Değişik turunçgil anaçlarının interdonato, kütdiken ve İtalyan memeli limon çeşitlerinin meyve verim ve kalitesi üzerine etkileri

Abstract

119 6. ÖZET Bu çalışmada Yerli turunç, Troyer ve Carrizo si tranjları, Vol kame ri ana, Yuzu, Taiwanica, Kleopatra mandarini, Erezilya. turuncu, Benecke Uç Yapraklı, Sitrumelo 1452 ve Kaba limon anaçları üzerine aşılı İnterdonato, Kütdiken ve italyan Memeli limonlarının meyve verimi ve kalitesi üzerine anaçların etkileri araştırılmıştır. Bu amaçla yürütülen araştırmalar, Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümünde 1987, 1988, ve 1989 yıllarında yapılmıştır. Meyveler optimal derim zamanında derilerek, ağaç başına meyve verimi tartılıp, belirlendikten sonra, her tekerrürden 25 meyve örneği alınarak, pomolojik özellikleri incelenmiştir. Değişik anaçlar üzerine aşılı İnterdonato, Kütdiken ve İtalyan Memeli limanlarıyla yürütülen denemelerden elde edilen sonuçlar, meyve veriminin ve kalitesinin anaçlar tarafından etki lend iğini göstermiştir. Ağaç başına meyve verim miktarı bakımından, denemeye alınan turunçgil anaçları üzerine aşılı İnterdonato limonunda 1987 yılında en yüksek verim Volkameriana (45.46 kg)ş en düşük verim ise, Sitrumelo 1452 (2.05 kg) anacında, elde edilmiştir. 1988 yılında verim biraz daha artarak en yüksek yine Volkameriana (76.23 kg)ş en düşük ise, Benecke Uç Yapraklı (12.10 kg) ve Yerli turunçta ( 14. 50 kg) saptanmıştır. Kütdiken limonunda ilk verim yılında en yüksek, verim Volkameriana (83.35 kg), en düşük verim ' Brezilya turuncu (9.93 kg) üzerine aşılı ağaçlarda bulunmuştur. 1988 yılında, Volkameriana ağaç başına 123.34 kg ile en verimli ağaçları oluşturmuştur. En düşük verim Benecke Uç Yapraklı, Carrizo sitranjı, Brezilya turuncu ve Troyer si tranj ında sırasıyla 26.05, 30.86, 36.40 ve 45.66 kg olarak saptanmıştır. Denemenin son yılında yine Volkameriana (85.07 kg) yüksek verimlilik sağlamıştır. İtalyan Memeli limonunda 1988 ve 1989 yıllarında verim bakımından anaçlar arasında pek farklılık bulunamazken, denemenin ilk yılında en yüksek verim Yuzu (31.78 kg) ve Taiwanicada (13.38 kg) elde edilmiştir.120 Değişik anaçlar üzerine aşılı interdonato limonunun 1987 ve 1988 yılları sonuçlarına, göre en iri' meyveler Vol kamer i an a anacı; en küçük meyveler ise, Benecke Uç Yapraklıda saptanmıştır. Kütd i ken limonunda denemenin ilk yılında en iri meyveler Yuzu (122.94 g), en küçük meyveler ise Troyer sitran j ında (78.44 g) tespit edi lmişt ir. 1988 yılında en küçük meyveler Troyer si tran j ı (94. 71 g) ve Benecke Uç Yapraklıda ( 96.89 g), en iri meyveler Brezilya turuncu. (135:73 g) ve Volkameriana (129.44 g) anaçlarında saptanmıştır. 1989 yılında anaçlar meyve 'ağırlığına önemli etkide bulunmamıştır. italyan Memeli limonunda meyve ağırlığına anaçların etkisi yıldan yıla değişmekle beraber, ilk yılda, en iri meyveler Yuzu (149.23 g) anacında; en küçük meyveler Troyer ve Carrizo si tran j larında (75.05 ve 78.48 g) saptanmıştır. 