Doğu Akdeniz bölgesi turunçgil bahçelerindeki cicadellidae türleri, tanınmaları, populasyon dalgalanmaları, konukçuları ve stubborn hastalığı ile ilişkileri üzerinde araştırmalar

Abstract

217 ÖZET Doğu Akdeniz Bölgesi turunçgil bahçelerindeki Cicadellidae türlerinin populasyon dalgalanmaları, yabancıot konukçuları ve Stubborn hastalığı ile ilişkilerini belirlemek amacıyla yapılan bu çalışma 1986-1989 yıllarında yürütülmüştür. Doğu Akdeniz bölgesi turunçgil bahçelerinde Cicadellidae familyasından 41 tür saptanmış ve bunlardan Apttrodes makarovi Zach.., Satracam&rptws gla&er Haupt,. Grammaceptiatus pagio (Noualh.), rfacrostefes cftoĞauti Rib ve StgmpfsaJus raörastriatus (Hv.)' nun Türkiye için yeni türler olduğu belirlenmiştir. Bu 41 türden Cicadulitıa a ipunctel ta (Mats), Bûlciuttia Aaâa (Kirk.), B.ptmctata (Fabr.), £xitiamıs capicaia (Stal), Psammatattix pravîncialis (Rib), P. striates (l.), Asgmmetrasca decade/is İPm//) ve Empaasca dec ipi ens Paoli in tüm yıl boyunca bahçelerde bulundukları ve yüksek populasyon düzeylerine ulaştıkları, diğer türlerin tüm yıl boyunca sürekli olmayıp zaman zaman bahçelerde görüldükleri belirlenmiştir. Cicadellidlerlrı genellikle ağustos-ekim ayları arasında en yüksek populasyon düzeylerine ulaştıkları saptanmıştır.Stubbom hastalığının vektörü C. apacip&tmis nisan-aralık aylarında fakat çok düşük populasyon düzeylerinde bulunmuştur. Biribirlne çok yakın olmalarına karşın Şıhmurat ` da cicadellidlerin populasyonları en yüksek düzeyde saptanmış, yabancıot mücadelesinin çok iyi yapıldığı Hacıali' de ise populasyon en düşük düzeyde olmuştur. Bu çalışmada belirlenen 41 türden 26'sının bahçe218 içerisindeki konukçuları olarak 21 yabancıot türü saptanmış olup, Dunlardan Cynatfon öactylua, Cyperas sp., &ûptn>mis r&fitomi strum ve S&rgftum ûloponse' nın turunçgil bahçelerinde çok yaygın olduğu ve bu yabancıot türleri üzerinde de çok sayıda farklı cicadellid türü bulunduğu belirlenmiştir. Örneğin, C. dactyl on üzerinde 14 farklı cicadellid türü beslenmektedir. Cicadellidler ile Stubborn hastalık etmeni arasındaki ilişkileri saptamak amocıyla, literatürde SpirapJ&smo r/Vr/'nin vektörü olarak bildirilen C.Gpacipmms ile laboratuvarda yürütülen çalışmalarda, hastalığın test bitkisi Certftaraattous r&s&us 'dan C.rosus 'a taşındığı, ancak C.r&SBUs 'dan Madam Vineous turunçgil fidanlarına taşınmadığı belirlenmiştir. Doğada ise, bahçelere yerleştirilen test bitkisi C.rossoslardan sadece 1 adedinin hastalıkla bulaşık hale geldiği saptanmıştır.

219 SUMMARY The Identification, Population Changes/ Host Plants of Cicadellidae Species Found in Citrus Orchards in East Mediterranean Region of Turkey, and Relationships Between Stubborn Disease and its Vector Cicadellid This study was conducted in the citrus orchards in East Mediterranean Area of Turkey between 1986-1989 to determine the cicadellid species occuring in the orchards, their population changes, host plants and the relationships between Sp/rap/asma citri Saglio et al., causal agent of Citrus Stubborn Disease, and Circuit far opacipeams (Leth). It was determined that 41 different species of cicadellids occured in the citrus orchards in this area, and 5 species, namely; Apüraûas makaro¥î Zach., tfatracamarp/tus g/aJterHmpl, /facrast&f&s caaaauti Rib., Stympftalus rubrastriatus (Hv) and Brammacephalus pug/a (Noualhh found to be new records for Turkey. Of these 41 different cicadellid species, Cicadulwa oiputtctelta (Mats), BatctutJaa A«fo? (Kirk), S. punctata (Fabr.), £xWanu$ capfca/a (Stal ), Psammat&ttix provJ&cJaJîs (Rib), P. strfatus (L), Asgmmeirasca ti&c&Ğe/is (Paoli) and fmpoasca decipi&ns Paoli found in the orchards all year around, and they reached to the highest population densities, whereas the others found only occasionally in the orchards. In general, the cicadellids showed highest population densities from August to October. The vector species of Stubborn disease, C. apacipaimis found in the orchards from April to220 December, but et lower population density. Although the two orchards In Şıhmurat and Haciali were too close to each other, the population density of cicadellids was much more higher in Şıhmurat than in Haciali. The orchard in Şıhmurat had poor weed control but in Haciali the weed control was adequate. The host plants of 26 species were determined. Twenty one different weed species found to be served as a host plant for 26 cicadellid species. Of these host plants, Cynodon dactyl on, Cypsrus sp., Rephamts ropHomstrum and Sorghum ftttiepmss were very common in the citrus orchards, and they harbored a lot of different species of cicadellids, for instance, 14 different species of cicadellids found on C.dactytoit. To determine the relationships between the causal agent of Stubborn Disease and cicadellids, C. op&cipmms was the only vector species of Stubborn disease found in this region which was able to transmit the disease from C&rthsranttws ros&us to C. results t but no transmission was successful from C. roseus to Madam Vineous citrus seedlings in the Laboratory. Six hundred potted C. roseus of the C.roseus plants placed to orchards, but only one get infected by S. citri