Çukurova koşullarında ikinci ürün olarak yetiştirilen tane, silaj Sorgum (Sorghum bicolor L. moench) çeşitlerinde verim ve bazı tarımsal karakterler ile karakterler arasındaki ilişkilerin saptanması üzerinde araştırmalar

Abstract

-VIII- ÖZ Bu arattırma; Çukurova koşullarında ikinci ürün- olarak yetiştirilen tane ve silaj sorgum çeşitlerinde verim ve bazı tarımsal karakterler ile bu karakterler arasındaki ilişkileri saptamak amacıyla, Çukurova üniversitesi Siraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Araştırma Alanında 1988 ve 1989 yılları ikinci ürün yetiştirme sezonunda yürütülmüştür. Denemeler tesadüf blokları deneme desenlerine göre üçer takrarlamalı olarak kurulmuştur. Tane sorgum çeşitlerinin tane verimi 453.39-906.47 kg/da arasında değişmiştir. En yüksek tane verimi SAVANNA 5'den elde edilmiştir. Tane verimi ile olgunlaşma gün sayısı, bitki boyu, salkım ağırlığı, salkım basma tane verimi ve salkım basma tane sayısı arasında yüksek düzeyde olumlu ve önemli ilişkiler saptanmıştır. Tane verimi üzerindeki en yüksek doğrudan olumlu etkiyi olgunlaşma gün sayısı, salkım başına tane verimi ve bitki boyu yapmıştır. Bununla birlikte, salkım başına tane sayısı ve 1000-tane ağırlığının tane verimi üzerindeki doğrudan etkileri olumsuz ve yüksek düzeydedir. Silaj sorgum çeşitlerinin yeşil ot verimi 49S8.33-10S89.28 kg/da arasında değişmiştir. En yüksek yeşil ot verimi FS 25E'den elde edilmiştir. Yeşil ot verimi ile kum ot verimi, % 50 çiçeklenme gün sayısı, hasıl olum gün sayısı, bitki boyu ve yaprak sayısı arasında yüksek düzeyde olumlu ve önemli, yaprakta ham protein oranı ve ortalama ham protein oranı arasında, olumsuz ve önemli ilişkiler saptanmıştır. Yeşil ot verimi üzerinde en yüksek doğrudan olumlu etkiye bitki boyu yapmıştır. Hasıl olum gün sayısının yeşil ot verimi üzerinde doğrudan etkisi ise olumsuz ve yükseK auzeyueeur.

- IX - ABSTRACT This study was conducted at the experimental area of Field Crops Department of Agriculture Faculty of Çukurova University during double crop seasons of 1988 and 1989, in order to determine yield and some agricultural characters and relationships among the characters of grain and silage sorghum eultivars grown as double crop under Çukurova conditions The experiments were designed as randomized blocks with three replications. The grain yields of the grain sorghum eultivars changed between 453.19 and 906.47 kg/da. The highest grain yield was obtained from the cultivar, SAVANNA 5. The positive and significant relationships were determined between the grain yield and the days to maturity, the plant height, the panicle weight, the grain yield per panicle, and the number of grain per panicle. Days to maturity, plant height and the grain yield per panicle have direct positive and highly important effects on the grain yield. However, the effects of the number of grain per panicle and 1000-grain weight on the grain yield was negative and highly important. The green herbage yields of silage sorghum eultivars changed between 4958.33 and 10089.28 kg/da. The highest green herbage yield was obtained from the cultivar, FS 25E. The relationships between the green herbage yield and dry herbage yield, the days to half bloom, the days to maturity for harvest, plant height, and the number of leaves were positive and significant, but the crude protein content of leaves and the mean protein content were negative and significant. The highest direct positive effect on the green herbage yield was caused by plant height. The direct effect of the days to maturity for harvest on green herbage yield was negative and highly important.