1988 yılında en iri meyveler Vol kamer iana anacında; en küçük meyveler ise, Carrizo sitran j ında elde edilmiştir. Denemenin üçüncü yılında en iri meyveler Yerli turunçtan (135.34 g); en küçük meyveler ise Troyer sitran j ından (97.43 g) elde edilmiştir. Değişik anaçlar üzerine aşılı limon çeşitlerinde kabuk kalınlığı genel olarak Uç Yapraklı ve sitran j lar üzerinde incelirken, en kalın kabuk, înterdonato limonunda Volkameriana, Kütd i ken limonunda Brezilya turuncu; İtalyan Memeli limonunda ise, yıldan yıla değişmekle birlikte, Yuzu, Taiwanica ve Volkameriana anaçlarında saptanmıştır. Denemeye alınan değişik anaçlar üzerine aşılı limon çeşitlerinin usare içeriklerine anaçların önemsiz sayılabilecek etkileri olmuştur. interdonato limonunun her iki deneme yılında da titre edilebilir asit miktarı üzerine anaçların fazla etkisi olmamıştır. Kütdiken limonun da denemenin ilk yılında anaçların etkisi önemsiz olarak bulunurken, ikinci yılında en yüksek. asit miktarı Kaba limon, /erli turunç, Kleopatra mandarini ve Brezilya turuncunda; denemenin son yılında, ise, Yerli turunç üzerindeki ağaçlarda saptanmıştır. 1987 ve 1988 yıllarında en düşük asit121 miktarı Troyer sitranjı ve Beneeke Üç. Yapraklı anaçlarında saptanmış lar. Değişik anaçlar üzerine aşılı. italyan Memeli limonunda, en düşük asit miktarı sitranjlarda; en yüksek değerler Kleopatra mandarini, Yusu ve Yerli turunçta saptanmıştır. Deneme süresince hasattan sonraki ilk' ay içerisinde yapılan anaç çap ölçümlerine göre, Interdonato limonunda anaçların büyüme eğrileri arasında bir farklılık görülemezken, Kütdiken limonunda en iyi gelişme Volkameriana, Brezi lya turuncu ve Kleopatra mandarininde; en zayıf ise Uc Yapraklı ve sitranjlarda saptanmıştır. İtalyan Memeli limonunda Taiwanica, Kleopatra mandarini ve Volkameriananın en iyi gelişmeye; sitranjların ise en zayıf gelişmeye neden oldukları belirlenmiştir.- Pomolojik karakterlerin' derecelendirilerek değerlendirilmesi sonucunda; Interdonato limonunda Volkameriana, Yusu, Kleopatra mandarini, Brezilya turuncu ve Taiwanica en iyi anaçlar; en olumsuz sonuçlar ise, üç Yapraklı ve Sitrumele 1452 'de elde edilmiştir. Kütdiken limonunda ise, en uygun anaç olarak Volkameriana, Yusu ve Kaba limon görünürken, Kleopatra mandarini ve Taiwanica ümitvar olarak bulunmuştur. En olumsuz sonuçlar Uç. Yapraklı ve' sitranjlar ile bu anaçlara benzer sonuçlar veren Yerli turunçta elde edilmiştir. italyan Memeli limonunda en iyi sonuçlar Yuzu ve Taiwanicada* en olumsuz ise sitranjlarda elde edilmiştir. Bu çeşitte Yerli turunç iyi, Kleopatra mandarini ümit.var olarak görünmektedir. Sonuç olarak değişik anaçlar üzerine acili interdonatc ve Kütdiken limonlarında Volkameriana anacı ağaç başına meyve verimini yükseltirken, kabuk kalınlığını artırıp, meyve yapışanı kabalaştırarak kaliteyi olumsuz yönde etkilemiştir. Bununla beraber, her iki çeşitte de, Benecke öç Yapraklı ve sitranjlar uyuşmazlık nedeniyle düşük verime, neden olurlarken, meyve kalitesini yükseltmişlerdir. italyan Memeli limonunda Yuzu anaca meyve verimini olumlu yönde. etkilerken, sitranjlar diğer anaçlara göre kabuk kalınlığını incelterek, meyve kalitesini iyi leş tirmişlerd ir.

