırı barınak planları geliştirilmiştir.

Beef cattle barns is one of the most important.factors influencing management practices in bee-f cattle production. Thus, bee-f cattle barns should be designed with consideration o-f regional climatic coditions and technical requirements; and constructional work should be carried out accordingly. The objectives o-F this study were to evaluate present status of the constructional characteristics and development prospects of beef cattle barns exist in the Middle Black Sea region, where significant development and increase occurred in the number of beef cattle barns in recent years, and to develop cattle barn designs with different capacities suitable to the region. A total of fifty-one beef cattle barns present in Ordu and Samsun provinces and their respective counties and villages were surveyed. Since no information in relation to size, capital investment and agriculture income level of the cattle barn ovners in the research are& was available random sampling scheme could not be used, instead, purposeful sampling technique was utilized in the study. In order to gather pre- in f ormat ion on the cattle barn status in the study 3.reat, local officials of the Miristry of Agriculture, Forestry and Village Affairs were consulted. The results of the survey carried out can be summar i zed as foil ows. (1) 86 7. of the cattle-barns surveyed in the Middle Black Sea region, have capacities of 50 heads and lower. 33 7. of the producers gave up the business and 24 7. of them continue production at fifty perfent capacity. (2) To provide hygienic conditions, the walls should be plastered on both sides and also whitewashed. în 59 7. of the beef cattle barns surveyed, bricks were utilized in wallss In 70 7. of the barns, walls were plastered one side or both sides; and only 45 7. of the barns whitewashed either one side or both. 10 o-f the barns surveyed were constructed as two stories, in the -floors concrete, and in the -foundation rough stores were used. <3> Gable roof was constructed in the barns when the width exceeds 6 m, readily available clay tiles and asbestos cement plates were used at the roof cover material. In 92 7. o-f the barns surveyed, gable roo-f was ulitized and on 76 7. o-f the barns asbestos cement was used on roo-f cover. (4) To provide heat and humidity balance in the bee-f cattle barns to be constructed in the region, roof isolation should be practiced for efficient ventilation. In 53 `/. of the barns, 2 cm-thick wooden material was utilized as the roof insulation. (5) The plans of 45 `/. of the barns surveyed were obtained from the state organisations. 53 7. of the barns were located in the East-West direction. (6) In 82 7. of the barns evaluated, floor area per head was greater than 4 m2, and volume per head was less than 14 m3 in 76 7. of the barns. (7) In 64 `A of the barns, window area to floor area ratio was less than 50 %. (8) In order to make the natural ventilation effective, air inlets and air flues should be sized according to the design criteria. In 27 7. of the barns, no airing flue was utilised; onlylS `/.of the barns had efficiens air flow. (9) In majority of the barns, dimensions of the mangers and drinking water supply containers were insufficient. In 35 `/. of the barns stall length and in 24 % of them stall width were found to be insuffucient No dividing devices was used between stalls in 80% of the barns. (10) In 32 % of the barns no service road exist, in 32 7. of barns service road width was not sufficient. In 23 7. of the barns, no feeding road present and in 36 7. of then was insufficient. (11) None of the barns surveyed had silage storage structure nor manure storage providing suf-ficient hygienic conditions. (12) In majority o-f the barns, rough and thick -foot storage was insuf f icient as for as the volume and hygienic conditions considered. (13) In 59 V. o-f barns surreyed, all food stuff was purchased; in 33 V. of them, they supplied themseves half of the food stuff. (14) The most important problems, that the producers faced were unstable pricing of the food and meat, not sufficient subsidising by the government, marketing difficulties, insufficient tecnical knowledge and unskilled keepers and limited rough food production areas. Thus makes cattle beef production expensive. Sample barn designs vere developed for the region by considering the climatic and structural characteristics of the area.