122 7. SUMMARY In this study., the effects of various rootstocks on the fruit yield and quality of Interdonato, Kütdiken and italyan Kernel! lemons budded on the local sour orange. Troyer and Garri se ci trânges, Volkameriana, Yusu, Taiwan! cs, Cleopatra mandarin, Tv.rar.i3 ian sour orange, Eenecke trifoliata, Citrumelo 1452 and rough Jetton were investigated. The s~nd:es sere conducted durinc 1587, 1988 and 3989 at the Department of Horticulture, Faculty of Agriculture, Çukurova University. Fruits were harvested at the optimum harvesting time. Yield per tree was weighted then, 25 fruit samples taken from each repetition and pomologies] characteristics were investigated. Results from the studies have showed that the fruit yield and quality were affected by rootstocks. Yield per tree, in 1987, Interdonato on Volkajneriana had the highest yield (45.46 kg), on Citrumelo 1452 had the lowest yield (2.C5 kg). In 1988, yield increased, the highest, yield was obtained on Volkajneriana (78.23 kg); the lowest yield was found on Benecke trifoliata (12.10 kg) and on sour orange (14.50 kg). During the first year, Kütdiken on Volkameriana had the highest yield (03.35 kg); Kütdiken on Brazilian sour orange (9,93 kg) had the lowest yield, in 1888, Volkameriana trees were the most productive with 123.34 kg per tree. The lowest yields were recorded on Benecke trifoliata, Carriso citrange, Brazilian sour orange and Troyer citrange, 26.05, 30.86. 36.40 and 45.66 kg/tree respect! vely Daring the third year, Volkameriana has shown high product! vety. For italyan Memeli lemon in 1988 and 1989 years, tinere was no difference between the rootstcoks. in the fist, year, the highest yield was obtained on Yusu (31.78 kg) and Taiwanica (13. 38kg). In 1987 and 1988, Interdonato grown on different rootstocks has produced the biggest fruits on Volkameriana, the smallest fruits were found on Benecke trifoliata. In Kütdiken, during the first year, the biggest fruits were obtained onYusu (122.94 g), the smallest fruits were on Troyer citrange. (78.44 g ). In 1988,123 the smallest fruits were on Troyer citrange (94.71 g) and Benecke trifoliate (96.89 g), the biggest fruits were obtained on Bras ili an sour orange (135.73 g) and Volkameriana (129.44 g). In 1989,. rootstocks have not significantly affected the fruit weight. For İtalyan Memeli lemon, effects of rootstocks on fruit weight have been changed between the years, however in the first year the biggest, fruits were on Yusu (149.23 g) ; the smallest fruits were found on Troyer and Carriso citranges (75. 05 and 78.48 g). In 1988, the biggest fruits were on Vol kameri ana; the smallest fruits were obtained on Carriso citrange. In the third year, the biggest fruits were obtained from local sour orange (135.34 g) ; the,, smallest fruits were obtained from Troyer citrange (97.43 g}.. Lemon cultivars budded on various rootstocks have generally produced thin rind on Benecke trifoliate and citranges. The thickest rind was found with In'terdonato on Voikameriana; Kütdiken on Brasiiian sour orange; italyan Kernel. i on Yusu, Taiwaniea and Voikameriana. Juice, contents of the lemon cultivars grown on different rootsocks were, not affected by rootstocks. In Interdonato. lemon, rootstocks had no significant, effect on the titrable acidity. In Kütdiken, rootstocks did not have a significant effect on acidity. In the second year, the highest acidity values were obtained on rough lemon, local sour orange, Cleopatra mandarin and Brasiiian sour orange whereas during the third year with the trees on local sour orange. In 1887 and 1988, the lowest acidity values were found on Troyer citrange and Benecke trifoliata. In italyan Memeli, the lowest acidity values were determined on citranges; the highest, acidity values were obtained on Cleopatra mandarin, Yusu and local sour orange. Rootstocks diameter measurements taken during the first #? months' of the experiment have indicated that in Interdonato lemon there was no difference between the growth curves of the rootstocks, in Kütdiken lemon the best growth was 'recoerded124 Volkameı-iana, Brazil sour orange and Cleopatra mandarin, and the weakest growth was with trifoliata and citranges. In italyan Memeli 'lemon, Taiwanica, Cleopatra mandarin and Volkarneriana have r^&ulted in best growth while citranges were the weakest. In graded evaluations of the penological characteristics, best rootstocks for înterdonato lemon were Vol kameri ana, Yueu, Cleopatra mandarin, Brazilian sour orange and Taiwanica while trifoliata and Citrumelo 1452 were negative. In Kütdiken lemon the most suitable rootstocks were Volkarneriana, Yusu 'and Rough lemon; and Cleopatra -mandarin and Taiwanica were found to be promising. The ' îaos t negative results were recorded with trifoliata, eitr&nges and local sour orange that was similar to the former two. In italyan Memeli lemon, the best results were obtained with Yueu and Taiwanica and the most negative was oitranges. In this cultivar, local sour orange was foundy to be good, and Cleopatra mandarin was promising. As a result, Interdonato and. Kütdiken grown on different rootstocks, Volkarneriana has produced high yields but negatively effected the quality by increasing the rind thickness. However, in -both cultivars Benecke trifoliata and Carriso citrange have decreased the yield due to incompatability but produced high quality. In italyan Kernel i, Yueu.rootstoek has increased the yield; citranges have increased quality by reducing the rind thicknees.